«H μνήμη των κύκνων» χωρίς περικοπές… Απειλή ή υπόσχεση; O Κωνσταντίνος Ρήγος χορογραφεί και σκηνοθετεί μία παράσταση διπλά συμπυκνωμένη, χωρίς συντηρητικά: Χορεύει και ανατρέπει… Από χορογράφος τώρα και κυκνολόγος, ενδυματολόγος, μαύρος κύκνος. Ακόμη και το πρόγραμμα αιχμαλωτίζεται μέσα σε ένα κόκκινο κονσερβοκούτι για πολτό τομάτας, με τη σφραγίδα «Κύκνος» – για να μην ξεχνάμε και τον χορηγό. Πρώτη παράσταση: 25 Ιανουαρίου, στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. H «Μνήμη των κύκνων» θα φιλοξενείται στη Θεσσαλονίκη μέχρι τις 17 Φεβρουαρίου, ενώ τον Μάιο οι χορευτές από το Χοροθέατρο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και την Οκτάνα θα κάνουν «κυκνοθεραπεία» στην Αθήνα. Λίγο πριν από την πρεμιέρα, ο χορογράφος και σκηνοθέτης μιλάει στην «Κ»:
Γιατί τώρα «Μνήμη των κύκνων»; «Ηθελα εδώ και χρόνια να σκηνοθετήσω τη «Λίμνη των κύκνων». Ενα έργο τόσο δυνατό, με συμβολισμούς και αναφορές, ένα έργο περίεργο, που σημαίνει τόσα για την ιστορία του χορού… Ομως μέχρι σήμερα ένιωθα ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή να το αγγίξω. Ετσι έκανα όλα τα άλλα, όπως την «Ωραία κοιμωμένη», και περίμενα. Μετά την «Τρελή ευτυχία», βρήκα έναν άλλον τρόπο να διαβάζω τα κλασικά έργα».
Τσαϊκόφσκι εν έτει 2002; «Διασκευασμένα θέματα σε ρυθμό μπόσα νόβα και χαρντ ροκ εκτελέσεις, κάντρι, μπλουζ, διασκευές Τσαϊκόφσκι, τραγούδια με αναφορά στις μνήμες μετά τον πόλεμο. Από το «Funny Valentine» στην Ντόνα Σάμερ, στον Ελβις Πρίσλεϊ και στην Μπάρμπαρα Στρέιζαντ, σαν μια καντάδα trash ποπ μουσικής. Συνολικά 17 κύκνοι, μαζί με τους δύο μουσικούς που παίζουν ζωντανά πάνω στη σκηνή, ζουν, μιλούν και χορεύουν σε μία εποχή που δεν έχει υπάρξει ακριβώς, ίσως στη δεκαετία του ’60, σε έναν χώρο που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η Αμερική. Σίγουρα κάπου στη Δύση. Σε έναν κόσμο που μπορεί να αντέξει όλες τις φυλές. O καθένας μιλάει τη δική του γλώσσα, ελληνικά, αγγλικά, αλβανικά και ερμηνεύει τον δικό του κόσμο».
Μικρά εγκλήματα μεταξύ κύκνων; «Δεν ήθελα να χρησιμοποιήσω τον κύκνο για να υπονοήσω τη μοναξιά, αλλά να αφηγηθώ ιστορίες ανθρώπων. Δεκαεπτά πρόσωπα συνθέτουν τη δική τους ζωή. Το κοινό θα βρει τον εαυτό του πάνω στη σκηνή, εγκλωβισμένους ανθρώπους σε ρόλους, εκεί όπου μπερδεύεται το φτηνό, το απόλυτο trash με το μεγάλο μέγεθος. Ενας μετανάστης. Μια υστερική. Ενας ωραιοπαθής. Ενας γόης. Μία γυναίκα που κυνηγά τα χρήματα. Μια ξεχασμένη μπαλαρίνα. Ενας Αλβανός. Μία καουμπόισσα. Ολοι όσοι συναντιούνται στη λίμνη φτιάχνουν ένα γαϊτανάκι. Ολοι τελικά είναι μία Οντέτ και ένας Ζίγκφριντ. O μοναδικός πάνω από αυτούς είναι ο Μαύρος Κύκνος, βιώνοντας τη μοναξιά της εξουσίας, ο οποίος μπορεί να καταστρέφει τα πάντα αλλά παραμένει εγκλωβισμένος στο ρόλο του. Ολοι οι χαρακτήρες έρχονται αντιμέτωποι με την καθημερινότητά τους».
