ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. H πρώτη του κίνηση ήταν να απομακρύνει το μικρόφωνο από το κέντρο του βήματος για να μην αισθάνεται ότι «βρίσκεται σε δικαστήριο». H δεύτερη να σχολιάσει με χιούμορ την κακοκαιρία, που παρέλυσε τη Θεσσαλονίκη: «την προηγούμενη φορά που ήμουν στη Θεσσαλονίκη έγινε σεισμός. Ελπίζω να μην επακολουθήσουν χειρότερα». Και η τρίτη, να πετάξει το πανωφόρι του στο δάπεδο, στην προσπάθειά του να δώσει με παραστατικό τρόπο τον ορισμό του θεάτρου: «Αυτό σημαίνει θέατρο και μέσα σε αυτό το αντικείμενο μπορεί να τοποθετηθεί όλος ο κόσμος», είπε ο Αγγλος Θεατρικός συγγραφέας Εντουαρντ Μποντ, ξεκινώντας την ομιλία του, προχθές το βράδυ, στο φουαγιέ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών με την οποία σφράγισε την επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη όπου βρέθηκε για την πρεμιέρα του έργου του «Οι λυτρωμένοι».
Ο λόγος του στο κατάμεστο φουαγιέ γύρω από τις «αμφιβολίες και τη στράτευση στο σύγχρονο ευρωπαϊκό θέατρο» ήταν μια ανάλυση για το «βασικό» θέατρο, «μια τέχνη θεμελιώδη, που είναι πολύ επικίνδυνο αν δεν την κατανοήσουμε σωστά», όπως είπε, αλλά και για τις σύγχρονες θεατρικές φόρμες οι οποίες, κατά τη γνώμη του «δεν είναι χρήσιμες, δεν μας βοηθούν».
Διαχώρισε ωστόσο τρία είδη θεάτρου: το θέατρο του Στανισλάφσκι, όπου, όπως είπε δεν τον ενδιαφέρει καθόλου, το θέατρο των happenings, που επιδιώκει να σοκάρει και «δεν έχει καμιά σύνθετη λογική σκέψη» και το «εξαιρετικά επικίνδυνο» θέατρο του Μπρεχτ, γιατί «εγκλωβίζει τον θεατή περιορίζοντας το κομμάτι της φαντασίας του. Το δικό μου θέατρο είναι αυτό που ονομάζω «έλλογο» και επιδιώκει να βρει τη λογική της φαντασίας», υπογράμμισε, αντιτάσσοντας τη δική του έννοια του θεάτρου στην «αποστασιοποίηση» του Μπρεχτ.
Προηγουμένως όμως μίλησε για την καταγωγή του ανθρώπινου νου και την «ταυτότητα», ενώ αναφέρθηκε στην έννοια του «διάκενου» που το παραλλήλισε με το μυαλό μας, με το μυαλό ενός βρέφους, με μια άδεια σκηνή, όπου θα πρέπει «ως ενήλικες και ως βρέφη να βιώσουμε ό,τι μας απειλεί». «Για ένα νεογέννητο το μυαλό του, ο νους του είναι ο κόσμος όλος. Είναι σαν να λέει: «εγώ είμαι η σκηνή». Κάθε φορά που βλέπετε μια άδεια σκηνή μπορείτε κάλιστα να πείτε «αυτή η άδεια σκηνή είναι ο εαυτός μου». Το πρόβλημα είναι ότι η πραγματικότητα δεν αναγνωρίζει έναν κόσμο, αλλά αναγνωρίζει κοινωνίες». Βασικό στοιχείο για τον Μποντ είναι και «το μη ον» – «την ιδέα του χειρίστηκε μοναδικά η ελληνική τραγωδία» – η απουσία, το τίποτα που «εμπορεύονται οι κοινωνίες, γίνεται συχνά η έννοια του Θεού ή της Πατρίδας» ενώ λειτουργεί ως εργαλείο διακυβέρνησης και εξουσία.Γ. M.