Κάθε φορά που ανακοινώνεται η πραγματοποίηση επανελέγχου σε δείγματα του παρελθόντος, πολλοί αθλητές και πολλές αθλήτριες χάνουν τον… ύπνο τους.
Από το 2004 κι έπειτα, ύστερα από κάθε ολυμπιακή διοργάνωση τα δείγματα που έχουν δώσει οι αθλητές καταψύχονται ώστε να πραγματοποιούνται περαιτέρω έλεγχοι βάσει επικαιροποιημένων πληροφοριών. Ανάλογη διαδικασία πραγματοποιεί και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ ύστερα από παγκόσμια πρωταθλήματα. Μέσα από αυτούς τους ελέγχους έχουν πιαστεί στη «φάκα» δεκάδες παραβάτες, μετάλλια άλλαξαν χέρια και αθλητικές καριέρες ολοκληρώθηκαν άδοξα. Το πρόσφατο θετικό δείγμα του ποδηλάτη Χρήστου Βολικάκη δεν είναι το πρώτο για προβεβλημένο αθλητή της χώρας μας καθώς θετική σε αντίστοιχο επανέλεγχο είχε βρεθεί και η Πηγή Δεβετζή.
Η φράση «το ντόπινγκ προηγείται του αντιντόπινγκ» αποτελεί ένα από τα πιο πολυχρησιμοποιημένα κλισέ στον χώρο του αθλητισμού. Μόνο που οι επιστήμονες που ενδιαφέρονται για τον υγιή αθλητισμό βρήκαν έναν τρόπο για να μειώσουν τις παραβάσεις. Από το 2004 τα δείγματα που δίνουν οι αθλητές και οι αθλήτριες ύστερα από τους ελέγχους που διεξάγονταν κατά τη διάρκεια μίας ολυμπιακής διοργάνωσης ή μεγάλων αγώνων καταψύχονται και, με τη βοήθεια της εξέλιξης της επιστημονικής τεχνολογίας, διεξάγονται επανέλεγχοι.
Αρχικά οι επανέλεγχοι μπορούσαν να πραγματοποιηθούν σε χρονικό διάστημα μέχρι οκτώ ετών και ύστερα τα δείγματα καταστρέφονταν. Ύστερα από το νέο Παγκόσμιο Κώδικα Αντιντόπινγκ τα δείγματα φυλάσσονται μέχρι και δέκα χρόνια. Έτσι ένας αθλητής μπορεί να χάσει το μετάλλιο του ακόμα και ύστερα από δέκα χρόνια. Οταν συμβεί κάτι τέτοιο αλλάζει η σειρά των θέσεων κατάταξης. Σε κάποιες περιπτώσεις οι αλλαγές είναι εντυπωσιακές. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, ο Έλληνας αρσιβαρίστας Δαυίδ Καβελασβίλι από τη 13η θέση ανέβηκε στην 6η, στην κατηγορία των 94 κ., διότι αθλητές που είχαν σηκώσει περισσότερα κιλά βρέθηκαν «θετικοί» σε απαγορευμένες ουσίες.
Οι επανέλεγχοι έχουν δείξει δεκάδες παραβάτες
Το 2012 πραγματοποιήθηκαν κάποιοι επανέλεγχοι από τα δείγματα των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Ανάμεσα στα θετικά δείγματα βρέθηκαν και τέσσερις αθλητές που είχαν ανεβεί σε ολυμπιακό βάθρο. Αυτοί ήταν οι σφαιροβόλοι Γιούρι Μπιλόνογκ (Ουκρανία) και Ιβάν Τικόν (Λευκορωσία), η δισκοβόλος Ιρίνα Γιατσένκο (Λευκορωσία) και η σφαιροβόλος Σβετλάνα Κριβέλιοβα (Ρωσία). Ο Μπιλόνογκ είχε κατακτήσει χρυσό μετάλλιο, ο Τικόν ασημένιο και οι Γιατσένκο και Κριβέλιοβα χάλκινα. Αξίζει να αναφερθεί ότι από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας δεν επανελέγχθηκε ένας μεγάλος αριθμός δειγμάτων (περίπου 3.000), με αποτέλεσμα η ηγετική ομάδα του Παγκόσμιο Οργανισμού Αντιντόπινγκ να επικρίνει τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή για την παράλειψη.
