Η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι μια απίστευτη εμπειρία για κάθε αθλητή, αλλά και συγκινητική όταν συνειδητοποιείς ότι συμμετέχεις σε κάτι μεγαλύτερο, που ενώνει όλο τον κόσμο. Στους Ολυμπιακούς είμαστε όλοι ίσοι: Ολοι σέβονται και αποδέχονται τους ίδιους κανόνες, ανεξάρτητα από κοινωνικό υπόβαθρο, φύλο, φυλή, σεξουαλικό προσανατολισμό ή πολιτικές πεποιθήσεις.
Πρωτοέζησα αυτή τη μαγεία στους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ το 1976. Μόλις βρέθηκα στο Ολυμπιακό Χωριό ένιωσα το ολυμπιακό πνεύμα να ζωντανεύει και συνειδητοποίησα την ενοποιητική δύναμη του αθλητισμού. Ως αθλητές, είμαστε ανταγωνιστές στα αθλήματα, αλλά στο Ολυμπιακό Χωριό ζούμε όλοι ειρηνικά υπό την ίδια στέγη. Κάθε φορά που οι συμμετέχοντες στους Ολυμπιακούς Αγώνες συναντιόμαστε, ανεξάρτητα από ποια χώρα είμαστε ή πότε διαγωνιστήκαμε, αυτή η κοινή εμπειρία γίνεται αμέσως το θέμα μας.
Ωστόσο, ένα περιστατικό θόλωσε κάπως την πρώτη μου ολυμπιακή εμπειρία. Λίγο πριν από την Τελετή Εναρξης, κοίταξα έξω από το παράθυρο του δωματίου στο Ολυμπιακό Χωριό και είδα μια μεγάλη ομάδα Αφρικανών αθλητών με τις αποσκευές τους. Πολλοί από αυτούς έκλαιγαν, άλλοι ήταν σε απόγνωση με κατεβασμένα κεφάλια, αφού έπρεπε να φύγουν λόγω μιας απόφασης της τελευταίας στιγμής από τις κυβερνήσεις τους να μποϊκοτάρουν τους Αγώνες. Η διάλυση του ολυμπιακού ονείρου τους μετά τόσα χρόνια σκληρής δουλειάς και αναμονής με στοιχειώνει ακόμα και σήμερα. Αυτό προανήγγειλε μια άλλη καθοριστική στιγμή τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν βίωσα την πολιτική ανικανότητα του αθλητισμού την εποχή του μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών της Μόσχας το 1980. Ως πρόεδρος της επιτροπής αθλητών της Δυτικής Γερμανίας αντιτάχθηκα σθεναρά σε αυτό το μποϊκοτάζ, διότι τιμωρούσε εμάς τους αθλητές για κάτι με το οποίο δεν είχαμε καμία σχέση – την εισβολή του σοβιετικού στρατού στο Αφγανιστάν. Αυτή ήταν μια πολύ ταπεινωτική εμπειρία.
Δεν αποτελεί παρηγοριά το γεγονός ότι τελικά αποδείχθηκε σωστή η άποψή μας ότι το μποϊκοτάζ όχι μόνο τιμώρησε τους λάθος ανθρώπους, αλλά και ότι δεν είχε απολύτως κανένα πολιτικό αποτέλεσμα: ο σοβιετικός στρατός παρέμεινε άλλα εννέα χρόνια στο Αφγανιστάν. Επιπλέον το μποϊκοτάζ του 1980 πυροδότησε και το μποϊκοτάζ εκδίκησης των επόμενων Ολυμπιακών του Λος Αντζελες το 1984.
Αυτές οι εμπειρίες διαμορφώνουν τη σκέψη μου ακόμη και σήμερα. Μου κατέστησαν σαφές ότι η κεντρική αποστολή των Ολυμπιακών Αγώνων είναι να συγκεντρώνει τους καλύτερους αθλητές του κόσμου από 206 Ολυμπιακές Επιτροπές σε μια αθλητική διοργάνωση.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν ασχολούνται με την πολιτική. Η ΔΟΕ, ως μη κυβερνητική οργάνωση πολιτών, είναι πάντοτε αυστηρά πολιτικά ουδέτερη. Ούτε η ανάθεση των Αγώνων, ούτε η συμμετοχή σε αυτούς, αποτελούν πολιτική διάκριση όσον αφορά τη διοργανώτρια χώρα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες διοικούνται από τη ΔΟΕ και όχι από κυβερνήσεις.
Οι Ολυμπιακοί δεν έχουν καμία σχέση με το κέρδος αλλά αφορούν τον αθλητισμό. Η ΔΟΕ επανεπενδύει το 90% των εσόδων της σε αθλητές ανά τον κόσμο, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι αθλητές προσωποποιούν τις αξίες της αριστείας, της αλληλεγγύης και της ειρήνης. Εκφράζουν επίσης αυτή τη συμμετοχικότητα και τον αμοιβαίο σεβασμό. Η ενοποιητική δύναμη των Αγώνων μπορεί να ξεδιπλωθεί μόνο εάν όλοι επιδείξουν σεβασμό και αλληλεγγύη μεταξύ τους. Διαφορετικά, οι Αγώνες θα καταλήξουν μια απλή παράσταση διαδηλώσεων κάθε είδους, διαιρώντας και όχι ενώνοντας τον κόσμο.
Οι Ολυμπιακοί δεν μπορούν να αποτρέψουν πολέμους ούτε να αντιμετωπίσουν όλες τις πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις στον κόσμο. Μπορούν όμως να αποτελέσουν το (φωτεινό) παράδειγμα για έναν κόσμο όπου όλοι θα σέβονται τους ίδιους κανόνες και ο ένας τον άλλο.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτελούν επιβεβαίωση της κοινής μας συνείδησης ως ανθρωπότητα και συμβάλλουν στην ενότητα της όλης ποικιλομορφίας μας. Οπως έμαθα μέσα από την προσωπική μου εμπειρία, η διασφάλιση ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες μπορούν να ξεδιπλώσουν αυτή τη μαγεία και να ενώσουν ολόκληρο τον κόσμο με ειρήνη, είναι ένα γεγονός για το οποίο αξίζει να αγωνιζόμαστε καθημερινά.
* Ο Τόμας Μπαχ είναι πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής