Με 201 ταινίες σε 356 προβολές, το 42ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης θα παρουσιάσει το σύνολο της ελληνικής κινηματογραφικής παραγωγής, τις τάσεις των νέων δημιουργών στο διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα και της διεθνούς παραγωγής στο ενημερωτικό πρόγραμμα των «Νέων οριζόντων». Η έναρξη γίνεται την επόμενη Παρασκευή 9 Νοεμβρίου με την προβολή της ταινίας «Va savoir» του Ζακ Ριβέτ, ενώ στην τελετή λήξης (18 Νοεμβρίου) θα προβληθούν οι «Κύριοι με τα ριγέ» του Πίτερ Κατανέο. Το στίγμα της 42ης διοργάνωσης δίνει η έντονη παρουσία των Βαλκάνιων δημιουργών, τόσο στο διαγωνιστικό τμήμα όσο και στο ειδικό αφιέρωμα που γίνεται στο βαλκανικό σινεμά. Σύμφωνα με τον διευθυντή του Φεστιβάλ, Μιχάλη Δημόπουλο, «οι κινηματογραφίες των γειτόνων ύστερα από μια καταστροφική περίοδο φαίνεται να αναγεννιούνται. Αναπτύσσεται ένας καίριος προβληματισμός για τη χαοτική πραγματικότητα, τη δυσκολία επιβίωσης, τη σκληρή ιστορική μνήμη, πότε με σατιρική διάθεση και πότε με το όπλο της αλληγορίας». Θεματικό αφιέρωμα γίνεται και στο νέο σινεμά της Αργεντινής. Οσο για τις ξένες παρουσίες, η διασημότερη προσκεκλημένη του Φεστιβάλ είναι η Φέι Νταναγουέι, που θα έρθει στη Θεσσαλονίκη για την προβολή της ταινίας του Τζέρι Σάτσμπεργκ «Η κρυφή ζωή ενός μανεκέν». Στο φεστιβάλ αναμένονται, μεταξύ άλλων, ο ίδιος ο Σάτσμπεργκ, ο Μοχσέν Μαχμαλμπάφ, ο Γκόραν Πασκάλιεβιτς και ο Μίλτσο Μαντσέφσκι. Οπως είπε χθες ο υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος, στη συνέντευξη Τύπου του Φεστιβάλ, τα σημαντικά σημεία της φετινής διοργάνωσης «είναι τα δέκα χρόνια του διεθνούς φεστιβάλ και η αύξηση των δεικτών της ελληνικής παραγωγής, που δείχνει τη σημαντική μεταβολή στις τάσεις και τις δυνατότητες του ελληνικού κινηματογράφου, που από τις 12-17 που ήταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια, την περασμένη χρονιά ήταν 24 και φέτος φτάνουν τις 32». Οπως εξάλλου τόνισε ο Μιχάλης Δημόπουλος, από φέτος επιχειρείται η συστηματικότερη προώθηση των ελληνικών ταινιών σε ξένους διανομείς που έχουν προσκληθεί. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής είναι ο Βρετανός σκηνοθέτης Τζον Μπούρμαν, ο οποίος θα τιμηθεί με ένα εκτενές αφιέρωμα στο έργο του, «το πρώτο τόσο αναλυτικό», όπως σημείωσε ο Μιχάλης Δημόπουλος. Στην επιτροπή συμμετέχουν ακόμη ο σκηνοθέτης Πάβελ Παβλικόφσκι, περσινός νικητής του «Χρυσού Αλέξανδρου», ο Τούρκος σκηνοθέτης Νούρι Μπιλγκέ Τζεϊλάν, ο σκηνογράφος Γιάννης Κόκκος, ο Αργεντινός κριτικός και θεωρητικός Εντουάρντο Αντίν και η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου. Αφιερώματα γίνονται επίσης στις ταινίες του Ντίνου Δημόπουλου, στο έργο του Σταύρου Τορνέ με την προβολή και ταινιών που θεωρούνταν χαμένες. Τιμητικοί «Χρυσοί Αλέξανδροι» θα απονεμηθούν στον Ντίνο Δημόπουλο και τη Δέσπω Διαμαντίδου, προς τιμήν της οποίας θα πραγματοποιηθεί ειδική εκδήλωση.
