Ολική επαναφορά
- Το 2024 θα είναι η χρονιά της ολικής επαναφοράς της ελληνικής οικονομίας από την κρίση χρέους, εκτιμά το Reuters. Το πρακτορείο περιμένει ρυθμούς ανάπτυξης σχεδόν 3% φέτος (εκφράζει δηλαδή μια από τις πιο αισιόδοξες απόψεις που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή) και υπολογίζει ότι με τον τρόπο αυτό το ΑΕΠ θα επιστρέψει στα επίπεδα όπου βρισκόταν το 2009, καλύπτοντας το χαμένο έδαφος της κρίσης. Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα ορόσημο, αλλά όπως φαίνεται από την ανάλυση του Reuters, για τους ξένους επενδυτές που έχουν στρέψει τις κεραίες τους προς την Ελλάδα, έχουν μεγαλύτερη σημασία άλλα ορόσημα, όπως για παράδειγμα η πλήρης επιστροφή του τραπεζικού κλάδου σε ιδιωτικά χέρια, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες.
Ανάπτυξη χωρίς τσιμεντοποίηση
- Οσοι εστιάζουν στη μία ή την άλλη εκ των εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα την περίοδο αυτή σε διάφορα οικιστικά, ξενοδοχειακά ή και μεγαλύτερα projects χάνουν τη μεγάλη εικόνα: αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια διελκυστίνδα που θα κρίνει την αυριανή όψη και τον χαρακτήρα της χώρας. Κατά πόσον θα επικρατήσει δηλαδή μία ακραία τσιμεντοποίηση τουριστικών και όχι μόνο προορισμών ή θα μπουν κανόνες και όρια. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έπειτα από χρόνια σχετικών αποφάσεων εμφανίζεται αποφασισμένο να βάλει τάξη στην εκτός σχεδίου δόμηση, και όρια στη χρήση εργαλείων όπως είναι το καθεστώς στρατηγικών επενδύσεων, τα ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης δημοσίων ακινήτων ή τα ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης στρατηγικών επενδύσεων με τα οποία πολεοδομούνται περιοχές που κανονικά δεν επιτρέπεται. Θα βοηθούσε σε αυτή την προσπάθεια –και θα έδινε και ορατότητα και σταθερή βάση στις ιδιωτικές επενδύσεις– ένα εθνικό χωροταξικό σχέδιο για τον τουρισμό αλλά και τα κατά τόπους πολεοδομικά σχέδια.
Μονοκαλλιέργειες και «ατροφικοί» κλάδοι
- Σε κάθε περίπτωση, όταν η πολιτεία τραβάει τη γραμμή μεταξύ του χθες και του αύριο, υπάρχουν πάντοτε κάποιοι που δεν πρόλαβαν αυτά που πρόλαβαν οι προηγούμενοι. Και αυτό είναι το πολιτικό κόστος που πρέπει να αναλάβει μία κυβέρνηση η οποία θέλει να βάλει επιτέλους τάξη στην αναρχία και κυρίως να βοηθήσει την ανάπτυξη χωρίς όμως να θυσιάσει το περιβάλλον και την αισθητική της χώρας. Είναι λοιπόν πολύ πιθανόν τους επόμενους μήνες να δούμε να ναυαγούν ουκ ολίγα επενδυτικά σχέδια τόσο στην Αττική και τις Κυκλάδες όσο και στη Χαλκιδική, την Κρήτη αλλά και την υπόλοιπη επικράτεια. Σίγουρα κάποια από τα projects που ξεκίνησαν με μαξιμαλιστικές προδιαγραφές δόμησης θα πρέπει να μετριάσουν τις εκτιμήσεις τους. Εξάλλου καλό θα ήταν, πέρα από τις επενδύσεις στον τουρισμό και τις παραθεριστικές κατοικίες και τα κάθε λογής άλλα κινητά, η χώρα να προσπαθήσει να προσελκύσει και επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς όπως η βιομηχανία, η μεταποίηση, ο αγροτικός τομέας, η τεχνολογία και η καινοτομία, η φαρμακευτική βιομηχανία, η ενέργεια, οι τράπεζες. Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού κάνει τους άλλους τομείς να ατροφούν.
