Πως μπορεί ένας άνθρωπος που έκαιγε βιβλία, να διατηρεί μια
βιβλιοθήκη με 16.300 τόμους;
Μπορεί, αν πρόκειται για μια σχιζοειδή προσωπικότητα όπως ο Αδόλφος
Χίτλερ. «Η βιβλιοθήκη του Χίτλερ» λέγεται το βιβλίο του αμερικανού
συγγραφέα και ιδρυτικού μέλος του Ινστιτούτου για την Ιστορική
Δικαιοσύνη και Συμφιλίωση Τίμοθυ Ράϊμπακ, που κυκλοφορεί και στην
Ελλάδα από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση της Αλεξάνδρας
Κονταξάκη. Πρόκειται για μια αφηγηματική μελέτη 445 σελίδων που
μεταφράστηκε σε περισσότερες από 18 χώρες, αποσπώντας τα θερμά
σχόλια μεγάλων αγγλοσαξονικών εφημερίδων με κορυφαίο αυτή της
Sunday Times: «Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια προειδοποίηση σχετικά με
τους κινδύνους που εγκυμονούν η τυφλή υποταγή στην ιδεολογία και η
συστηματική επιλεκτική ανάγνωση».
Ο άνθρωπος που αιματοκύλησε την Ευρώπη – και μεγάλο μέρος του
κόσμου- από τότε που υπηρετούσε ως νεαρός δεκανέας στον Α’
Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την ημέρα της αυτοκτονίας του στις 30
Απριλίου του 1945 στο καταφύγιό του στο βομβαρδιζόμενο από τους
Συμμάχους Βερολίνο, διάβασε σχεδόν κάθε βράδυ, όπως αφηγήθηκαν στον
συγγραφέα οι γραμματείς του . Είχε αυτή τη … μανία γιατί διέθετε
πλήρη αντίληψη των ακαδημαϊκών του ελλείψεων, εξηγεί ο μελετητής.
Στη διάρκεια της απόλυτης εξουσίας ως «Φύρερ» τα βιβλία του
μοιραζόταν ανάμεσα στην κατοικία και στο γραφείο του στην
Καγκελαρία καθώς και στο αλπικό εξοχικό του φρούριο στο
Ομπερζάλτσμπεργκ, ενώ κάποια τα είχε αφήσει στο πρώτο του
διαμέρισμα στο Μόναχο. Από αυτά, άλλα λεηλατήθηκαν από τους
στρατιώτες που εισήλθαν νικητές στα ενδιαιτήματά του, άλλα τα πήραν
για ενθύμιο αμερικανοί και σοβιετικοί αξιωματικοί και τα 1200 που
διασώθηκαν μεταφέρθηκαν προς φύλαξη και μελέτη στην κλιματιζόμενη
Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ, στο χώρο των Σπάνιων Βιβλίων. Ο
συγγραφέας ερεύνησε ένα προς ένα τους τόμους, δίνοντας μια
συναρπαστική μελέτη με ψυχογραφικές διαστάσεις για τον… φιλομαθή
δικτάτορα, με βάση το δόγμα ότι τα βιβλία που διαβάζουμε και τα
βιβλία που κρατάμε αλλά δεν διαβάσαμε λένε κάτι γι ΄αυτό που
είμαστε.
Παραπέμποντας σε μια εξαντλητική βιογραφία ο συγγραφέας μας
αποκαλύπτει τις προτιμήσεις του Χίτλερ. Ενδεικτικά: Κατέτασσε τον
«Δον Κιχώτη», μαζί με τον « Ροβινσώνα Κρούσο», την «Καλύβα του
μπάρμα Θωμά» και τα «Ταξίδια του Γκιούλιβερ» στα σπουδαιότερα έργα
της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Στον Ροβινσώνα Κρούσο έβλεπε «την
εξέλιξη ολόκληρης της ιστορίας της ανθρωπότητας». Στον Δον Κιχώτη
θαύμαζε «το δαιμόνιο τρόπο του τέλους μιας εποχής». Διέθετε τα
άπαντα του Σαίξπηρ τα οποία είχε δερματόδετα με ανάγλυφο χρυσό αετό
και με τα αρχικά του στη ράχη. Θεωρούσε τον Σαίξπηρ ανώτερο από
τους Γερμανούς Γκαίτε και του Σίλερ. Λάτρευε τον «’μλετ» και η
αγαπημένη του φράση ήταν «Να ζει κανείς ή να μη ζει». Αγαπούσε το
έργο «Ιούλιος Καίσαρας» και σε ένα μπλοκ ζωγραφικής- μην ξεχνάμε
ότι ξεκίνησε … ρομαντικός ζωγράφος – σχεδίασε το σκηνικό της
σαιξπηρικής τραγωδίας στη ρωμαϊκή αγορά, όπου ο Καίσαρας δέχεται
την επίθεση από τον Βρούτο. Όσο και αν φαίνεται παράξενο, μελετούσε
την Αγία Γραφή, παρ ότι στο Ναζιστικό Κόμμα υπήρχε έντονο
αντιχριστιανικό κλίμα, αν και εκείνος δήλωνε Ρωμαιοκαθολικός. Και
βέβαια, διέθετε μια μεγάλη συλλογή από αντισημιτική βιβλία με
ιδεολογικό- πολιτιστικό περιεχόμενο αλλά και ψευδοεπιστημονικές
μελέτες ιατρικής για την ανωτερότητα του αίματος της Αρίας φυλής.
Αγαπημένο του ανάγνωσμα η γερμανική μετάφραση της αντισημιτικής
μπροσούρας του αμερικανού Χένρυ Φόρντ με τίτλο «Ο διεθνής
Εβραίος-το κυρίαρχο πρόβλημα στον κόσμο». Μεταξύ των λογοτεχνικών
αναγνωσμάτων και ένα… παράταιρο: Ένα εγχειρίδιο για τα δηλητηριώδη
αέρια με σημειωμένο το κεφάλαιο για τη δράση του πρωσικού οξέος,
του θανατηφόρου ασφυξιογόνου που κυκλοφορούσε τότε με την εμπορική
ονομασία Zyklon B .
Πολλά από τα βιβλία του Χίτλερ περιέχουν σημειώσεις, υπογραμμίσεις,
θαυμαστικά, ερωτηματικά και παράλληλες γραμμές σε ειδικά
αποσπάσματα. Όπως για παράδειγμα στο βιβλίο «Γερμανικά Γράμματα»
(1934), του Πάουλ Λαγκαρντ, για το συστηματικό διωγμό των Εβραίων:
«Αυτή πανώλη πρέπει να απομακρυνθεί από τα ποτάμια και τις λίμνες
μας».
Ένα διαφωτιστικό βιβλίο για τα βιβλία ενός εξολοθρευτή ανθρώπων και
βιβλίων…
Πηγή: ΑΜΠΕ