Διεθνές διαγωνιστικό
Στο διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα συμμετέχουν 18 ταινίες: «Γερή μπάζα» του Κρίστι Πούιου (Ρουμανία), «Κινητός στόχος» του Σρνταν Γκολουμπόβιτς (Γιουγκοσλαβία), «Καθυστερημένο προξενιό» του Ντόβερ Κοσασβίλι (Ισραήλ, Γαλλία), «Ψωμί και γάλα» του Γιαν Τσβίκοβιτς (Σλοβενία), «Είδωλο στον καθρέφτη» του Χσιάο Για Τσουάν (Ταϊβάν), «Η φωτογραφία» του Καζίμ Εζ (Τουρκία), «Πίσω στην πατρίδα» του Βιντσέντσο Μάρα (Ιταλία), «Μια έφηβη» του Εϊζι Οκούντα (Ιαπωνία), «Σαν άντρας» του Αλέν Γκομί (Γαλλία), «Επίθεση με άνθρακα» του Κένι Γκλέναν (Βρετανία), «Τα τραγούδια τρέλας της Φερνάντα Χουσεΐν» του Τζον Τζιανβίτο (ΗΠΑ), «Μπαρ» της Αλίκης Δανέζη-Κνούτσεν (Κύπρος, Ελλάδα, Ουρουγουάη), «Imago» της Μαρί Βερμιγιάρ (Γαλλία), «Τίρανα έτος μηδέν» του Φατμίρ Κότσι (Αλβανία, Γαλλία, Βέλγιο) και οι ελληνικές «Κάτω απ’ τ’ άστρα» του Χρίστου Γεωργίου (συμπαραγωγή με Κύπρο και Βρετανία) και «Οι ακροβάτες του κήπου» του Χρήστου Δήμα. Εκτός συναγωνισμού θα προβληθούν ο «Βάλτος» της Λουκρέσια Μαρτέλ, το «My sweet home» του Φίλιππου Τσίτου και η «Πλατφόρμα» του Ζία Ζανγκ Κε. Υπενθυμίζουμε ότι στο ελληνικό «Πανόραμα» προβάλλονται 32 ταινίες, 25 μυθοπλασίας και επτά ντοκιμαντέρ, που θα διεκδικήσουν τα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας. Στο φεστιβάλ θα προβληθούν και οι ελληνικές συμπαραγωγές που δεν κατάφεραν να λάβουν τον χαρακτηρισμό της ελληνικότητας, σύμφωνα με τα κριτήρια του ΥΠΠΟ. Αυτές είναι: «…Και το τρένο πάει στον ουρανό» του Γιάννη Ιωάννου, η «Φθινοπωρινή επιστροφή» του Γιώργου Αγαθονικιάδη και το «Καλοκαίρι της Αννας» της Ζανίν Μεραπφέλ.
«Νέοι ορίζοντες»
Στους «Νέους ορίζοντες», όπως είπε ο διευθυντής του προγράμματος, Δημήτρης Εϊπίδης, θα προβληθούν 40 ταινίες σε πέντε ενότητες. «Το βασικό στοιχείο του προγράμματος είναι η έρευνα και η ανακάλυψη νέων ταλέντων», υπογράμμισε, «παράλληλα με την παρουσίαση ταινιών που έχουν βραβευτεί σε διεθνή φεστιβάλ». Οι ενότητες που διαρθρώνουν το πρόγραμμα είναι η «Διεθνής επιλογή», οι «Αμερικανοί ανεξάρτητοι», ο «Νέος γερμανικός κινηματογράφος», ο «Νέος γαλλικός κινηματογράφος» και η ενότητα «Σκιές στη νύχτα», ενώ στο πρόγραμμα «3×3» θα παρουσιαστεί η δουλειά των Ρακσάν Μπανί Ετεμάντ, Γιαν Χρέμπεκ και Στάνλεϊ Κουάν. Στο τμήμα «Μεταμεσονύχτιες οπτασίες», τέλος, θα προβληθούν ταινίες μικρού μήκους που επέλεξε η Αθηνά Τσαγγάρη.
Ο Ντιμπιφέ διέθετε την ακατέργαστη, σφύζουσα εκείνη ζωντάνια αλά Ραμπελέ που προσέδιδε στη δημιουργία του, έως ένα σημείο, την πειστικότητά της. Το λάθος του έγκειται στην αντίληψη του πολιτισμού ως ενός συνόλου, μόνον, αυθαίρετων συμβάσεων, δίχως τις οποίες όλοι οι άνθρωποι θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση – αν και μόνο σε στιγμές δημιουργικού οίστρου.