Η εικόνα ως σχόλιο και ως μυθολογία από τον Ηλία Παπαηλιάκη

Η εικόνα ως σχόλιο και ως μυθολογία από τον Ηλία Παπαηλιάκη

2' 33" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα έργα του σχολιάζουν την εικόνα είτε ως προς την ιστορία της τέχνης είτε ως εικόνα, η οποία εκφράζει τον σημερινό λόγο σε κοινωνία εφημερίδες, τηλεόραση, κινηματογράφο, διαφήμιση. Κυρίως όμως σχολιάζουν τη δύναμη της εικόνας και την ικανότητά της να κοροϊδεύει, ενώ αντικειμενικά, είναι ο αψευδής μάρτυρας της πραγματικότητας. Ο ίδιος πιστεύει ότι η εικόνα κουβαλάει μια μυθολογία και πρέπει να έχουμε την ψυχραιμία και την ικανότητα να αποκωδικοποιήσουμε ό,τι βρίσκεται πίσω από αυτήν. Θεωρεί τον εαυτό του «αρχειοθέτη των συμπεριφορών που την παράγουν» και «ερευνητή» της ζωγραφικής και της σχέσης της με τις σύγχρονες μεθόδους παραγωγής της, ενώ αναζητώντας απαντήσεις για τη διατήρησή της τολμάει να θυσιάσει ένα έργο του, αφού πιστεύει ότι ο καλλιτέχνης έστω και αν επιλέξει τη ζωή ή τον θάνατο του δημιουργήματός του, κουβαλάει τον δικό του μύθο.

Με βάση αυτές τις αρχές και παραμένοντας ταυτόχρονα πιστός στην παραδοσιακή τεχνική, εκτελεί το ζωγραφικό του έργο ο Ηλίας Παπαηλιάκης, ένας νέος καλλιτέχνης-εκφραστής της εννοιολογικής τέχνης, που παρουσιάζει δείγματα της δουλειάς του στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Η έκθεση «Ηλίας Παπαηλιάκης 1998-2001» προκαλεί το κοινό να ψάξει πίσω από τις ζωγραφικές εικόνες του καλλιτέχνη για να κατανοήσει τους μηχανισμούς κατασκευής της και τις διαδικασίες ενσωμάτωσης ή απόρριψής της ιστορικά στην κοινωνία. Και, προβληματίζει για τις εντυπώσεις που αφήνουν οι σύγχρονες εικόνες, επιλέγοντας ένα άρθρο του Jay Reyner (Observer, αναδημοσίευση «Καθημερινή 21/10/2001) με τίτλο «Η ψευδής αντικειμενικότητα της αψευδούς εικόνας», σύμφωνα με το οποίο το «πλήθος» των Παλαιστινίων από τους πανηγυρισμούς για τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου δεν ξεπερνούσαν τα 15-20 άτομα. Οι εικόνες όμως ακόμα μεταδίδονται από τις τηλεοράσεις του κόσμου και οι εντυπώσεις μένουν».

Στις δικές του εικόνες, ειδικότερα στην πρώτη ενότητα, «αντικειμενική εικόνα 1998», τα τριαντάφυλλα από βάζο βικτωριανής εποχής είναι μια καινούργια εικαστική πραγματικότητα με σύγχρονα μέσα (φωτοαντίγραφο), έχει όμως ως υπόστρωμα όλους τους κανόνες της παραδοσιακής τέχνης. Στην «προέλευση του μύθου: 1999» ο Παπαηλιάκης σχολιάζει την αντικειμενική πραγματικότητα που δείχνει η εικόνα και πώς αυτή μπορεί να γίνει το μέσον επιβολής διαφόρων σκοπών και επιδιώξεων (προπαγάνδα, μύθο).

Οι εικόνες από την ιστορία της τέχνης στις «Βασικές άρσεις και θέσεις: 2000» δεν είναι παρά «μεταλλάξεις» γνωστών έργων στα πρότυπα του Μ. Duchamp (Τζοκόντα με μουστάκι), τις οποίες όμως ζωγραφίζει χωρίς μάτια, υποστηρίζοντας ότι «η κοινωνία έχει τέτοια δύναμη, που μπορεί να ενσωματώσει ακόμα και την επαναστατικότητα του καλλιτέχνη», εξηγεί η ιστορικός της τέχνης κ. Ματούλα Σκαλτσά.

Στην «εικόνα και τη σημασία της» ο καλλιτέχνης παρουσιάζει το έργο της Μπιενάλε σε μικρότερο μέγεθος με τρισδιάστατα γυαλιά, υπονοώντας ότι η επανάληψη της εικόνας «έχει τη δυνατότητα να αναιρεί τη δραστικότητα των συμβόλων (θρησκευτικά, ιδεολογικά, κ.λπ.)».

Μια τοιχογραφία (ακρυλικό 3,5 x 4 μ.) που δεσπόζει στο μέσον της έκθεσης είναι το καινούργιο έργο «Αγιες εικόνες αρ. 1» του Παπαηλιάκη που δημιουργεί αυτές τις ημέρες στο Μακεδονικό Μουσείο. Στην επιφάνεια του τοίχου μεταφέρει τον Αγιο Σεβαστιανό του Γκιρλαντάιο, αλλά έπειτα από επεξεργασία στον υπολογιστή, δημιουργώντας μια εικόνα, την οποία ο καλλιτέχνης θα καταστρέψει μετά το πέρας της έκθεσης.

Η έκθεση που είναι ανοιχτή για το κοινό, εγκαινιάζεται επίσημα την ερχόμενη Κυριακή και θα διαρκέσει ώς τις 7 Ιανουαρίου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή