Η συνείδηση και τα θηρία

2' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η αναζήτηση των αιτίων που διαμορφώνουν τον άνθρωπο σε συνειδησιακή οντότητα, δηλαδή η κατάδυση στο σκοτεινό του εσωτερικό άδυτο, σε μια προσπάθεια να εντοπισθούν και να διερευνηθούν οι ρίζες των προαναφερθέντων αιτίων, είναι ένα μέγιστο πρόβλημα που απασχόλησε τον άνθρωπο αφότου άρχισε να αποκτά γνώση του εαυτού του και του περιβάλλοντός του. Η φιλοσοφία, η ψυχανάλυση και η λογοτεχνία δεν έπαψαν ποτέ να το διερευνούν. Το να ξεκινά, όμως, το παρθενικό του ταξίδι στη λογοτεχνία ένας νέος άνθρωπος -ο Δημοσθένης Παπαμάρκος γεννήθηκε το 1983- με τέτοιους προβληματισμούς, κωφεύοντας στο δελεαστικό κάλεσμα των ροζ σειρήνων κι αποφασίζοντας να βαδίσει στα δύσβατα μονοπάτια του μύθου, είναι και σπουδαίο και ελπιδοφόρο. Για τον ίδιο κατ’ αρχήν που τολμά και για τη λογοτεχνία μετά, στην οποία προσθέτει ένα αυθεντικό λιθαράκι στο οικοδόμημά της.

Τον «πραγματικό» άλλον εαυτό επιχειρεί λοιπόν να «συναντήσει» ο συγγραφέας στο σκοτεινό πρόσωπο του αλλοτριωμένου ήρωά του. Ο Ωκεανός, έχοντας αποκοπεί βίαια από τον ομφάλιο λώρο της πατρικής εστίας θέλοντας να αυτονομηθεί (στην ουσία απορρίπτει έναν κόσμο παραδοσιακών αξιών, όπως η οικογένεια, η τιμιότητα, η αγάπη, η συντροφικότητα, η συνοδοιπορία) χαράζει, σαν μισθοφόρος, έναν αμοραλιστικό δρόμο που τον οδηγεί σταδιακά στην πλήρη αποκτήνωση, δηλαδή στην απώλεια του ανθρωπισμού. Κάποια στιγμή, όμως, ο «άλλος εαυτός» ξυπνά και τον φέρνει αντιμέτωπο με τις πράξεις του, συνισταμένη των οποίων είναι η τερατώδης δολοφονία ενός παιδιού. Η ώρα της κρίσης έχει επιτέλους φτάσει και τώρα, μπροστά στο φοβερό δικαστήριο της συνείδησης, πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, να επανεκτιμήσει την προηγούμενη πορεία του. Πρέπει δηλαδή να ρίξει «μια ματιά στο λυκαυγές, στο λυκόφως και στη νύχτα της πορεία του σ’ αυτόν τον κόσμο για να βγάλει απ’ τους βάλτους του τα τρομερά εκείνα που άλλοι λένε τύψεις και άλλοι συνείδηση».

Στο ταξίδι της «επιστροφής» θα σταθεί στη σύγκρουση-χωρισμό με τον Πατέρα, την Αγαπημένη, τον Φίλο, τον κοινωνικοπολιτικό περίγυρο γενικά, και, κυρίως, στη «γνωριμία» με το εφιαλτικό τοπίο της μάχης, εκεί όπου καλλιεργείται η λατρεία του φόνου και του αίματος, εκεί όπου αποκαλύπτεται το θηριώδες του εαυτού.

Ο νέος συγγραφέας επιχειρεί να αρθρώσει λόγο. Και το κάνει με τιμιότητα και ειλικρίνεια. Εχει βέβαια μακρύ δρόμο μπροστά του για να τον κατακτήσει. Τα εφόδιά του ωστόσο δημιουργούν ελπίδες για θετικό αποτέλεσμα.

Οι χωροχρονικές συντεταγμένες της δημιουργίας του Π.Μ. είναι τονισμένες ήδη από τη β’ συλλογή του («Χωροστάθμιση» 1965, χωροταξική αποτύπωση της Καβάλας οριζόντια και κάθετη). Ο συγγραφέας ως μυθικός Πολεοδάμας χάραξε, έταμε κατόψεις, ανάπλασε, ρυμοτόμησε για τα αναγκαία περάσματα του ατομικού και συλλογικού μύθου, αλλού μετατοπίζοντας, όπως ο Θεοτοκόπουλος στο Τολέδο, αλλού προσθέτοντας νέες συνοικίες, τις άτρωτες του ονείρου και της φαντασίας. Μόνο μέσα στα λογοτεχνικά έργα διασώζεται ατόφια η ψυχή και η πραγματική φυσιογνωμία των πόλεων, τα εφτά τους στρώματα. Αυτά είναι τα διαχρονικά διατηρητέα. Αναδιφώντας βιωματικά κοιτάσματα σμίλεψε τη βόρεια είσοδο της επτάπυλης πόλης του (κοντά σε εκείνη του Πράσινου, του Φωτεινού, του Χειμωνά, του Βασιλικού, του Αξιώτη, του Παπαδημητρακόπουλου, κ.ά.). Η μαρκόγλεια εκδοχή της Καβάλας έχει καταβολές θουκυδίδειες. Η Καβάλα είναι η δική του Σκαπτή Υλη, από όπου ο εξόριστος από αυτήν ποιητής -σε αντίθεση με τον εν αυτή εξόριστο ιστορικό- εξορύσσει, ξεκουκκίζοντας κάθε ψήγμα από το βιωματικό υλικό των κρίσιμων χρόνων της διαμόρφωσής του για να εμπλουτίσει τη δική μας εμπειρία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή