Την ώρα που τα περισσότερα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα βρίσκονται στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωσή τους, στην χώρα του πραγματικού ποδοσφαίρου τα πάντα άρχισαν τώρα. Υπό άλλες συνθήκες, η έναρξη του πρωταθλήματος στη Βραζιλία, σήμερα τα ξημερώματα θα αποτελούσε μια παγκόσμια γιορτή για το άθλημα. Δεν είναι όμως έτσι. Λίγοι πλέον ασχολούνται με τις μεγάλες της ομάδες, τα τηλεοπτικά κανάλια δεν θεωρούν πως το προϊόν είναι ελκυστικό και εμπορικό, ακόμη και οι ίδιοι οι διοργανωτές βλέπουν την Serie A σαν μια βιτρίνα στην οποία θα πρέπει να πλασάρουν ότι πιο αστραφτερό υπάρχει ώστε να «τσιμπήσουν» οι πλούσιοι ευρωπαίοι.
Τι φταίει όμως που το Βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο, με την μεγαλύτερη παραγωγή και εξαγωγή ποδοσφαιριστών στον κόσμο, με το καλύτερο θέαμα, τα γεμάτα γήπεδα και την λατρεία του κόσμου για την ασπρόμαυρη, να μην μπορεί να αξιοποιήσει τις αστείρευτες δυνατότητές του; Γιατί η χώρα των 200 και πλέον εκατομμυρίων με την μεγαλύτερη ποδοσφαιρική παράδοση να μην μπορεί να δημιουργήσει την δική της Premier League ελκύοντας δίκτυα και χορηγούς;
Η ωμή πραγματικότητα αναφέρει πως οι οπαδοί της Παλμέιρας στο αυριανό παιχνίδι της πρωταθλήτριας Παλμέιρας με την Βιτόρια θα αποχαιρετίσουν το next big thing του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, τον 17χρονο Έντρικ, που από τον Ιούνιο θα ενταχθεί στην Ρεάλ Μαδρίτης, ελπίζοντας πως κάποιοι εκ των συνομηλίκων του, θα καταφέρουν να στεριώσουν λίγο παραπάνω στην ομάδα πριν πάρουν και αυτοί τον δρόμο της ξενιτιάς.
Ο 18χρονος εξτρέμ Λουίς Γκιγιέρμε που έχει ήδη χρηματιστηριακή αξία 17 εκατομμύρια ευρώ και μια ρήτρα αποδέσμευσης 55 εκατομμυρίων ευρώ «τσεκάρεται» από Μπάγερν, Λίβερπουλ και Τσέλσι ενώ ο 17χρονος μεσοεπιθετικός Εστεβάο που θα καλύψει το κενό του Εντρικ είναι ο μεγάλος πόθος της Μπαρτσελόνα που στο πρόσωπό του βλέπει τον πιτσιρικά που θα αναβιώσει τον μύθο του Μέσι.
Απο κει και πέρα, η Ατλέτικο Μινέιρο ποντάρει πολλά στο δικό της θαυματουργό παιδί, τον 18χρονο μέσο Αλισον Σαντάνα που παρακολουθείται στενά από την Άρσεναλ και την Λεβερκούζεν ενώ και η Γκρέμιο είναι αισιόδοξη πως ο 19χρονος επιθετικός της Νέιθαν Φερναντες θα κάνει την σούπερ χρονιά που υπόσχεται, γεμίζοντας τα ταμεία της.
Αυτά επιτάσσει η σύγχρονη αγορά αλλά σε ότι αφορά την Βραζιλία η πρόβλεψη των Σιμόν Κούπερ και Στέφαν Σιμάνσκι στο προ δεκαετίας εξαιρετικό βιβλίο τους «Soccernomics» έχει πέσει έξω.
Το αναξιοποίητο 2014 και τα «άγουρα» ταλέντα
Οι δύο συγγραφείς θεωρούσαν με σιγουριά πως εν μέσω όλων των επενδύσεων για το Μουντιάλ του 2014, η Βραζιλία θα μπορούσε στην συνέχεια να διοργανώσει ένα πολύ καλό πρωτάθλημα
«Μόλις ανέβει το επίπεδο άνεσης στα νέα γήπεδα, περισσότεροι Βραζιλιάνοι της μεσαίας τάξης και οι οικογένειές τους θα αρχίσουν να έρχονται σε αγώνες πρωταθλήματος» έγραφαν, κάτι που έχει συμβεί αφού ο μέσος όρος του περασμένου έτους, έφτασε τις 27.000 θεατές και ήταν από τους υψηλότερους όλων των εποχών.