Τα βλέμματα στη Γερμανία
- Η Γερμανία, ως τιμώμενη χώρα, είναι αυτή που θα τραβήξει τα βλέμματα στην 88η ΔΕθ που θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 7-15 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, όπως προκύπτει απ’ όσα ακούσαμε χθες σε εκδήλωση που διοργάνωσε η ΔΕΘ-HELEXPO στην αίθουσα του παλαιού Χρηματιστηρίου Αθηνών, από κοινού με τη γερμανική πρεσβεία στην Ελλάδα. Η γερμανική συμμετοχή, που θα ξεπεράσει τους 100 εκθέτες –έγινε αναφορά για πάνω από 120– σε ένα περίπτερο που θα έχει επιφάνεια 6.000 τ.μ., θα εγκαινιαστεί από τον Γερμανό αντικαγκελάριο, δρα Robert Habeck. Ο υφυπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Φραγκογιάννης, ο οποίος έκανε κάλεσμα για συνεργασία, ανέφερε ότι στο περίπτερο συνολικής έκτασης 6.000 τ.μ. οι γερμανικές εταιρείες θα παρουσιάσουν καινοτομίες σε σημαντικά πεδία, όπως είναι η εκπαίδευση, η έρευνα, η υγεία, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η ψηφιοποίηση και η διατροφή. Σημείωσε δε πως, τα τελευταία χρόνια η Γερμανία δεν είναι μόνο ένας από τους κορυφαίους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας –όντας ο τρίτος μεγαλύτερος προορισμός των ελληνικών εξαγωγών το 2023 και ο πρώτος προμηθευτής για τις εισαγωγές μας– αλλά επίσης μία από τις βασικές χώρες προέλευσης άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, κυρίως στην πράσινη ανάπτυξη. Στο πλαίσιο των συνεργασιών μεταξύ εταιρειών των δύο χωρών, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι έχουν ήδη κλειστεί περίπου 1.000 B2B συναντήσεις, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για υπέρβαση των 3.000 κατά τη διάρκεια της έκθεσης.
Η Φλόριντα, η Κίνα και η Trade Estates
- Στη μακρινή Φλόριντα όπου θα απολαμβάνει την καλή ζωή, θα βρίσκεται ο Απόστολος Βακάκης σε περίπτωση που ανοίξει ένα ακόμη μέτωπο, αυτό της Κίνας με την Ταϊβάν. Αυτό απάντησε με τον γνωστό του τρόπο ο «ισχυρός άνδρας» του ομίλου Jumbo σε σχετική ερώτηση, στη διάρκεια της ενημέρωσης των αναλυτών για τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας για τη χρήση του 2023. «Οι παρενέργειες θα είναι πιο έντονες από ό,τι φανταζόμαστε», πρόσθεσε ενώ στο ενδεχόμενο εκδημοκρατισμού της Κίνας ευχήθηκε «καλή τύχη στους πιο αδύναμους». Πάντως την κινέζικη Shein δήλωσε ότι δεν τη φοβάται λέγοντας: «Εάν οι άνθρωποι αρχίσουν να φοβούνται τον ανταγωνισμό τότε υπάρχει πρόβλημα. Εμείς είμαστε στενοχωρημένοι όταν δεν έχουμε ανταγωνισμό. Διαφορετικό πράγμα είναι ο αθέμιτος ανταγωνισμός. Οι προηγούμενοι ανταγωνιστές μας εξαφανίστηκαν διότι αγόραζαν τζίρο. Και όσο πιο “επιτυχημένοι” γίνονταν, τόσο πιο κοντά στην πτώχευση πλησίαζαν». Ο Απόστολος Βακάκης επιβεβαίωσε ότι η Jumbo έχει γίνει μέτοχος στην Trade Estates, με το ποσοστό της να είναι στο 1% του μετοχικού κεφαλαίου. «Η απόφασή μας ήταν ψήφος εμπιστοσύνης. Εάν βελτιωθούν οι συνθήκες στην Ελλάδα τότε έχουν λόγο να υπάρχουν αυτού του είδους οι εταιρείες. Και μπορεί προς το παρόν να μη φαίνονται οι προοπτικές, ωστόσο όταν αρχίσουν να μειώνονται τα επιτόκια τότε θα αποκτήσουν momentum. Θέλουμε να συνεργαστούμε με την Trade Estates γι’ αυτό και λάβαμε την απόφαση να συμμετάσχουμε με ποσοστό 1% στο μετοχικό τους κεφάλαιο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Απόστολος Βακάκης. Ο ίδιος, πάντως, απέκλεισε το ενδεχόμενο και εμπορικής συνεργασίας, δηλαδή μίσθωσης χώρων στα εμπορικά πάρκα που αναπτύσσει η Trade Estates τώρα, υποστηρίζοντας: «Είναι πολύ ακριβοί για εμάς και γενικά για τις εδραιωμένες εταιρείες. Είναι πολύ καλοί για τις νεοεισερχόμενες».
