Οταν οι δύο μεγαλύτερες εφημερίδες της Ιταλίας, η «Κοριέρε ντελά σέρα» και η «Λα Ρεπούμπλικα», εκφραστές των αντίστοιχων κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων της χώρας (πρώην Χριστιανοδημοκρατία και μη κομμουνιστική Αριστερά) αφιερώνουν τα πρωτοσέλιδα τους στο θάνατο του φιλόσοφου Νορμπέρτο Μπόμπιο, τότε το μέγεθος της απώλειας γίνεται σχεδόν αυταπόδεικτο. O Μπόμπιο, ισόβιος γερουσιαστής, και μία από τις σημαντικότερες μορφές της πολιτικής σκέψης όχι μόνο για την Ιταλία αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη του 20ού αιώνα, άφησε την τελευταία του πνοή το απόγευμα της Παρασκευής σε ηλικία 94 ετών σε νοσοκομείο του Τορίνου? την πρωτεύουσα του Πιεμόντε με την οποία ταύτισε το όνομα του έχοντας την ιδιότητα του καθηγητή Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της πόλης. O Μπόμπιο κηδεύθηκε χθες το πρωί στο χωριό της οικογενειακής του καταγωγής.
Αποδοχή
Η σχεδόν καθολική αναγνώριση του Νορμπέρτο Μπόμπιο (όλα τα κόμματα εξέδωσαν ανακοινώσεις, ενώ ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ιταλίας Τσιάμπι δήλωσε πως η χώρα του έχασε «έναν άνθρωπο υπερήφανο και δίκαιο») αποδίδεται στην βαθιά προσωπική πολιτική του σκέψη (για τα δεδομένα της εποχής με τα συμπαγή ιδεολογικά μπλοκ): αν και φιλοσοφικά ενταγμένος στην Αριστερά και στο αντιφασιστικό μπλοκ, με πλούσια, μάλιστα αντιστασιακή δράση, δεν δίστασε να ασκήσει εντονότατη κριτική στο κομμουνιστικό μοντέλο. O Μπόμπιο, γνήσιος φιλελεύθερος και υπερασπιστής των ατομικών ελευθεριών, αδυνατούσε να συναινέσει σε οτιδήποτε λιγότερο από την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ταυτόχρονα ήταν υπέρμαχος της κοινωνικής δικαιοσύνης και οραματιζόταν μία κοινωνία που θα συνδύαζε τις αρχές του φιλελευθερισμού με τον σοσιαλισμό.
Η εμπλοκή του στην πολιτική ζωή της χώρας του δεν ήταν καθόλου αμελητέα, χωρίς ποτέ να πάρει τη μορφή ενεργού κομματικής δράσης. H κριτική του στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ήδη έντονη από τη δεκαετία του ’50, δεν σταμάτησε ούτε επί ημερών του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, όταν ο ιστορικός ηγέτης του KKI επιχειρούσε να χαράξει τον δικό του, τρίτο δρόμο, προς τον σοσιαλισμό. Την ίδια στιγμή ο Νορμπέρτο Μπόμπιο συγκαταλεγόταν ανάμεσα στους πιο ένθερμους υποστηρικτές της δημιουργίας ενός μεγάλου σοσιαλιστικού κόμματος που θα μπορούσε να γεννηθεί από τη συνένωση του Σοσιαλιστικού και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της χώρας.
Στα Ελληνικά
Στα Ελληνικά κυκλοφορούν έξι βιβλία του Νορμπέρτο Μπόμπιο: «Για ποιον σοσιαλισμό;», εκδόσεις «Χελιδόνι», (1992), «Το μέλλον της δημοκρατίας», Παρατηρητής, (1993), «Δεξιά και αριστερά», Πόλις, (1995), «Ισότητα και ελευθερία», Πόλις, (1998), «Γερνώντας», Πόλις, (1998) και «Αυτοβιογραφία», Εκκρεμές, 1999.