Ενα στοιχείο που έκανε τον Παναθηναϊκό να ξεχωρίζει από τις άλλες ελληνικές ομάδες στην υπεραιωνόβια ιστορία του, ήταν ο κοσμοπολίτικος χαρακτήρας και ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός του. Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του, αγαπούσε τις καινοτομίες και τολμούσε να ανοίγει δρόμους στο δύσβατο ελληνικό περιβάλλον, ακολουθώντας τα βήματα των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών ομάδων. Ηταν ο πρώτος ελληνικός σύλλογος που συνειδητοποίησε ότι το γήπεδο ήταν βασικός πυλώνας για την ανάπτυξή του, γι’ αυτό και μοιάζουν πολύ ειρωνικά όλα όσα βιώνει εδώ και πολλά χρόνια στην προσπάθειά του να αποκτήσει μια σύγχρονη στέγη. Κι αν δεν καταφέρει να πάρει σύντομα το ίδιο τρένο με τον Ολυμπιακό και την ΑΕΚ στο οποίο παλεύει να ανεβεί και ο ΠΑΟΚ έχοντας καλύτερες προοπτικές, κινδυνεύει να καθηλωθεί για καιρό ακόμα εκτός ανταγωνισμού…
Από το 1922 που ο Δήμος Αθηναίων του παραχώρησε έκταση στους Αμπελοκήπους, ο Παναθηναϊκός άπλωσε τα πόδια του μακρύτερα απ’ όσο όριζε το πάπλωμα του ελληνικού ποδοσφαίρου. Με δικούς του πόρους, το γήπεδο της Λεωφόρου έγινε το 1924 το μεγαλύτερο στην Ελλάδα με χωρητικότητα 6.000 φιλάθλων, το 1928 το πρώτο με ξύλινη εξέδρα και το 1931 το πρώτο με τσιμεντένια, το 1933 το πρώτο με σκέπαστρο, το 1948 το πρώτο με προβολείς, στη δεκαετία του ’50 το πρώτο με κολυμβητήριο, γήπεδο μπάσκετ – βόλεϊ και αίθουσες που να καλύπτουν τις ανάγκες άλλων σπορ πλην ποδοσφαίρου, το 1958 το πρώτο με χλοοτάπητα και μία δεκαετία μετέπειτα, το πρώτο με υποδομές για την τηλεοπτική κάλυψη αγώνων.
Με άξονα το γήπεδο, ο Παναθηναϊκός ήταν για καιρό ένα βήμα μπροστά από τους ανταγωνιστές του. Η πορεία του μέχρι το Γουέμπλεϊ το 1971, τον βοήθησε να αντιληφθεί ότι δεν αρκούσε να είναι «πρώτος στο χωριό», αλλά ότι έπρεπε να προχωρήσει στην κατασκευή ενός σύγχρονου και μεγαλύτερου γηπέδου. Στις πέντε δεκαετίες που μεσολάβησαν, οι οπαδοί του χάρηκαν μόνο… μακέτες. Ο αρχικός προσανατολισμός είχε επίκεντρο τη Λεωφόρο. Το πρώτο σχέδιο του 1971 προέβλεπε γήπεδο με διώροφες εξέδρες, το επόμενο του 1999 αλλαγή της φοράς του και υπογειοποίηση της Αλεξάνδρας, με απαλλοτρίωση γειτονικών οικοπέδων. Το σχέδιο του 2003 δεν είχε επεκτάσεις, αλλά κατέβασμα του αγωνιστικού χώρου και κάθετη δόμηση, συν την ενσωμάτωση καταστημάτων. Εκείνο του 2013 προέβλεπε ανέγερση νέου γηπέδου με μικρές επεκτάσεις και το τελευταίο του 2016, ανακατασκευή του υπάρχοντος γηπέδου με μικρή αύξηση της χωρητικότητάς του και ήπια εμπορική εκμετάλλευση.
Ολα έμειναν τελικά μακέτες, μιας και οι αντικειμενικές δυσκολίες κατασκευής γηπέδου στην καρδιά μιας πυκνοκατοικημένης γειτονιάς, αποδείχθηκαν ανυπέρβλητες. Το ίδιο υψηλά ήταν τα εμπόδια και σε κάθε άλλη προσπάθεια για «πράσινο» γήπεδο σε άλλη περιοχή των Αθηνών. Η αρχή έγινε τη δεκαετία του ’90 με σχέδια για το Γουδί, πλάνο που αναζωπυρώθηκε και το 2018, χωρίς να προχωρήσει. Τη δεκαετία του 2000 ο (ούτε στον άλλο αιώνα) Ελαιώνας «βαφτίστηκε» Βοτανικός, αλλά η μπάλα βρήκε ξανά δοκάρι και κατέληξε εκτός εστίας, όταν οι προσφυγές και οι… κορμοράνοι σταμάτησαν ένα έργο που είχε αποκτήσει οικοδομική άδεια και οι μπουλντόζες είχαν πάρει μπρος.
Και τώρα τι; Μετά το ναυάγιο του πρότζεκτ της «Πράσινης Πολιτείας» στο ΟΑΚΑ που ξεκίνησε με υποσχέσεις αλλά οδηγήθηκε σε αδιέξοδο, αναζωπυρώθηκε το πλάνο του Βοτανικού, έργο οριοθετημένο από νομικής και πολεοδομικής πλευράς: το σχέδιο της Διπλής Ανάπλασης έχει περάσει από τον σκόπελο του ΣτΕ και μπορεί να υλοποιηθεί, αρκεί να μη γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις και να εξασφαλιστούν οι οικονομικοί πόροι. Σε μια δύσκολη εποχή, το μεγάλο «αγκάθι» για την υλοποίηση ενός τόσο φιλόδοξου σχεδίου δεν είναι άλλο από τη χρηματοδότησή του, γι’ αυτό και όλα κινούνται σε πιο αργούς ρυθμούς απ’ όσο υποσχόταν ο αρχικός ενθουσιασμός. Μπορεί να «τρέξουν» οι εξελίξεις; Η απάντηση τον Μάιο, όταν έπειτα από ένα χρόνο διαβουλεύσεων και συνεργασίας, ο Δήμος Αθηναίων και ο Ερασιτέχνης Παναθηναϊκός αναμένεται να γνωστοποιήσουν τις επόμενες κινήσεις τους, με την ελπίδα ότι αυτή τη φορά θα γίνει ένα βήμα εμπρός χωρίς να ακολουθήσουν άλλα δύο πίσω…