Το 2013 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή πραγματοποίησε επανέλεγχο σε δείγματα από τους χειμερινούς Ολυμπιακούς του Τορίνο. Ελέγχθηκαν 350 δείγματα αλλά τα αποτελέσματα δεν έγιναν γνωστά για νομικούς λόγους.
Και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου είχαν τους δικούς τους παραβάτες. Ένας από τους πρώτους που βρέθηκε θετικός σε επανέλεγχο ήταν ο χρυσός Ολυμπιονίκης των 1500 μ. Ρασίντ Ραμζί. Το δείγμα του Μαροκινού ελέγχθηκε για την ουσία CERA (εξελιγμένη μορφή της ερυθροποιητίνης) το 2009 και δεν κατάφερε να περάσει τον έλεγχο με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί το μετάλλιο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι με τη συγκεκριμένη ουσία είχε βρεθεί θετική την ίδια χρονιά και η Ελληνίδα Αθανασία Τσουμελέκα. Ο επανέλεγχος είχε πραγματοποιηθεί από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιντόπινγκ σε δείγματα από τους Ολυμπιακούς του Πεκίνου.
Τα επόμενα χρόνια συνεχίστηκαν οι επανέλεγχοι δειγμάτων από μεγάλες διοργανώσεις με τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου να κατέχουν το… ρεκόρ σε θετικούς επανελέγχους. Εντοπίστηκαν 73 παραβάσεις και 46 μετάλλια άλλαξαν κατόχους (άρση βαρών 22, στίβος 18, πάλη 4 και κανό 2).
Το 2015, και ύστερα από επανέλεγχο σε δείγματα του 2007, βρέθηκε θετική σε απαγορευμένη ουσία η Πηγή Δεβετζή. Έτσι έχασε το χάλκινο μετάλλιο από το παγκόσμιο πρωτάθλημα της Οζάκα. Το 2016 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή της αφαίρεσε και το χάλκινο μετάλλιο από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου καθώς το δείγμα της από τη συγκεκριμένη διοργάνωση βρέθηκε θετικό σε απαγορευμένη ουσία (σύμφωνα με πληροφορίες στανοζολόλη).
Οι Ολυμπιακοί του Ρίο και ο Χρήστος Βολικάκης
Τον Δεκέμβριο του 2023, όταν ανακοινώθηκε ότι θα άρχιζαν οι επανέλεγχοι στα κατεψυγμένα δείγματα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο κάποιοι έχασαν τον… ύπνο τους. Νέες τεχνικές αναλύσεων καθώς και η τεχνητή νοημοσύνη έχουν μπει στη… φαρέτρα των επιστημόνων και οι επανέλεγχοι διεξάγονται με πιο αποτελεσματικούς τρόπους σε σχέση με το παρελθόν.
Το πρώτο όνομα καταξιωμένου αθλητή που ανακοινώθηκε έμελλε να είναι του Χρήστου Βολικάκη. Η ανακοίνωση πραγματοποιήθηκε από τη Διεθνή Ένωση Ποδηλασίας. Ο δικηγόρος του ποδηλάτη Αναστάσιος Ντούγκας ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι ο αθλητής δεν γνωρίζει την ουσία και ότι θα κινηθεί νομικά. Ο Βολικάκης, σε ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, δημοσιοποίησε ελέγχους ντόπινγκ που έχει περάσει και ανήρτησε μία εικόνα με τον Άγιο Παΐσιο όπου αναφέρει ότι «η αδικία είναι μεγάλη αμαρτία» μέχρι μία φωτογραφία ενός αχλαδιού με τη φράση «πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. Υπομονή».