Δύο φορολογικά νομοσχέδια φέρνει στη Βουλή η κυβέρνηση σε διάστημα τριών μηνών, από τα οποία υπολογίζεται η είσπραξη εσόδων άνω των 2,2 δισ. ευρώ. Οπως είναι λογικό τους φόρους που θα προκύψουν θα κληθούν να πληρώσουν νοικοκυριά, επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες, ενώ στους σχεδιασμούς εντάσσεται και νέα κλίμακα στη φορολογία εισοδήματος, όπως και κατάργηση του ΕΝΦΙΑ. Το πρώτο νομοσχέδιο θα κατατεθεί εντός του Δεκεμβρίου στη Βουλή και θα αφορά την εθελοντική αποκάλυψη εισοδημάτων, θα περιέχει διατάξεις για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου στα καύσιμα (δεξαμενές καυσίμων, μεταφορές καυσίμων κ.λπ.), καθώς και τις διατάξεις για την εφαρμογή του περιουσιολογίου. Το δεύτερο και φιλόδοξο νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή το αργότερο στα τέλη Φεβρουαρίου. Σε αυτό το νομοσχέδιο η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να υλοποιήσει τμήμα από το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, το εγχείρημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο, δεδομένου ότι οι όποιες αλλαγές θα πρέπει να έχουν ακριβώς το ίδιο δημοσιονομικό αποτέλεσμα με όσα έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς. Τι θα περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του Δεκεμβρίου:
• Εθελοντική αποκάλυψη εισοδημάτων. Οσο και αν φαντάζει περίεργο, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έχει καταθέσει στους πιστωτές της χώρας το σχέδιο και τα κίνητρα για την εθελοντική αποκάλυψη εισοδημάτων που βρίσκονται στην Ελλάδα ή το εξωτερικό και αναμένει την απάντησή τους. Το σχέδιο προβλέπει ισχυρά κίνητρα για όσους έχουν αδήλωτα εισοδήματα στο εξωτερικό. Αυτό που ενδιαφέρει σε πρώτη φάση την κυβέρνηση είναι να τα δηλώσουν στην εφορία και να πληρώσουν τους αναλογούντες φόρους. Ισχυρά κίνητρα θα δοθούν και σε όσους τα επαναπατρίσουν. Δηλαδή θα προβλέπονται ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις στους φορολογικούς συντελεστές. Αντίθετα για όσους έχουν αποκρύψει εισοδήματα και οι οποίοι δεν κατάφεραν να τα βγάλουν στο εξωτερικό, τα κίνητρα θα είναι μικρότερα. Γι’ αυτούς προβλέπεται σύμφωνα με πληροφορίες η φορολόγηση των εισοδημάτων με τους συντελεστές που ίσχυαν το έτος που απεκρύβησαν τα εισοδήματα αυτά, χωρίς όμως την καταβολή προστίμων και ποινικές διώξεις. Στο υπουργείο Οικονομικών υπολογίζουν στην είσπραξη περίπου 150 εκατ. ευρώ από την αποκάλυψη των αδήλωτων εισοδημάτων.
• Περιουσιολόγιο. Από το 2016 και συγκεκριμένα αμέσως μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων όλοι οι φορολογούμενοι θα υποχρεωθούν να συμπληρώσουν την ειδική φόρμα που θα αναρτηθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα taxis. Οι τελικές διατάξεις για τις υποχρεώσεις των φορολογουμένων, δηλαδή τι ακριβώς θα δηλωθεί στο περιουσιολόγιο θα προστεθούν στο σχέδιο νόμου του Δεκεμβρίου. Σε πρώτη φάση θα εξαιρεθούν έργα τέχνης (εκτός και εάν είναι ασφαλισμένα) τα οποία είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. Αντίθετα, θα δηλωθούν κοσμήματα, χρήματα που βρίσκονται σε θυρίδες, καθώς και εκτός του τραπεζικού συστήματος. Ωστόσο, στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκφράζουν επιφυλάξεις για το αν το ηλεκτρονικό σύστημα μπορεί να «σηκώσει» όλα αυτά τα δεδομένα προκειμένου να μπορέσει να τα επεξεργασθεί ο ελεγκτικός μηχανισμός, ενώ εκτιμούν ότι θα πρέπει οι διατάξεις του νόμου να είναι τεκμηριωμένες έτσι ώστε να αποφευχθούν παρεξηγήσεις και συγχύσεις της φορολογικής διοίκησης με τους φορολογουμένους.
• Λαθρεμπόριο. Οι διατάξεις για το λαθρεμπόριο θα εστιάζονται στις μεταφορές καυσίμων προκειμένου να ελέγχεται πλήρως η διακίνηση καυσίμων, καθώς και στις δεξαμενές.
Νέα κλίμακα φορολογίας, κατάργηση ΕΝΦΙΑ
Αλλαγή της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος, ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης και νέο φόρο ακινήτων με ταυτόχρονη κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, θα προβλέπει το δεύτερο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή το αργότερο μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου 2016. Ειδικότερα θα κάνει πρόβλεψη για:
1. Ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης. Από το 2016 η εισφορά αλληλεγγύης θα ενσωματωθεί στη φορολογική κλίμακα. Το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει να μεταφέρει το βάρος στα υψηλότερα εισοδήματα χωρίς ωστόσο να έχει καθορισθεί το ύψος ή διαφορετικά οι εισοδηματικές τάξεις που θα επιβαρυνθούν περισσότερο.
2. Φορολογική κλίμακα. Η νέα κλίμακα για τα εισοδήματα του 2016 θα γίνει προοδευτικότερη με περισσότερα κλιμάκια, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη. Το αφορολόγητο όριο (των 9.550 ευρώ) θα διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα και θα συνδυαστεί με τη χρήση του «πλαστικού» χρήματος.
3. Εισοδήματα από ενοίκια. Αύξηση του φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα από ενοίκια (ο χαμηλός για εισόδημα έως 12.000 ευρώ θα αυξηθεί στο 15% από 11% και ο υψηλός από 33% σε 35%). Επίσης, το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται σχέδιο προκειμένου η κλίμακα για τη φορολόγηση των εισοδημάτων από ενοίκια να γίνει περισσότερο προοδευτική με περισσότερα κλιμάκια.
4. Αγρότες. Θα εφαρμοστεί κανονικά από τη χρήση του 2016 η αύξηση του φορολογικού συντελεστή από το 13% στο 20% και στη συνέχεια, το 2017 ο συντελεστής φορολόγησης των αγροτικών κερδών θα αυξηθεί στο 26%. Ανοιχτό, όμως παραμένει το ενδεχόμενο να υπάρξει κάποια διαφοροποίηση για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ενώ η κυβέρνηση φέρεται να επιδιώκει ελάφρυνση με τη διεύρυνση των εκπιπτόμενων δαπανών.
5. Νέος φόρος ακινήτων. Η πρόταση του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει την επιστροφή στη βασική ιδέα του φόρου ακίνητης περιουσίας με τη θέσπιση αφορολογήτου ορίου ύψους 50.000 ευρώ. Στόχος είναι να μεταφερθεί το φορολογικό βάρος στις υψηλές και πολύ υψηλές περιουσίες.