Ποια είναι σήμερα η τύχη των ελληνιστικών θησαυρών της Βακτριανής, που φυλάσσονταν στην Καμπούλ, ύστερα από την αποχώρηση των Ταλιμπάν, αλλά και τις απώλειες που σημειώθηκαν παλιότερα, με την αποχώρηση των Σοβιετικών από το Αφγανιστάν; Την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ελληνιστικοί θησαυροί της Βακτριανής, αναλαμβάνει να διερευνήσει το υπουργείο Πολιτισμού, μετά τον σχηματισμό της προσωρινής κυβέρνησης του Αφγανιστάν, ενώ η Ελλάδα σκοπεύει να πρωτοστατήσει και στην ανέγερση του νέου αρχαιολογικού μουσείου της Καμπούλ. Το ζήτημα συζητήθηκε χθες σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο ΥΠΠΟ με τη συμμετοχή του Ευάγγελου Βενιζέλου, του ανασκαφέα της Βακτριανής Βίκτωρα Σαρηγιαννίδη, της γ.γ. του υπουργείου Λίνας Μενδώνη, του διευθυντή Αρχαιοτήτων Λάζαρου Κολώνα και της Νικολέτας Βαλάκου από τη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Στο πρόσφατο παρελθόν, τόσο ο υπουργός Πολιτισμού όσο και ο κ. Σαρηγιαννίδης είχαν δηλώσει την πρόθεσή τους για την πραγματοποίηση αποστολής στο Αφγανιστάν.
Η ελληνική αποστολή θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Ιανουαρίου σε συνεργασία με την Unesco και την προσωρινή κυβέρνηση του Αφγανιστάν, ενώ θα ενημερωθούν οι ΗΠΑ και η Ρωσική Ομοσπονδία. Πρόκειται για εξέλιξη των προτάσεων που η Ελλάδα είχε υποβάλει στην 11η Σύνοδο της διακυβερνητικής επιτροπής της Unesco για την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσής τους, η οποία έγινε τον περασμένο Μάρτιο στην Καμπότζη. Σημειώνουμε ότι στις συζητήσεις για τη χρηματοδότηση του κοινού ταμείου για την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών, η Ελλάδα ανέβασε το ποσό συμμετοχής κάθε χώρας του οργανισμού, από 25.000 δολάρια σε 117.000 ευρώ.
Το ίδιο θέμα είχε συζητηθεί και τον Σεπτέμβριο μεταξύ του υπουργού Πολιτισμού και του γενικού διευθυντή της Unesco Κοϊχίρο Ματσουούρα. Εκτός από την αποστολή με τη συμμετοχή του καθηγητή Σαρηγιαννίδη και άλλων Ελλήνων αρχαιολόγων, η Ελλάδα προτίθεται να συμβάλει στην αποκατάσταση των μουσείων του Αφγανιστάν, τη συντήρηση και προσωρινή φύλαξη των πολιτιστικών αγαθών της χώρας και την παροχή αρχαιολογικής τεχνογνωσίας. O κ. Βενιζέλος ανακοίνωσε, εξάλλου, ότι το ΥΠΠΟ θα χρηματοδοτήσει τις νέες ανασκαφές του καθηγητή Σαρηγιαννίδη στην Τουρκμενία, ενώ θα υποστηρίξει τη μετάφραση στα ελληνικά του βιβλίου του «Οι ανασκαφές στη Μαργιανή της Τουρμενίας», το οποίο μόλις κυκλοφόρησε στη Μόσχα.
Ο ελληνικής καταγωγής αρχαιολόγος από την Τασκένδη, ως επικεφαλής της ρωσικής αρχαιολογικής αποστολής είχε ανακαλύψει το 1978 στο Τιλιά Τεπέ επτά βασιλικούς τάφους, όπου βρέθηκαν τουλάχιστον 20.000 χρυσά κοσμήματα. Τον περασμένο Μάρτιο ο καθηγητής Σαρηγιαννίδης είχε πει στην «K» για την τύχη των ευρημάτων του: «Νομίζω ότι τα σημαντικότερα ευρήματα που υπήρχαν στο Εθνικό Μουσείο της Καμπούλ τα πήρανε. Τα μικρότερα που νόμιζαν ότι δεν έχουν αξία τα κατέστρεψαν. Μετά την αποχώρηση των Σοβιετικών στρατευμάτων (1988-’89) σε μια συμπλοκή των μουτζαχεντίν με δυνάμεις του καθεστώτος, το μουσείο βομβαρδίστηκε. Κάποια ευρήματα εμφανίστηκαν αργότερα σε δημοπρατήρια αρχαιοτήτων». Μετά τη χθεσινή σύσκεψη στο ΥΠΠΟ δήλωσε ότι: «Το πρώτο μέλημα είναι να διαπιστωθεί αν όντως τα ευρήματα της Βακτριανής, όπως και ευρήματα από τις ανασκαφές Γάλλων αρχαιολόγων, φυλάσσονται ακόμη στην Καμπούλ».
