Από την πρώτη στιγμή λειτουργίας της συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ελλάδα, οι ΠΑΕ σε επίπεδο μεγάλης επαγγελματικής κατηγορίας, συνέδεσαν την οικονομική τους ισχυροποίηση με την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Υπήρξε, μάλιστα, περίοδος που το πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής διεκόπη έως ότου οι μισές περίπου ομάδες να βρουν τηλεοπτική στέγη.
Ηταν Σεπτέμβριος του 2002 όταν η ψηφιακή πλατφόρμα του Αlpha Digital που είχε αγοράσει τα τηλεοπτικά δικαιώματα αρκετών ομάδων κατέρρευσε. Τότε η ΕΠΑΕ αποφάσισε την αναστολή του πρωταθλήματος που ήταν σε εξέλιξη μέχρι όλες οι ομάδες να εξασφαλίσουν τηλεοπτικό συμβόλαιο.
Από το 2001 έως το 2006 οι σύλλογοι διαπραγματεύονταν μεμονωμένα. Ομως ένας από τους βασικούς στόχους της δημιουργίας της Σούπερ Λίγκας ήταν η μεγιστοποίηση των εσόδων μέσω της κεντρικής διαχείρισης των τηλεοπτικών δικαιωμάτων και της κοινής εκμετάλλευσης των κοινών εμπορικών δικαιωμάτων. Πράγματι το 2008 ο επικαλούμενος ως «συνεταιρισμός» των ΠΑΕ κατάφερε να κάνει μια συμφωνία που προκάλεσε αίσθηση. Πούλησε τα τηλεοπτικά δικαιώματα των 14 από τις 16 ΠΑΕ για τρία χρόνια στη ΝΟVΑ και Αlpha προς 130 εκατ. ευρώ.
Είναι χρήσιμο να υπενθυμιστεί ότι η πρώτη σύμβαση κεντρικής διαχείρισης που υπέγραψε η ΕΠΑΕ με το συνδρομητικό κανάλι και είχε διάρκεια από το 1996 έως το 2001 απέφερε στο ποδόσφαιρο 10,1 εκατ. ευρώ.
Τον περασμένο Οκτώβριο η NOVA προχώρησε σε ανανέωση της συνεργασίας με τη Σούπερ Λίγκα για δύο ακόμη χρόνια έως τη σεζόν 2013 – 2014. Η συνολική συμφωνία προέβλεπε ως αντίτιμο το ποσό των 176 εκατ. ευρώ (43 εκατ. ετησίως για τις τρεις πρώτες χρονιές και 47 εκατ. την τελευταία).
Εγγυημένα ποσά
Τα τελευταία χρόνια οι ομάδες της Σούπερ Λίγκας ζούσαν σ’ έναν οικονομικό παράδεισο που ενδεχομένως να ήταν δυσανάλογος με το προϊόν που πρόσφεραν. Το μίνιμουμ ποσό που είχε εγγυημένο οποιαδήποτε ομάδα μετείχε στο πρωτάθλημα (από τον Αρη και κάτω βαθμολογικά και εμπορικά) ήταν πάνω από 2 εκατ. ευρώ από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Αν σε αυτό ποσό προσθέσουμε την κεντρική χορηγία του ΟΠΑΠ προς τη Σούπερ Λίγκα ύψους 19 εκατ. ευρώ και τις μεμονωμένες συμφωνίες του οργανισμού με τις ομάδες της κατηγορίας, κάθε ομάδα της Σούπερ Λίγκας είχε εγγυημένα έσοδα άνω των 3 εκατ. ευρώ.
Για τις ομάδες από τον Αρη και πάνω τα χρήματα είναι ακόμη περισσότερα. Ο Παναθηναϊκός από τη συμφωνία με τη NOVA εξασφαλίζει πάνω από 6 εκατ. ευρώ, ενώ η ΑΕΚ περίπου 5,5 εκατ. ευρώ. Ο Ολυμπιακός και η Ξάνθη δεν μπήκαν στη συμφωνία της κεντρικής διαχείρισης και ακολούθησαν τον δικό τους δρόμο. Οι «ερυθρόλευκοι» έμειναν στην ΕΡΤ με συμβόλαιο που σύμφωνα με πληροφορίες έφτανε τα 8 εκατ. ευρώ και ολοκληρώθηκε αυτή τη σεζόν. Το ίδιο και η Ξάνθη με συμφωνία που έχει ισχύ και για την επόμενη περίοδο και της αποφέρει περίπου 2,5 εκατ. ευρώ ετησίως.
