Τον Απρίλιο του 2004 θα είναι έτοιμο το μεγάλο έργο αναβάθμισης του ευρύτερου χώρου του Ολυμπιακού Σταδίου (960 στρέμματα), συνολικού προϋπολογισμού άνω των 65 δισ. δρχ., έργο πνοής και κομβικής σημασίας, το οποίο «τρέχει» και επισήμως από χθες, χωρίς περικοπές, με την υποβολή της μελέτης εφαρμογής από τον Ισπανό αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα. Με την παρουσία του υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου, της ομολόγου του (και υπουργού Παιδείας) της Ισπανίας Πιλάρ ντε Καστίγιο, του υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ Νάσου Αλευρά (και της διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, στο ακροατήριο), με κάθε δηλαδή επισημότητα, ανακοινώθηκε χθες στο ΥΠΠΟ η έναρξη της νέας φάσης. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το σύνθετο έργο της λεγόμενης αισθητικής και λειτουργικής αναβάθμισης του OAKA θα αρχίσει να εκτελείται τον Ιούνιο του 2002, αλλά ήδη από χθες, με την υποβολή της μελέτης εφαρμογής, είχαν αρχίσει οι οικονομικές προσφορές (για την πρώτη φάση, την αισθητική αναβάθμιση), που θα έχουν αξιολογηθεί ώς τις 4 Μαΐου.
Ο Σαντιάγο Καλατράβα, παρών χθες και αυτός, έδειχνε ιδιαίτερα ικανοποιημένος. «H μελέτη είναι καρπός μιας εξαιρετικά έντονης προσπάθειας που απασχόλησε περίπου 300 συνεργάτες μου στην Ισπανία, τη Γαλλία, την Ελβετία και την Ελλάδα», είπε και για να κάνει περισσότερο απτό τον λόγο του, τόνισε ότι έφερε στην Ελλάδα τρία ντοσιέ, το καθένα από τα οποία ζυγίζει έναν τόννο! O Καλατράβα επέμενε χθες να εστιάσει στη συμβολική διάσταση του έργου του μέσα από το προσωπικό του φίλτρο. Μίλησε για τη σημασία των Ολυμπιακών (σε ένα σύνθετο επίπεδο), την ιδιαιτερότητα του ιστορικού βάρους της πόλης και το όραμά του για τον χώρο τέλεσης των Αγώνων: το θέαμα που θα προσφέρει η Αθήνα σε όλον τον κόσμο θα είναι φαντασμαγορικό και επιπλέον θα σηματοδοτεί τη νέα πορεία της χώρας. O υπουργός Πολιτισμού Ευ. Βενιζέλος μίλησε και για τα οικονομικά: η πρώτη φάση (αισθητική αναβάθμιση) έχει προϋπολογισμό 43 δισ. δρχ. και η δεύτερη φάση (λειτουργική αναβάθμιση) 26 δισ. δρχ., περιλαμβανομένου του ΦΠΑ. Οι αμοιβές του μελετητή και όλων των συνεργατών (συνεργάζονται επτά ελληνικά γραφεία πέραν των αρχιτεκτόνων και μηχανικών στα τρία γραφεία του Καλατράβα, στη Ζυρίχη, τη Βαλένθια και το Παρίσι) είναι 4, 1 δισ. δρχ. (Οι τιμές αναφέρθηκαν σε δραχμές για πιο εύκολη κατανόηση των μεγεθών.)
