Ζούμε σε μία εποχή όπου οι παλαιοί μέχρι πρότινος ισχύοντες ορισμοί λίγο μας διευκολύνουν να ερμηνεύσουμε ή να αντιληφθούμε την πραγματικότητα που ζούμε. Πραγματικότητα εγχώρια και πραγματικότητα διεθνής, δεν είναι βεβαίως ταυτισμένες, είναι όμως ερήμην τους συναρτημένες επειδή εκδηλώνονται την ίδια χρονική στιγμή. Για παράδειγμα, το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ διευκόλυνε τον πρωθυπουργό να επικρατήσει ευχερέστερα απ’ ό,τι προβλεπόταν στη σύγκρουση χαρακωμάτων των μηχανισμών του κυβερνώντος κόμματος.
Σημαίνει αυτό κάτι για την κοινωνία; Μπορεί ναι, αλλά εξίσου μπορεί και όχι. Η κοινωνία μάλλον τραβάει τον δρόμο της, για την ακρίβεια τους δρόμους της. Οι πολίτες βλέπουν τα αεροπλάνα των τρομοκρατών να περνάνε χαμηλά πάνω από το κεφάλια τους, η τηλεόραση αναπαράγει υπέρ-πολλαπλασιαστικά αυτήν τη διεθνή πραγματικότητα στην πλέον απλουστευτική και τρομολαγνική μορφή, προσπαθώντας να την ενσφηνώσει στα κεφάλια τους. Ταυτοχρόνως, πάνω από τα κεφάλια των πολιτών, μαζί με τη μάχη των κομματικών μηχανισμών, περνάει και η εγχώρια πολιτική έτσι όπως εκδηλώνεται: ομοβροντίες αλληλοδιαβολών για το ποιος είναι πιο διεφθαρμένος.
Οι τρομοκράτες απευθύνονται στις δυτικές κοινωνίες με δολοφονίες επειδή τις περιφρονούν βαθύτατα, όπως άλλωστε και τις ισλαμικές τις οποίες κατά τ’ άλλα επικαλούνται. Οι βόμβες των Βρετανών και των Αμερικανών ως απάντηση στοχεύουν τυπικά τους τρομοκράτες στο μακρινό Αφγανιστάν. Αλλά επειδή πρόκειται για κυριολεκτικά ασύμμετρο όπλο ως προς τον στόχο, κατ’ ουσίαν περνούν πάνω από τα κεφάλια των Αφγανών χωρικών επί των οποίων ενίοτε σκάνε, ή στην καλύτερη περίπτωση τους μετατρέπουν σε κατεστραμμένους ανθρώπους, πρόσφυγες πλήρους ένδειας την οποία δεν αναπληρώνουν τα φασόλια της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Παραλλήλως, στα καθ’ ημάς παρακολουθούμε τη διαμάχη των κομματικών μηχανισμών και την εγχώρια πολιτική να εκδηλώνεται, όπως είπαμε, ως βομβαρδισμός αλληλοδιαβολών. Σε ποιους μπορεί να απευθύνονται αυτές οι «βόμβες», τι είδους μήνυμα στέλνουν στους πολίτες οι πολιτικοί μας με αυτές τις ομοβροντίες; Δύσκολο να το αντιληφθεί κανείς. Ομως, η πρώτη και κατ’ επανάληψη επιβεβαιωμένη αντίδραση των πολιτών σε αυτού του είδους την πολιτική είναι, μακριά. Ετσι πρακτικά το ερμηνεύουν οι περισσότεροι πολίτες και νομίζω ότι πρόκειται για ερμηνεία ορθή. Ομως, καίριος αριθμός πολιτών θα αδράξει την ευκαιρία. Και αυτή είναι η άλλη κοινωνική όψη του μηνύματος αυτού του είδους της πολιτικής. Οι εν λόγω πολίτες, θα επενδύσουν με περίσσεια κυνισμού στη διαμάχη μηχανισμών, καθώς και στη διαμάχη διαβολής, αδιάφορο από ποια πλευρά. Και αν στο εγγύς μέλλον η επένδυση αρχίσει να αποδίδει θα έχει διαμορφωθεί μία (επιπλέον) καινούργια κομματική μικροαστική αριστοκρατία που θα σέρνει επιδεικνύοντας όλα τα σύμβολα της επιτυχίας της: ακριβό αυτοκίνητο, ακριβά ρούχα, ακριβή (για τα στολίδια της) γυναίκα κ.ο.κ.
Το μήνυμα λοιπόν των βομβών διαβολής είναι μία επιπλέον ευκαιρία κοινωνικής ανόδου υπέρ των σχετικά λίγων επιτηδείων, με παράπλευρη απώλεια μία πρόσθετη απέχθεια σε βάρος των πολιτικών εκ μέρους των πολλών πολιτών.