Το σκάνδαλο με τα στημένα
Ομως τα τελευταία γεγονότα απειλούν τις ομάδες της Σούπερ Λίγκας με έξωση από τον οικονομικό παράδεισο.Λόγω του σκανδάλου με τα στημένα παιχνίδια και τις υπόλοιπες παράνομες πράξεις που αποκαλύφθηκαν από τις παρακολουθήσεις της ΕΥΠ και το πόρισμα της εισαγγελέως Πρωτοδικών, Π. Παπανδρέου, σύμφωνα με το οποίο εμπλέκονται κορυφαία στελέχη της Σούπερ Λίγκας, τα οικονομικά στηρίγματα των ομάδων του συνεταιρισμού και κατ’ επέκταση του ποδοσφαίρου έχουν αρχίσει να κλονίζονται. Ηδη η πολιτεία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την ΕΠΟ για τα θέματα α) των ποινών στις ομάδες για τα επεισόδια οπαδών τους, β) την αξιόπιστη λειτουργία της διαιτησίας και γ) τη διοργάνωση του πρωταθλήματος.
Με φόντο τις εξελίξεις από την τακτική και ποδοσφαιρική δικαιοσύνη έχει διαμηνύσει την πρόθεσή της για ολικό οικονομικό αποκλεισμό του ποδοσφαίρου αν η κατάσταση δεν αλλάξει δραστικά προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης. Η ΕΡΤ δεν προτίθεται να αγοράσει από τη NOVA τα τηλεοπτικά δικαιώματα των ομάδων της Σούπερ Λίγκας τα οποία κοστολογούνται ετησίως περίπου 4 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή του τηλεοπτικού προϊόντος που έχει αγοράσει η NOVA από τη Σούπερ Λίγκα αυτομάτως αυξάνεται.
Ο ΟΠΑΠ δείχνει απρόθυμος -όπως είναι τώρα η κατάσταση-να υπογράψει κεντρική συμφωνία με τη Σούπερ Λίγκα, ενώ αναμένεται να μην προχωρήσουν και οι μεμονωμένες συμβάσεις με τις ομάδες για διαφημίσεις προϊόντων του ΟΠΑΠ στις φανέλες.
Τέλος υπάρχει η σκέψη να καταγγελθούν οι συμβάσεις και να μην επιτραπεί σε συλλόγους να χρησιμοποιούν κρατικά γήπεδα, κάτι που θα προκαλέσει αδιέξοδα και μεγάλη αναστάτωση, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των ομάδων αγωνίζεται σε γήπεδα που είναι κρατικά ή δημοτικά.
«Αναγκαία μείωση»
Η Σούπερ Λίγκα βρίσκεται αντιμέτωπη με τη NOVA η οποία με επιστολή της έδειξε τις διαθέσεις της. Επικαλούμενη υποβιβασμό του προϊόντος λόγω των τελευταίων εξελίξεων υποστηρίζει ότι «θεωρεί αυτονόητη τη μείωση της καταβλητέας ετήσιας αμοιβής κατά τουλάχιστον είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) τόσο για την τρέχουσα και μη λήξασα ακόμη αγωνιστική περίοδο 2010-2011 όσο και για τις υπόλοιπες αγωνιστικές περιόδους ισχύος όλων των μεταξύ των δύο οργανισμών μας συμβάσεων».
Από τα 43 εκατ. ευρώ το συνδρομητικό κανάλι ζητεί να αφαιρεθούν τα 11. Η Λίγκα θα συνεδριάσει μεθαύριο για το θέμα, όμως, ο κλοιός σφίγγει και η έξωθεν καλή μαρτυρία έχει χαθεί…