Αυξήθηκαν τα νέα συμβόλαια
- Μια δύσκολη χρονιά ήταν το 2023 για τη Φυσικό Αέριο Αττικής, καθώς οι πωλήσεις υποχώρησαν σε σχέση με το 2022. Οπως αναφέρεται στις οικονομικές καταστάσεις, «η εταιρεία συνέχισε εντός της χρήσης την εφαρμογή των μέτρων στήριξης της πολιτείας ενσωματώνοντας τις επιδοτήσεις στους δικαιούχους πελάτες της τόσο στην ηλεκτρική ενέργεια όσο και στο φυσικό αέριο, ενώ ανέπτυξε και υιοθέτησε ανταγωνιστικά προϊόντα ενέργειας». Παρά την «πολύ δύσκολη συγκυρία λόγω της αλλαγής της μετοχικής σύνθεσης των διαχειριστών και της σημαντικής καθυστέρησης νέων συνδέσεων», τα νέα συμβόλαια λιανικών πελατών φυσικού αερίου ξεπέρασαν τα επίπεδα όλων των προηγούμενων ετών, και ανήλθαν σε 24.200. Παράλληλα, στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, «συνεχίστηκε η αναστάτωση λόγω της εφαρμογής ρυθμιστικής τροπολογίας με την οποία οι πελάτες δεν έχουν χρονικές δεσμεύσεις παραμονής σε πάροχο ενέργειας και οι εταιρείες υποχρεούνται πλέον να ανακοινώνουν εκ των προτέρων τις τιμές τους. Ωστόσο τα νέα συμβόλαια λιανικών πελατών ηλεκτρικής ενέργειας της εταιρείας αυξήθηκαν και ανήλθαν σε 71.900. Ενα από τα πιο σημαντικά έργα που πραγματοποιήθηκε πέρυσι ήταν η αναβάθμιση της υποδομής του Data Center της εταιρείας μέσω της προμήθειας νέου εξοπλισμού, η μετάβαση όλων των υπηρεσιών στη νέα υποδομή και η διασύνδεση όλων των καταστημάτων με τα κεντρικά γραφεία του οργανισμού.
Η συνεισφορά malls και Ελληνικού
- Aύξηση λειτουργικής κερδοφορίας (Ebitda) κατά 18%, σe 81 εκατ. ευρώ, εμφάνισαν τα τέσσερα εμπορικά κέντρα (The Mall Athens, Golden Hall, Designer Outlet Athens και Mediterranean Cosmos) της Lamda Development, το 2023, έναντι του 2022. Ταυτόχρονα, η Μαρίνα Φλοίσβου και η Μαρίνα Αγίου Κοσμά συνεισέφεραν στα Ebitda του ομίλου με 18 εκατ. ευρώ. Επίσης, το The Ellinikon εμφάνισε λειτουργικά κέρδη 65 εκατ. ευρώ, ενώ οι συνολικές εισπράξεις από τις πωλήσεις κατοικιών ανήλθαν σε 641 εκατ., ενώ όλες οι κατοικίες στο παράκτιο μέτωπο έχουν πωληθεί. Σχετικά με τα εμπορικά κέντρα του Ελληνικού, το 70% της μισθώσιμης επιφάνειας του The Ellinikon Μall έχει, ήδη, προσυμφωνηθεί να διατεθεί, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το Riviera Galleria ανέρχεται στο 53%. Να σημειώσουμε εν παρόδω ότι πριν από λίγες ημέρες με διάταξη του Ειρηνοδικείου Αθηνών –ως προβλέπει ο νόμος– αναγνωρίστηκε η σύσταση του σωματείου εργαζομένων στο έργο του Ελληνικού.
Συμμαχία
- Ισως να πέρασε «στα ψιλά γράμματα», αλλά η συμμετοχή της Sunlight στη συμμαχία upcell alliance, που έχει ως βασικό σκοπό την ενίσχυση του ευρωπαϊκού αποτυπώματος στις μπαταρίες λιθίου, είναι ιδιαίτερα σημαντική. Μπορεί για τους περισσότερους να είναι αυτονόητο ότι κάθε συσκευή που αγοράζουν θα διαθέτει και μπαταρία λιθίου, αλλά πόσοι γνωρίζουν ότι για την παραγωγή της απαιτούνται κοβάλτιο, νικέλιο, μαγνήσιο, πυρίτιο και γραφίτη; Για αυτά τα μέταλλα το μονοπώλιο σχεδόν της παραγωγής έχει η Κίνα. Πόσοι ακόμα είναι ενήμεροι πως η κατασκευή της οθόνης και των κυκλωμάτων ενός smartphone απαιτεί γάλλιο, το οποίο προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από την Κίνα; Αν, δηλαδή, δεν δημιουργηθεί ένα ισχυρό ευρωπαϊκό οικοσύστημα παραγωγής μπαταριών λιθίου, τότε η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει το παιχνίδι από την Κίνα με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αυτό, εξάλλου, είναι και το σκεπτικό της χθεσινής παρέμβασης στο Euractiv του Ευάγγελου Μυτιληναίου που αναφέρει ότι θα πρέπει να επιταχυνθούν οι αναγκαίες επενδύσεις για να εξασφαλιστεί η αυτάρκεια της Ευρώπης ως προς την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες.