O Μάικλ Νάιμαν έχει «ντύσει» μουσικά ταινίες του Πίτερ Γκριναγουέι, της Τζέιν Κάμπιον, του Νιλ Τζόρνταν, και τώρα γράφει το σάουντρακ της ζωής του. Μινιμαλιστής στη ζωή και στην τέχνη, δεν αποχωρίζεται ποτέ τους κοκκάλινους σκελετούς γυαλιών και τις παρτιτούρες του. Και τώρα επιστρέφει με ένα διπλό άλμπουμ που τιτλοφορείται «Film music-1980-2001», παρουσιάζοντας για πρώτη φορά στο κοινό, το σύνολο της δουλειάς του.
Τον έχουμε δει στο θέατρο του Λυκαβηττού, στον Μύλο στη Θεσσαλονίκη, τον έχουμε ανακαλύψει πίσω από τους τίτλους μελαγχολικών ταινιών. «Ξέρω καλά», λέει σήμερα, «πως υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι για να γράψω μουσική, θα πρέπει πρώτα να έχω κόψει τις φλέβες μου. Λυπάμαι πολύ αλλά δεν ισχύει κάτι τέτοιο».
Εμείς γνωρίζουμε καλά τον πρώην μουσικοκριτικό με τον κυνισμό και τη σπάνια αίσθηση του χιούμορ, τον απόφοιτο της Βασιλικής Ακαδημίας Μουσικής, τον συνθέτη, τον λάτρη του μπαρόκ, τον συλλέκτη της λαϊκής μουσικής, τον πρωταγωνιστή της Michael NymaBand. «Τη δεκαετία του ’60 εργάστηκα ως μουσικολόγος. Μελέτησα τη μουσική του Πέρσελ και του Χέντελ. Πρόκειται για μια περίοδο της ζωής μου που έμαθα να ταξιδεύω στο παρελθόν, να αδιαφορώ για οτιδήποτε δεν με αφορά, να φιλτράρω και να δανείζομαι ήχους και αισθήματα. Δεν με ενδιαφέρουν και ούτε με ενδιέφεραν ποτέ τα μουσικά στερεότυπα. Για να διατηρήσω την περιέργειά μου για τα πράγματα, μαζί και τον αυθορμητισμό μου, έμαθα να ακούω τα πάντα».
Είναι ανένταχτος και δεν φοβάται να το δηλώσει. Ενας σκεπτικιστής με στυλ. Αντιδρά στις λέξεις. Απορρίπτει οτιδήποτε μοντέρνο, προτιμά τον όρο σύγχρονο. Είναι και ο νονός του μινιμαλισμού στον κόσμο της μουσικής. «Δεν μου αρέσει να είμαι μπλαζέ. Στη μουσική όποιος δηλώνει σνομπ, θα τον σνομπάρει πρώτο το κοινό του. Μου αρέσει όμως να διαφοροποιούμαι από τους κλασικούς».
Μινιμαλιστής ναι, μαξιμαλιστής όχι. Σύγχρονος ναι, όχι κλασικός συνθέτης. Και σίγουρα όχι απλά συνθέτης σάουντρακ. O Νάιμαν αντιδρούσε στο παρελθόν όταν όλοι τον είχαν ταυτίσει με το έργο του Πίτερ Γκριναγουέι. Ισως γιατί είχαν λειτουργήσει σαν δίδυμο για 11 ταινίες (!) Το «Τέλος μιας σχέσης» ήρθε όταν γνώρισε τον Νιλ Τζόρνταν και τον Μάικλ Γουίντερμποτομ με το «Wonderland».
Ακούγοντας όμως το διπλό άλμπουμ θα διαπιστώσει γρήγορα κανείς ότι ο Μάικλ Νάιμαν δεν ευθύνεται μόνο για «Τον μάγειρα, τον κλέφτη, τη γυναίκα του και τον εραστή της» ή το «Συμβόλαιο του αρχιτέκτονα» αλλά και για χορευτικές παραστάσεις, για το θέατρο, την όπερα, την τηλεόραση, ντοκιμαντέρ, ακόμη και διαφημιστικά σποτ.
Ο Μάικλ Νάιμαν δεν ένιωσε ποτέ την ανάγκη να ξεπουληθεί για να γίνει πιο εμπορικός. Παραδίδοντας «Μαθήματα πιάνου» πούλησε περισσότερα από 3 εκατομμύρια δίσκους. Αποκλείεται να μην έχετε ακούσει έστω κι ένα κομμάτι δικό του. Στο «Film music-1980-2001» θα ακούσετε 39 κομμάτια, άλλα πιο εύπεπτα, πιο γνώριμα, πιο οικεία κι άλλα πιο δύσκολα, μπροστά από την εποχή τους, πολλά από τα οποία, δοκιμάζονται για πρώτη φορά.
Και η επόμενη μέρα; Εκτός από την ηχογράφηση της δεύτερης όπερας που υπογράφει με τίτλο «Facing Goya», ήταν πρόσφατα το τιμώμενο πρόσωπο στο Rome Europa Festival, ενώ ολοκλήρωσε το σάουντρακ για το ριμέικ του κλασικού φιλμ του 1929, «The mawith a movie camera». Τα τελευταία χρόνια ο Μάικλ Νάιμαν δεν σταματά να μας εκπλήσσει. Μαθαίνουμε ότι δεν φλέρταρε μόνο με τη μόδα και τη μουσική για το σόου του Ιάπωνα Γιόζι Γιαμαμότο αλλά έγραψε και τη μουσική για ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι, το Enemy zero. Το επόμενό του πρότζεκτ είναι η σύνθεση της μουσικής για το «Tristram Shandy», βασισμένη στο βιβλίο του Λόρενς Στερν, ενώ δεν αποκλείεται το καλοκαίρι να τον ξαναακούσουμε με το πιάνο του και ζωντανά.