Η μελέτη
Με μικρές παρεκκλίσεις από την αρχική μελέτη (π.χ. το ημικύκλιο περιπάτου είναι μικρότερο λόγω της αναγκαιότητας ενός ακόμη γηπέδου), αλλά κυρίως με «βελτιώσεις», όπως τόνισε χθες ο Σ. Καλατράβα, το έργο προχωράει με πράσινο φως. H γενική αίσθηση που θα αποκομίζει ο πολίτης θα είναι αυτή ενός πάρκου. Γύρω από τις αθλητικές εγκαταστάσεις θα υπάρχει ένα περιβάλλον που θα διασφαλίζει υψηλής ποιότητας μικροκλίμα. Περίπου 2.500 νέα δέντρα και άλλα φυτά της Αττικής θα φυτευθούν σε επιλεγμένες θέσεις (ο Καλατράβα εκτείνει την αρχιτεκτονική ματιά του ώστε να εμπεριέχει τη φύση), ενώ έμφαση θα δοθεί στο υδάτινο στοιχείο (τεχνητές λίμνες). O Καλατράβα, που είναι ένας ολικός δημιουργός (δηλαδή και αρχιτέκτων-μηχανικός αλλά και καλλιτέχνης), μίλησε ακόμη και για την απόλαυση από τον θόρυβο του τρεχούμενου νερού κάτω από τις πυκνές δενδροστοιχίες στους αχανείς χώρους περιπάτου.
Κύρια υλικά θα είναι το ατσάλι και το γυαλί, όπως και το ειδικά επεξεργασμένο σκυρόδεμα (που θα δημιουργούν ένα κλίμα νεωτερικότητας). Αψίδες και τόξα (τα οποία ο Καλατράβα πίστωσε στην παράδοση της βυζαντινής αρχιτεκτονικής) θα συμβάλουν στην πλαστικότητα των κατασκευών, ενώ κυρίαρχα χρώματα θα είναι το μπλε και το λευκό. Το Ολυμπιακό Στάδιο θα στεγαστεί από ένα ζεύγος καμπύλων υαλοπετασμάτων (γαλάζιου χρώματος) που θα καλύψει τις κερκίδες σε μιαν επιφάνεια περίπου 25.000 τ.μ., διασφαλίζοντας δροσιά και σκιά (με ειδικό φίλτρο προστασίας) ενώ βελτιώνει την απόδοση της τηλεοπτικής εικόνας στη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. Τα μεταλλικά τόξα (φέρουσα κατασκευή του γυάλινου στέγαστρου) θα έχουν άνοιγμα 304 μέτρα και θα έρθουν έτοιμα προς εγκατάσταση. Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα του τρόπου με τον οποίον δουλεύει ο Καλατράβα, επισήμανε χθες ο υπουργός Πολιτισμού, ότι δηλαδή επιτρέπει την εκτέλεση του έργου εκτός χώρου, γεγονός που δεν ανατρέπει πλήρως τη λειτουργία των υπαρχουσών εγκαταστάσεων.
Οι παρεμβάσεις
Το Ποδηλατοδρόμιο θα είναι έτοιμο νωρίτερα, τον Ιανουάριο του 2004, ενώ η στέγαση του Κολυμβητηρίου αφορά άλλη μελέτη. Συνοπτικά, τα έργα που προβλέπονται στο OAKA είναι: μερική κάλυψη του Ολυμπιακού Σταδίου, πλήρης κάλυψη και εσωτερική ανακαίνιση του Ποδηλατοδρομίου, πλατείες εισόδων και στέγαστρα, το Ολυμπιακό Μνημείο, ο Τοίχος των Εθνών (γιγαντιαίος προβολέας θεαμάτων), σχεδιασμός πλατειών, περιπάτων, κήπων και υδάτινων στοιχείων, αγορά (θολοσκεπής χώρος περιπάτου), νέοι χώροι προθέρμανσης, πεζογέφυρες και προσβάσεις προς τον ηλεκτρικό σταθμό της Νεραντζιώτισσας, το κτίριο IBC, τον πεζόδρομο της Σπύρου Λούη, τον ανατολικό τερματικό σταθμό λεωφορείων, καθώς και υποστηρικτικές εγκαταστάσεις και υποδομές για όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία.
Η ολοκλήρωση του έργου θα συμβάλει, αφενός, στην τηλεοπτική αναμετάδοση της καλύτερης δυνατής εικόνας της Αθήνας και, αφετέρου, στην κληροδότηση σημαντικών χώρων υποδομής στην πόλη. O πιο φιλόδοξος στόχος, όμως, είναι να αλλάξει η αντίληψη περί αισθητικής του δημοσίου χώρου.
