ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής, που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη και την Παρασκευή, θα βρεθεί η Ελλάδα, καθώς το μεταναστευτικό είναι το βασικό θέμα που θα συζητήσουν οι 28 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων, που έχει στη διάθεσή της η «Κ», οι ηγέτες κατευθύνονται να κάνουν αυστηρές συστάσεις για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, τη λειτουργία hotspots και την εφαρμογή της απόφασης μετεγκατάστασης. Παρόλο που δεν υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά στην Ελλάδα μέχρι στιγμής, είναι ξεκάθαρο ότι τα περισσότερα θέματα που θα βρίσκονται στο τραπέζι των συζητήσεων έχουν να κάνουν με την Ελλάδα και την αδυναμία της χώρας να εφαρμόσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το προσχέδιο, «η εφαρμογή της στρατηγικής είναι ανεπαρκής και πρέπει να επιταχυνθεί. Για το κεκτημένο του Σένγκεν που πρέπει να διατηρηθεί είναι απαραίτητο να ανακτηθεί ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων». Στο προσχέδιο αριθμούνται τα βήματα που καλούνται τα κράτη-μέλη να έχουν κάνει έως την επόμενη Σύνοδο Κορυφής στις 18-19 Φεβρουαρίου, όπως, μεταξύ άλλων, η αντιμετώπιση των προβλημάτων στα εξωτερικά σύνορα του Σένγκεν με συστηματικούς ελέγχους και η αντιμετώπιση προβλημάτων στη λειτουργία των hotspots, θέματα που η ελληνική πλευρά είναι ο αδύναμος κρίκος. Αυτήν τη στιγμή, σύμφωνα με έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δημοσιεύθηκε χθες, στην Ελλάδα λειτουργεί μόνο το κέντρο πρώτης υποδοχής στη Λέσβο από τα πέντε που έχει δεσμευτεί να υλοποιήσει.
Συγχρόνως σήμερα έγινε και η επίσημη παρουσίαση του νέου σώματος ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής που θα καταργήσει τον Frontex και θα αποκτήσει νέες αυξημένες αρμοδιότητες και εξουσίες. Η δεκασέλιδη «τολμηρή» πρόταση που είχε στα χέρια της η «Κ» από την προηγούμενη εβδομάδα φέρει την υπογραφή του αρμόδιου επιτρόπου για θέματα μετανάστευσης Αβραμόπουλου και του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φ. Τίμερμανς, και θέτει στο τραπέζι τη μετατροπή του Frontex σε ευρωπαϊκό οργανισμό συνόρων. Η πρόταση πήρε χθες το «πράσινο φως» από το Κολέγιο των Επιτρόπων και θα συζητηθεί περαιτέρω στη Σύνοδο Κορυφής.
«Σήμερα δημιουργούμε περισσότερη Ευρώπη για την καλύτερη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, για την αύξηση των επιστροφών των παράτυπων μεταναστών, για την ενίσχυση του συστήματος ασύλου γι’ αυτούς που έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας και για την ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε.», δήλωσε χθες ο κ. Αβραμόπουλος.
Το βασικό στοιχείο της νέας πρότασης είναι ότι αν η Επιτροπή κρίνει ότι ένα κράτος-μέλος δεν ελέγχει σωστά και σύμφωνα με τους κανόνες τα σύνορά του, τότε μπορεί να επέμβει στέλνοντας ομάδες ταχείας επέμβασης. Αυτό ακριβώς το σημείο, έλεγε διπλωματική πηγή στην «Κ», μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις από κάποια κράτη-μέλη, καθώς εμμέσως αποτελεί εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας.
Εως τώρα τέτοια κινητοποίηση ήταν δυνατή μόνον εφόσον ένα κράτος-μέλος το ζητούσε και τα άλλα συμφωνούσαν. Το σημείο που η πρόταση αναμένεται να αντιμετωπίσει αντιδράσεις είναι ότι ένα κράτος-μέλος θα μπορεί να αρνηθεί τον έλεγχο των συνόρων του μόνο αν συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό ψήφων που απαιτείται για να μπλοκάρει την πρόταση της επιτροπής (ενισχυμένη πλειοψηφία), κάτι το οποίο είναι αρκετά δύσκολο.
Δεύτερον, αυτό το νέο κοινό σώμα θα αποτελείται από 1.500 άνδρες, οι οποίοι θα είναι διαθέσιμοι από τα κράτη-μέλη και θα είναι έτοιμοι να επέμβουν επιχειρησιακά μέσα σε τρεις μέρες. Το σώμα θα έχει τη δυνατότητα να καλύψει την αδυναμία που εμφανίστηκε με την περίπτωση της Ελλάδας, όταν ο Frontex ζήτησε από τα κράτη-μέλη να παρέχουν 743 άτομα προσωπικό για να εργαστούν στην Ελλάδα και έως σήμερα μόνο για 447 υπάρχει η σχετική πρόβλεψη.
Επόμενο δύσκολο σημείο που αναμένεται να προκαλέσει πονοκέφαλο στην Αθήνα είναι η εντολή για δραστηριοποίηση σε τρίτες χώρες. Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, το νέο σώμα θα μπορεί λάβει νέα εντολή για αποστολή αξιωματικών σε γειτονικές τρίτες χώρες και έναρξη κοινών επιχειρήσεων με αυτές, μεταξύ άλλων και στο έδαφός τους. Σε ερώτηση της «Κ» κατά πόσον αυτό σημαίνει ότι μπορεί το σώμα να κάνει κοινές περιπολίες με την Τουρκία, η αρμόδια εκπρόσωπος της Επιτροπής απάντησε λέγοντας ότι η συγκεκριμένη πρόνοια αφορά τη Σερβία και τα Σκόπια που έχουν ζητήσει στο παρελθόν βοήθεια του Frontex και το αίτημά τους δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί, καθώς έως τώρα δεν λειτουργούσε ο οργανισμός εκτός συνόρων της Ε.Ε. Επιπλέον, διπλωματική πηγή τόνιζε ότι η Επιτροπή δεν θέλει να ξαναφέρει στην επιφάνεια το θέμα των κοινών περιπολιών με την Τουρκία.
Χρηματοδότηση
Ο προϋπολογισμός του νέου σώματος θα διπλασιαστεί από αυτόν που είχε ο Frontex και έτσι από 140 εκατ. θα φτάσει τα 280 εκατ. το 2016 και τα 322 εκατ. το 2022. Οι ομάδες θα επιχειρούν στα κράτη-μέλη υπό την αιγίδα των εθνικών υπηρεσιών και θα μπορούν να διενεργούν συλλήψεις, δακτυλοσκοπήσεις και να επαναπροωθούν όσους δεν προκρίνονται για ευρωπαϊκό άσυλο, κάτι που δεν μπορούσαν να κάνουν έως τώρα.