Διονύσης Καλαμβρέζος
Μόσχα – Νέα Υόρκη, ο αντεστραμμένος κόσμος
εκδ. Λιβάνη, σελ. 520
Για τους μη γνωρίζοντες το είδος, η επιστημονική φαντασία θεωρήθηκε ανέκαθεν παραλογοτεχνία, μια «εύκολη» γραφή που συναντούσε κανείς στις λαϊκές φυλλάδες, και της οποίας η θεματική ταξίδευε τον αναγνώστη με φουτουριστικά διαστημόπλοια σε εξωτερικούς πλανήτες. Ηταν μια λογοτεχνία φυγής, μομφή που της προσάπτουν ακόμη και σήμερα, που απομάκρυνε από την πραγματικότητα και τα καθημερινά της προβλήματα. Αργότερα, όμως, η προσεκτική και ψύχραιμη ανάγνωσή της, η απαλλαγμένη από προκαταλήψεις και εμμονές, απέδειξε ότι όχι μόνο «αφουγκραζόταν» τον παλμό της εποχής της, αλλά και τον ήχο του επερχόμενου μέλλοντος, έστω και αν αυτός εκφραζόταν, μέσα από φανταχτερούς, υπερρεαλιστικούς μύθους, όχι περισσότερο φανταστικούς εν τέλει απ’ ό,τι της ρεαλιστικής λογοτεχνίας.
Οπως είναι φυσικό, λοιπόν, η πολιτική με όλες τις όψεις και εκδοχές της δεν θα μπορούσε να την αφήσει αδιάφορη. Την αντιμετώπισε τολμηρά, προκλητικά, αποκαλυπτικά, έως και αναρχικά, παρουσιάζοντας το αυθεντικό πρόσωπό της και τις ποικίλες επιπτώσεις της εφαρμογής της πάνω στον ανθρώπινο παράγοντα. Ενίοτε μάλιστα συλλαμβάνει ακόμη και το φοβερό βήμα της Ιστορίας. Το επιβεβαιώνει κανείς στο νέο μυθιστόρημα πολιτικής φαντασίας του Διονύση Καλαμβρέζου, «Μόσχα-Νέα Υόρκη, ο αντεστραμμένος κόσμος».
Στη δίνη των γεγονότων
Ο Διονύσης Καλαμβρέζος είναι ένας σύγχρονος συγγραφέας, ένας άνθρωπος της εποχής του, που αφουγκράζεται τον ήχο της πραγματικότητας, γεγονός που του δίνει τη δυνατότητα να συλλαμβάνει ανεξαρτήτως γεωγραφικού τοπίου και τοπικιστικών στεγανών, τον άνθρωπο ως κάτοικο αυτού του πλανήτη μέσα στη δίνη των γεγονότων.
Ο αναγνώστης θα το διαπιστώσει και στο τελευταίο του ώριμο και ως προς τη σύλληψη και την εκτέλεση μυθιστόρημα. Τα μικρά, σύντομα κεφάλαια που το συνθέτουν είναι, κυρίως, φορείς καταστάσεων που όλες μαζί διοργανώνουν, συγκροτούν και σχεδιάζουν την εντυπωσιακή τοιχογραφία μιας γενικότερης κατάστασης παγκοσμίως διαστάσεων. Στο κοντινό μέλλον η παγκόσμια κατάσταση, σύμφωνα με το μύθο, είναι ιδιαιτέρως γκρίζα, ενώ η επόμενη μέρα της, η κυοφορία της οποίας φαίνεται ότι βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο, μοιάζει ακόμη πιο ζοφερή, αφού η απειλητική σκιά ενός φοβερού ολοκληρωτισμού επικρέμαται πάνω από ολόκληρη τη Γη. Ηδη, οι ισορροπίες εξουσίας στα νευραλγικά κέντρα του πλανήτη βρίσκονται στα πρόθυρα ανατροπής.
Ενα πρώτο σημαντικότατο γεγονός – ρήγμα της επικείμενης εφιαλτικής κατάστασης είναι η πτώση της Ρωσίας η οποία έχει χάσει τον πόλεμο που εξαπέλυσε εναντίον της η συμμαχία Κινέζων και Μουσουλμάνων. Κύματα εξαθλιωμένων προσφύγων από τη Σιβηρία και τον Καύκασο καταφεύγουν στα εναπομείναντα ελεύθερα ακόμη ρωσικά εδάφη. Ευρώπη και Αμερική προσπαθούν αλλά συγκρατημένα να βοηθήσουν, κρατώντας μια κάποια επιφυλακτική στάση. Μέσα σ’ αυτή τη γενικευμένη αναταραχή και αναστάτωση, με αποτέλεσμα τα προβλήματα να αυξάνονται καθημερινά, μια ομάδα συνωμοτών, βρίσκοντας το έδαφος κατάλληλο, οραματίζεται και μεθοδεύει την κατάκτηση του κόσμου.
Υπάρχουν και οι «Αλλοι»
Η προαναφερθείσα πτώση της Ρωσίας και η επικείμενη των ΗΠΑ είναι τα πρώτα σίγουρα βήματα προς την πραγματοποίηση του εφιαλτικού αυτού εγχειρήματος. Διαθέτοντας φοβερά ψυχοτρονικά όπλα, προηγμένη τεχνολογία και τις απεριόριστες δυνατότητες ενός θαυμαστού Διαδικτύου η εν λόγω οργάνωση είναι έτοιμη να εισβάλλει στην Ιστορία. Δεν θα τα καταφέρει, διότι δεν έχουν ατροφήσει όλα τα μέλη και τα όργανά της. Υπάρχουν και οι «Αλλοι», που πιστεύουν ακόμη σε ορισμένες παραδοσιακές αξίες, η καλλιέργεια των οποίων μπορεί να συμβάλλει στην ανατολή ενός πιο ανθρώπινου αύριο. Θα αγωνιστούν, όχι μόνο για την ειρήνη, αλλά, κυρίως, για τη δυνατότητα της προοπτικής να ξαναβρεί ο άνθρωπος τον χαμένο εαυτό του και τον απολεσθέντα ανθρωπισμό του, τα μόνα εφόδια που μπορούν να προσδώσουν ένα κάποιο νόημα στη μοναχική του πορεία κάτω από τη φρικτή αδιαφορία των ουρανών.