Αυτό που δεν έχει συμβεί είναι πως «οι σύλλογοι της Βραζιλίας θα μπορούν να αντέξουν οικονομικά να κρατήσουν περισσότερους από τους καλύτερους παίκτες τους στο δυναμικό τους».
Τα γήπεδα μετά το λίφτινγκ που δέχτηκαν το 2014 για το Μουντιάλ δεν έχουν βελτιωθεί και προς το παρόν, το μόνο καυτό ζήτημα είναι η διανομή των χρημάτων από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Οι σύλλογοι της Βραζιλίας έχουν χωριστεί σε δύο στρατόπεδα, το καθένα από τα οποία διαπραγματεύεται να εξασφαλίσει την πιο ευνοϊκή συμφωνία. Κάτι δηλαδή σαν την Ελλάδα…
Με την υπογραφή του Βινίσιους Τζούνιορ στην Ρεάλ όχι μόνο επιβεβαιώθηκε όσο ποτέ άλλοτε πως το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο είναι εξαγωγέας των πιο λαμπερών ταλέντων του αλλά τώρα αυτά φεύγουν ακόμη και σε πιο μικρή ηλικία. Πριν ακόμη, ξεδιπλώσουν όλες τις ικανότητές τους και πριν διαμορφώσουν ένα πλήρες αγωνιστικό προφίλ κεφαλαιοποιώντας το κατάλληλα για το επαγγελματικό τους μέλλον.
Ο δεύτερος και εξίσου ανασταλτικός παράγοντας για ένα ανταγωνιστικό πρωτάθλημα είναι ο κακός προγραμματισμός. Η δράση που ξεκίνησε από σήμερα θα διαρκέσει έως τις αρχές Δεκεμβρίου.
Σχεδόν ένα μήνα θα διαρκέσει το καλοκαίρι, το Copa América, όπου σχεδόν 30 παίκτες θα ενσωματωθούν με τις εθνικές τους. Ανάμεσά τους, εκτός από τους Βραζιλιάνους, σημαντικά ονόματα όπως ο Ουρουγουανός μέσος της Φλαμένγκο Τζορτζάν Ντε Αρασκαέτα, ο Παραγουανός αρχηγός της Παλμέιρας Γκουστάβο Γκόμεζ, ο Κολομβιανός Χάμες Ροντρίγκες της Σάο Πάολο και ο κεντρικός μπακ του Ισημερινού, Φέλιξ Τόρες αρχηγός της Κορίνθιανς. Μπορεί άραγε κανείς να φανταστεί την Premier League, να συμφωνεί σε ένα καλεντάρι στο οποίο μερικά από τα μεγαλύτερα αστέρια της χάνουν περίπου το ένα τέταρτο της διοργάνωσης;
Δεν αναφερόμαστε τυχαία στην Premier League αφού οι Βραζιλιάνικοι σύλλογοι είχαν χαράξει μια κοινή γραμμή ώστε να λειτουργήσουν με βάση τα αγγλικά πρότυπα. Μάλιστα υπήρξε και μια σύντομη προσπάθεια να ακολουθηθεί το αγγλικό πρότυπο το 1987, πέντε χρόνια πριν από τη γέννηση της Premier League. Σύντομα όμως ναυάγησε και τα πράγματα επανήλθαν όπως ήταν πριν, και εξακολουθούν να ισχύουν, με τις κατά τόπου ομοσπονδίες να είναι αυτές που κανονίζουν όλα τα οργανωτικά ζητήματα και βέβαια και το καλεντάρι.
Οι μεγάλοι παίζουν ασταμάτητα, οι μικροί κάθονται
Αυτές οι ομοσπονδίες -η Βραζιλία χωρίζεται σε 27 πολιτείες – έχουν έναν κύριο στόχο: Να κρατήσουν ζωντανά τα δικά τους πρωταθλήματα, τα οποία ξεκινούν στην αρχή κάθε έτους και ολοκληρώνονται αρχές Απριλίου.
Τουλάχιστον αυτό είναι το χρονοδιάγραμμα για τις πολιτειακές διοργανώσεις στις οποίες μετέχουν ομάδες που αγωνίζονται στην Serie A και την Serie B, δηλαδή τις δύο ανώτερες εθνικές κατηγορίες (υπάρχουν ακόμη και η Serie C και Serie D).