Η κρίσιμη ζημιά από τον ενδοκομματικό πόλεμο μηχανισμών, καθώς και από τον διακομματικό βομβαρδισμό διαβολών δεν προκαλείται στις εκατέρωθεν κομματικές πυροβολαρχίες, αλλά όπως κατ’ αναλογίαν στο Αφγανιστάν, προκύπτει σωρευτικά ως παράπλευρη απώλεια σε βάρος της εγχώριας πολιτικής καθαυτής, δηλαδή σε βάρος όλων μας.
Κρίμα. Η πολιτική είναι η σημαντικότερη ανακάλυψη της ανθρωπότητας, μακράν σημαντικότερη κάθε τεχνικής και τεχνολογικής εφεύρεσης – και να την καταστρέφουμε τόσο επιπόλαια. Και οι τρομοκράτες ακριβώς την πολιτική καθαυτή φοβούνται επειδή η πολιτική απαιτεί συμμετοχή της κοινωνίας, διαβούλευση για κοινωνικά προβλήματα ουσίας και λόγο γνώσεως. Βεβαίως, η πολιτική ταυτίζεται με την ισχύ. Αλλά η πρώτη και άμεση εκδήλωση της ισχύος είναι βόμβες στα κεφάλια των χωρικών; Οχι, ασφαλώς. Πολιτισμένη εκδήλωση ισχύος στην πολιτική είναι οι συμμαχίες. Ομως, αν πάρουμε για παράδειγμα τον πρόεδρο των ΗΠΑ, τότε φαίνεται πως έχουμε πρόβλημα και με τον τρόπο σύναψης των συμμαχιών: ή είστε μαζί μας ή είστε εναντίον μας, είπε. Καλά, έστω ότι λειτουργεί το δίλημμα και πάμε μαζί, αλλά πώς; Μήπως όπως οι Ισραηλινοί οι οποίοι άρπαξαν την ευκαιρία και δολοφόνησαν χωρίς συνέπειες τον γραμματέα του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης; Ή μήπως μαζί με την Χούντα του Πακιστάν; Κατά συμμετρικό δίλημμα και οι εγχώριες κομματικές πυροβολαρχίες μας θέλουν συντεταγμένους οπαδούς (άραγε ασύμμετρα ή συμμετρικά;), ψηφοφόρους της μιας μέρας στα εκλογικά μετόπισθεν των χαρακωμάτων τα οποία επιτοπίως αποκαλούμε πολιτική.
Επειδή με κανέναν τρόπο δεν είμαστε Αμερικανοί (προφανές άλλωστε), επειδή δεν στηρίζουμε καμία τρομοκρατική ενέργεια, δεν μετέχουμε οι συντριπτικά περισσότεροι σε κάποιο εγχώριο κομματικό μηχανισμό, δεν χρησιμοποιούμε την όποια διαβολή ως ευκαιρία, να γιατί κινδυνεύουμε κατά ασύμμετρη, βέβαια, αναλογία όσο και οι Αφγανοί χωρικοί. Κινδυνεύουμε ως πολίτες πάνω από τα κεφάλια των οποίων διαγράφουν τροχιές οι τρομοκράτες, ο τηλεοπτικός τρόμος, οι βόμβες, οι μάχες των κομματικών μηχανισμών, διαβολές και απειλές. Απειλές για όσους δεν δηλώσουν Αμερικανοί, αλλά και απειλές από τους τρομοκράτες επειδή μας ορίζουν ως άπιστους, όπως και απειλές βιολογικού, χημικού και κομματικού πολέμου. Απειλές οι οποίες συνοψιζόμενες έχουν ως παράπλευρη απώλεια το καθεστώς των ατομικών μας ελευθεριών και δικαιωμάτων.
Ας μην έχουμε καμία αυταπάτη. Κανένας δυτικός πολιτισμός δεν κινδυνεύει καθαυτός ούτε επίκειται κάποια σύγκρουση πολιτισμών. Πρόκειται για φληναφήματα. Οι τρομοκράτες και τα εγκλήματά τους, οι βόμβες και η πολιτική αστοχία τους, οι μάχες χαρακωμάτων των εγχώριων κομματικών μηχανισμών και οι πυροβολαρχίες των αλληλοδιαβολών, δηλαδή οι τρέχουσες όψεις της διεθνούς και εγχώριας πολιτικής πραγματικότητας, τείνουν να προκαλέσουν μία βαριά παράπλευρη απώλεια στο καθεστώς του πολίτη.