Χάσμα που ξεπερνάει τα 2 δισ. ευρώ χωρίζει τις δύο προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης και των πιστωτών στο θέμα του ασφαλιστικού, καθιστώντας πολύ δύσκολη, αν όχι αδύνατη, την επίτευξη κάποιου «έντιμου συμβιβασμού». Σύμφωνα με την ελληνική πρόταση που κατατέθηκε στους εκπροσώπους των θεσμών, από τη μείωση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, σταδιακά, από το 2016 και έως το 2025 θα εξοικονομηθούν κατά τον πρώτο χρόνο 71 εκατ. ευρώ και σωρευτικά 824 εκατ. ευρώ έως το έτος κατά το οποίο θα κλείσει για πάντα η πόρτα των συνταξιοδοτήσεων πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας. Αντίθετα, οι πιστωτές ζητούν μέτρα που θα μειώσουν τη συνταξιοδοτική δαπάνη κατά τουλάχιστον 450 εκατ. ευρώ μέσα στο β΄ εξάμηνο του 2015 (χωρίς να υπολογίζονται σε αυτά τα 326 εκατ. ευρώ από τη μη εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις, καθώς οι πιστωτές ζητούν ισοδύναμα μέτρα) και άλλο 1,8 δισ. ευρώ εντός του 2016.
Αναλυτικά, για το 2015 ζητούν την κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων για όλους, χωρίς εξαιρέσεις από τον Ιούλιο του 2015 και μετά. Παράλληλα ζητούν:
• Ενταξη στο ΕΤΕΑ όλων των υπόλοιπων επικουρικών ταμείων (και των ενστόλων).
• Από την 1η Ιανουαρίου του 2015 και μετά, κανένα επικουρικό ταμείο να μη χρηματοδοτείται από το Δημόσιο.
• Κατάργηση του ΕΚΑΣ έως τον Δεκέμβριο του 2016.
• «Πάγωμα» όλων των συντάξεων έως το 2021.
• Ολοι όσοι συνταξιοδοτούνται από τον Ιούλιο του 2015 και μετά θα λαμβάνουν τη βασική και αναλογική σύνταξη, με τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας.
• Αύξηση της εισφοράς για ιατροφαρμακευτική ασφάλιση σε όλους τους συνταξιούχους από 4% σε 6% και επέκτασή της και στις επικουρικές συντάξεις.
• Σταδιακή κατάργηση των χρηματοδοτούμενων από το κράτος απαλλαγών και εναρμόνιση των εισφορών για όλα τα Ταμεία, με βάση τις εισφορές του ΙΚΑ.
Βέβαια, καθώς ο στόχος είναι η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ, ήτοι 1,8 δισ. ευρώ, και το 2016, οι θεσμοί δεν μένουν στα παραπάνω και ζητούν επιπλέον μέτρα, που θα ληφθούν τον Σεπτέμβριο του 2015 και θα ισχύσουν από τον Ιανουάριο του 2016. Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγονται:
• Μεγαλύτερη διασύνδεση εισφορών και παροχών, ήτοι μείωση των συντάξεων καθώς θεωρείται ότι κυρίως στις κατώτατες συντάξεις, οι εισφορές που καταβλήθηκαν είναι αναντίστοιχες με το ύψος της σύνταξης.
• Υπολογισμός των εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες με βάση το πραγματικό εισόδημα.
• Αναθεώρηση όλων των διαφορετικών συστημάτων βασικής και αναλογικής σύνταξης, δίνοντας μεταξύ άλλων και κίνητρα παραμονής στην εργασία.
• Δημιουργία ενιαίου μηχανισμού είσπραξης εσόδων και πληρωμής παροχών.
• Κατάργηση κοινωνικών πόρων και αντικατάστασή τους είτε με μείωση συντάξεων είτε με αύξηση εισφορών.
• Αλλαγές στη συνταξιοδότηση των αγροτών, προκειμένου να εναρμονιστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.
Μέσα σε αυτόν τον καταιγισμό μέτρων, περικοπών και αλλαγών (που δεν αποτελούν κεραυνό εν αιθρία καθώς έχουν ξανατεθεί στις προηγούμενες κυβερνήσεις) οι ελληνικές προτάσεις για περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων από το 2016, σταδιακά και με εξαιρέσεις, φαντάζουν με…ασφαλιστική όαση.
Συγκεκριμένα, η ελληνική κυβέρνηση προτείνει από το 2016 έως το 2022 τα ειδικά όρια ηλικίας να αυξάνονται κατά ένα εξάμηνο κάθε έτος και στη συνέχεια κατά ένα έτος κάθε έτος. Για όσους δε, επιθυμούν να βγουν πρόωρα στη σύνταξη θα υπάρχει ένα πέναλτι μείωσης των συντάξεων κατά 16% επιπλέον, για κάθε χρόνο πάνω από τα 5 που ισχύει ήδη το πέναλτι του -30% στις συντάξεις. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να ξεκινήσει διάλογο για το ασφαλιστικό, ήδη αναφέρει πως έχει σχεδόν ολοκληρώσει αναλογιστική μελέτη και τάσσεται υπέρ της σταδιακής (μέσα σε 3 χρόνια) δημιουργίας τριών Ταμείων. Επιμένει στην κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος έως το 2016, ενώ δεν θα εφαρμόσει τον νέο τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων για το 2015.
Ασυμφωνία και στα εργασιακά
Εκ διαμέτρου αντίθετες είναι οι δύο προτάσεις και στα εργασιακά. Η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να επαναφέρει τις διαδικασίες συλλογικών διαπραγματεύσεων στο επίπεδο αυτών που ισχύουν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, μετά την αποδοχή του σχεδίου και από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO). Δεσμεύεται ότι θα υπάρξει διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους και ότι θα ακολουθηθούν οι διεθνείς πρακτικές που ισχύουν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μέσω του σχεδίου νόμου που ήδη έχει καταρτίσει, η κυβέρνηση επιμένει στην επαναφορά του κατώτατου μισθού, σταδιακά και έως το τέλος του 2016, στα επίπεδα του 2010 (ήτοι 751 ευρώ). Από εκεί και πέρα, το ύψος του κατώτατου μισθού θα καθορίζεται ελεύθερα μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Στον αντίποδα, οι εκπρόσωποι των θεσμών στην πρότασή τους ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να μην αλλάξει τίποτε από τα όσα έχουν ψηφιστεί το προηγούμενο διάστημα, επιμένουν σε μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, ενώ δέχονται να διεξαχθεί διάλογος για το θέμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων αλλά και των ομαδικών απολύσεων και του συνδικαλιστικού νόμου, με τη βοήθεια κάποιου διεθνούς οργανισμού. Επισημαίνεται δε, ότι οποιαδήποτε παρέμβαση στα εργασιακά θα πρέπει να έχει την έγκριση των θεσμών…