17 μικροί ήρωες της καθημερινότητας; «Υπάρχουν αρκετά κοινά στοιχεία με τον «Big Brother». Ολοι οι χαρακτήρες είναι εγκλωβισμένοι στην κοινωνία, με τη διαφορά πως γνωρίζουν πολύ καλά τι συμβαίνει γύρω τους. H ζωή τους στην παράσταση αλλάζει από τη στιγμή που πέφτουν οι πύργοι στη Νέα Υόρκη και συμβολικά στη σκηνή».
Υπερπαραγωγή; «Δεν έχει καμία σχέση με τον «Κυανοπώγωνα» για παράδειγμα. Ούτε τα σκηνικά ούτε τα κοστούμια αλλάζουν. Το μόνο που κάνουν οι χορευτές είναι να τα βάζουν και να τα βγάζουν».
Ηδονοβλεπτικοί θεατές αντί για κάμεραμεν; «Ολα τα συναισθήματα περνάνε από τη σκηνή κατευθείαν στο κοινό. Δεν είναι μία παράσταση χοροθέατρου που την παρακολουθείς αποστασιοποιημένος. Λειτουργεί μετωπικά. Το κοινό μπορεί να νιώσει αμήχανα, να γελάσει, να συγκινηθεί, να αισθανθεί παράξενα. Αυτό που εισέπραξα στις πρόβες είναι ότι πρόκειται για μια παράσταση που λειτουργεί μόλις ουσιαστικά έχει τελειώσει».
Αφιερωμένο εξαιρετικά; «Είμαι πολύ χαρούμενος γιατί είναι το τρίτο μου καλό έργο μετά τον «Ικαρο» και την «Τρελή ευτυχία». Σε λίγα χρόνια, μπορεί να μην έχω αλλάξει γνώμη αλλά τώρα, νιώθω καλά μαζί του. Ισως επειδή και αυτό είναι από τα πιο προσωπικά μου έργα».
Δεν φοβάσαι μήπως εκτεθείς; «Τα πιο προσωπικά έργα δεν τα φοβάμαι πια. Είναι σίγουρα ένα βήμα παραπάνω από το συνηθισμένο. Εκείνο που με αγχώνει είναι να μην κατορθώσω να παρασύρω τον κόσμο μαζί μας. Αυτό είναι κάτι που νιώθω κάθε φορά που γίνομαι πιο προσωπικός. Το ίδιο φοβάμαι και τώρα. Οι θεατές θα πρέπει να έχουν αποφασίσει από την αρχή ότι δεν πρόκειται να δουν τη «Λίμνη των κύκνων»».
Τι θα δουν; «Θα διδαχθούν σίγουρα το μάθημα του πνιγμού, της μαγειρικής, θα μάθουν πώς να μαγειρέψουν έναν κύκνο στο φούρνο με τοματοπελτέ «Κύκνος», αλλά και τα βήματα της σάμπα, μέσα από τα κείμενα της Ελενας Πέγκα. Αλλά και το κυκνολόγιο της Ελενας Τοπαλίδου: κυκνευμένος. κυκνουργία, κυκνέλευσις, κύκναρος, μνησικυκνία, κυκνοθεραπεία…».
Και το κύκνειο άσμα; «Εύχομαι όχι το δικό μου. Αν και είμαι σε μια ηλικία που δεν μου επιτρέπει να χορεύω για πολύ ακόμη. Το κυκνοστάλαγμα. O Μαύρος Κύκνος, πάντως, που ερμηνεύω έχει τον τελευταίο λόγο στην παράσταση. Και η Ελενα Τοπαλίδου ανασύρει από τη μνήμη την τελευταία φράση της παράστασης: «Ο,τι απέμεινε από μια λίμνη των κύκνων που επλήγη».