Παρά το γεγονός πως η εθνική πυραμίδα και η πολιτειακή πυραμίδα είναι ανεξάρτητες, οι ομάδες συνήθως αγωνίζονται και στις δύο διοργανώσεις μέσα σε ένα έτος (εθνική και πολιτειακή). Για παράδειγμα, η Παλμέιρας πριν ριχτεί στην μάχη της Serie A, κατέκτησε το πρωτάθλημα Paulistao, το πρωτάθλημα της πολιτείας του Σάο Πάολο.
Οι περισσότερες πολιτείες έχουν τουλάχιστον ένα δευτερεύον τουρνουά στο οποίο συμμετέχουν οι μικρότερες ομάδες που δεν αγωνίζονται στις δύο κορυφαίες εθνικές κατηγορίες. Το τουρνουά αυτό διαρκεί από τον Ιούλιο μέχρι το Δεκέμβριο. Εκτός από το τρόπαιο, οι νικητές μπορεί να κερδίσουν θέσεις στο κύριο τουρνουά της πολιτείας ή στο Κύπελλο Βραζιλίας της επόμενης χρονιάς.
Οι μικρότερες πολιτείες, των οποίων οι ομάδες δεν λαμβάνουν μέρος στις εθνικές διοργανώσεις έχουν μεγαλύτερες διοργανώσεις που συνήθως διεξάγονται από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο.
Με τη σημερινή τους μορφή, αυτά τα τουρνουά έχουν από καιρό ξεπεράσει τη χρησιμότητά τους. Καταδικάζουν πολλούς μικρούς συλλόγους σε ένα ημερολόγιο αγώνων που διαρκεί μόνο τρεις μήνες, ενώ γεμίζουν το καλεντάρι των μεγάλων συλλόγων και αφαιρούν ένα από τα βασικά συστατικά ενός επιτυχημένου μαραθωνίου: την παύση πριν από τη δράση, που χρησιμεύει στην σωστή προετοιμασία των ομάδων αλλά και την οικοδόμηση του απαραίτητου σασπένς στους φιλάθλους και τους χορηγούς.
Το πλούσιο Paulistao
Ένα από τα μεγάλα μυστήρια είναι γιατί οι μεγάλοι σύλλογοι δεν έχουν ακόμη ξεφύγει από μια τέτοια δομή που σαφώς δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Ίσως έρθει η ώρα αλλά όχι ακόμα. Γίνονται προσπάθειες σύστασης πρωταθλήματος που θα διευθύνουν οι σύλλογοι, όμως το ημερολογιακό θέμα δεν είναι καν υπό συζήτηση. Ο πιθανότερος λόγος, η πολιτεία του Σάο Πάολο που είναι μακράν η πλουσιότερη και οι ομάδες της ιδιαίτερα ανταγωνιστικές (Παλμέιρας, Σάντος, Σάο Πάολο, Κορίνθιανς, Μποταφόγκο), συνθετοντας ένα δυνατό τουρνουά ίσως καλύτερο και από αυτό της Serie A. Οι πλούσιοι σύλλογοι του Σάο Πάολο, λοιπόν, δεν θέλουν να πετάξουν στα σκουπίδια αυτό που θεωρούν το πλεονέκτημα τους έναντι των άλλων.
Σίγουρα είναι οξύμωρο, μια χώρα στο μέγεθος μιας ηπείρου που έχει τόσες ομάδες με μαζική υποστήριξη, να μην έχει τον ανταγωνισμό που της αξίζει. Το οικονομικό χάσμα είναι μεγάλο με αποτέλεσμα οι τίτλοι τα τελευταια χρόνια να μοιράζονται μεταξυ Παλμέιρας και Φλαμένγκο και την Ατλέτικο Μινέιρο να αποτελεί το ισχυρό αουτσάιντερ.
Αυτή η τριάδα έχει διεκδικήσει τους τελευταίους έξι τίτλους, με τον Έντρικ να βοηθά στην ανατροπή της ισορροπίας από την Παλμέιρας το 2023. Θα είναι η σειρά κάποιου άλλου φέτος να αποτελέσει την ατραξιόν για την κατάκτηση ενός τίτλου που αξίζει να κερδίσει κανείς, αλλά που θα μπορούσε να αξίζει πολύ περισσότερο;