Φαινομενικά η πλοκή της όπερας του Μπέντζαμιν Μπρίτεν «Το Στρίψιμο της Βίδας», βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Αμερικανού Χένρι Τζέιμς είναι απλή:
Μία νεαρή γκουβερνάντα αναλαμβάνει τη φροντίδα δύο ορφανών, του Μάιλς και της Φλώρας, σε ένα αγγλικό αρχοντικό στα μέσα του 19ου αιώνα. Ομως, σύντομα παρεμβαίνουν τα φαντάσματα του πρώην διαχειριστή του κτήματος Κουίντ και της μακαρίτισσας γκουβερνάντας Τζέσελ, τα οποία διεκδικούν για τον εαυτό τους τα δύο νέα παιδιά.
Τελικά ο νεαρός Μάιλς θυσιάζεται. Αλλά τουλάχιστον η μικρή Φλώρα γλιτώνει.
Στην παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής, η εντυπωσιακά πολυκύμαντη, σκοτεινή σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου (ο ίδιος είχε σκηνοθετήσει πέρυσι και μία θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος στο θέατρο Αμόρε) ενδεχομένως να ενόχλησε τους φανατικούς λάτρεις της όπερας, οι οποίοι επιμένουν ότι η μουσική είναι αυτή που πρέπει να πρωταγωνιστεί και όχι το θέαμα. Ομως, από την άλλη μεριά, ασφαλώς πρέπει να ικανοποίησε με την αισθητική της στιλπνότητα τη μερίδα του κοινού που αρέσκεται στη θεατρικότητα του λυρικού θεάτρου.
Πάντως, εκείνο που παρέμεινε αδιευκρίνιστο μυστήριο στο γεμάτο διπλούς πάτους έργο, είναι τα περί σεξουαλικότητας. Τόσο στο αρχικό μυθιστόρημα όσο και στο λιμπρέτο της όπερας. Βέβαια, γράφοντας στο πρόγραμμα για το κείμενο του Χένρι Τζέιμς, η καθηγήτρια της αγγλικής φιλολογίας Τζίνα Πολίτη μπορεί μεν να αναφέρεται στη «σεξουαλική έλξη και την ακατονόμαστη επιθυμία της παιδοφιλίας που πλανώνται αόριστα μέσα στο κείμενο», εντοπίζοντας μάλιστα και «την κρυφή επιθυμία» της γκουβερνάντας για τον «ελκυστικό μικρό Μάιλς», όμως ένας άλλος συνάδελφός της, ο Βαλεντίν Κάνινγκχαμ, καθηγητής στη Οξφόρδη, μας τα λέει ολότελα διαφορετικά, τουλάχιστον όσον αφορά το λιμπρέτο της όπερας.
Επιθυμίες φαντασμάτων
Η διόλου κρυφή σεξουαλική επιθυμία υπάρχει μεν, αλλά αφορά το φάντασμα του αρρενωπού Κουίντ και τον έφηβο Μάιλς. Αυτά υποστηρίζει, ύστερα από μελέτη, ο Β. Κάνινγκχαμ σε ένα άρθρο του στις αρχές αυτού του μήνα στο λονδρέζικο «Γκάρντιαν».
Ειδικά στα σημεία του έργου όπου αναφέρονται μερικές δυσνόητες λατινικές λέξεις, όπως amnis, axis, caulis, collis, clunis, crinis, fascis, follis, fustis, κτλ. κτλ.), εκεί πρόκειται, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής Κάνινγκχαμ, για συνθηματικά μηνύματα τα οποία αναφέρονται σε συγκεκριμένες ανατομικές περιοχές του ανδρικού σώματος.
Και ο ίδιος Βρετανός μελετητής προσθέτει πως η ανυπακοή του νεαρού Μάιλς προς την γκουβερνάντα του έχουν τη πηγή τους, όχι τόσο στο νεαρό της ηλικίας, όσο «στην επιθυμία του μικρού να τον αφήσει επιτέλους ήσυχο όλος αυτός ο ετεροφυλόφιλος κόσμος των νταντάδων, του σχολείου και της Εκκλησίας».
Γράφοντας τόσο για την καλυμμένη ομοφυλοφιλία του Χένρι Τζέιμς όσο και για την απροκάλυπτη του συνθέτη Μπέντζαμιν Μπρίτεν, ο έγκριτος καθηγητής αναρωτιέται στο τέλος του άρθρου του (Guardian, 5 Ιανουαρίου 2002), το οποίο φέρει τον σίγουρα παιγνιώδη τίτλο «Βρωμερός Μπρίτεν», τα εξής:
«Ποιος μπορεί να πει τι είναι σωστό, τι λάθος και τι αμαρτωλό; Και ποια εξουσία, νόμος, Πολιτεία, Εκκλησία, αστικός κώδικας έχει το δικαίωμα να δικάσει και να καταδικάσει; Παρόμοια ερωτήματα υπήρξαν ανέκαθεν, αυτά που απασχόλησαν τον Μπρίτεν, έναν σοσιαλιστή ο οποίος διαρκώς επαναστατούσε εναντίον του κατεστημένου της μέσης και ανωτέρας κοινωνικής τάξης, έναν οπαδό του αγγλικανικού δόγματος ο οποίος παραβίαζε συστηματικά τις περί σεξουαλικής ηθικής αρχές της Εκκλησίας του».
