Μία από τις πιο συγκινητικές παραστάσεις που παρακολούθησα τα τελευταία χρόνια είναι αυτή που παρουσίασαν τα παιδιά της δραματικής σχολής του Θεάτρου Τέχνης για τη συνεργασία Μάνου Χατζιδάκι – Καρόλου Κουν, με τίτλο «Ο ύμνος στους θεούς ας πάει». Δεν το περίμενα. Πήγα για ένα «αφιέρωμα». Εφυγα με φουσκωμένη την ψυχή και κόκκινα τα μάτια. Εκρηκτικό μείγμα. Ο χρόνος που περνάει, πρόσωπα που αποτέλεσαν πατρίδες για μας, μουσικές και παραστάσεις που μόνο στην καρδιά μας μέσα νομίζαμε ότι ζωντάνευαν πια, το Υπόγειο ολόγυρα μυστηριακό όπως «τότε», ο ήχος Χατζιδάκι πρωτοφανέρωτος και αναστατωτικός όπως «τότε», οι άγριες επιθυμίες και αγωνίες του «τότε» – κι αυτά τα παιδιά, εδώ, σήμερα, μπροστά σου!
Πρόσωπα και σώματα-αγγεία που κατόρθωσαν να φέρουν στο αυχμηρό σήμερα υγρασία και μύρα τού «τότε», που δεν γνώρισαν. ΒΜεγάλο κατόρθωμα. Μεγάλη παρηγοριά: «Εκείνο» υπάρχει ακόμα! Με άλλα ονόματα, με άλλο τρόπο, σίγουρα, αλλά ζει! Το έβλεπες να διαπερνά και να καίει αυτά τα σώματα-κλαράκια, αυτά τα μάτια-πρόσφορα. B Ακόμα και της απειρίας τους τα μειονεκτήματα έγιναν μέρος της Λειτουργίας.
Επίτευγμα της Αθανασίας Καραγιαννοπούλου, που σκηνοθέτησε με ευαισθησία, αλλά και τόλμη, και του Φίλιππου Τσαλαχούρη, που πήρε απάνω του το μουσικό μέρος της παράστασης. Εξοχη δουλειά. Οσο για τον Γιάννη Φέρτη, που «παρουσίαζε», «το ίνδαλμα του νέου σώματός του», παρόν κι αυτό εκεί όπου πρωτοξεκίνησε πριν από σαράντα τόσα χρόνια, δεν υπερνικούσε την ακτινοβολία της εφηβικής ωριμότητάς του. Λαμπερός, ζεστός, αληθινός.
Θα πρέπει ο-πωσ-δή-πο-τε αυτή η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης να παιχτεί πολύ περισσότερες βραδιές. Κι ας «κλαίει η μάνα μου στο μνήμα» φέτος στα θέατρα… Τραγωδία η κατάσταση, στο ναδίρ η κίνηση. Κι έρχονται κι εκλογές…
Ευτυχώς, συμπίπτει απολύτως η προεκλογική περίοδος με το Τριώδιο – να περάσουμε μια κι έξω και τα δύο καρναβάλια. Ηπιος ο λόγος του Γιώργου, ήπια η ρητορική του Καραμανλή, ευπρεπείς φυσιογνωμίες, άλλα ύφη. Λίγο χασμουριέσαι βέβαια, αλλά προτιμότερο από κάτι πρόσωπα-ντουντούκες. Πλην όμως μέτρια, μέτρια, τα Ελληνικά των αρχηγών μας. Τι μέτρια, φτωχούλια.
Ανεπανάληπτος, ως προς αυτό, ο Γεώργιος Παπανδρέου ο Α΄. Βγαίνοντας τον Ιούλιο του ’65 από τα ανάκτορα είπε στους δημοσιογράφους: «Μηδέν σχόλιον». Οχι «ουδέν σχόλιον», «μηδέν». Ηξερε Ελληνικά που «μιλούσαν». Θα μου πεις, είναι να ξεστομίζει τέτοια ένας πολιτικός αρχηγός σήμερα, σε εποχές… αερόμπικ, που λέει κι ο συνθέτης Νίκος Ξυδάκης. Γιατί σήμερα όλα τα τρέχουμε. Ακόμα και τα παλιά τραγούδια στις νέες εκτελέσεις. Το μόνο που δεν τρέχει, ως γνωστόν, είναι οι υποσχέσεις και τα έργα του Σκυθοαψβουργιστάν.
Ετσι και στο κτιριακό της Λυρικής, «μηδέν έργον» ακόμα. Κι ας είχε «εξαγγείλει» ο υπό έκπτωσιν Χάνης ότι «ώς το τέλος του χρόνου θα έχουν περιέλθει στο κράτος τα ακίνητα» στην οδό Ακαδημίας. Αλλά «οι λύσεις δεν εκβιάζονται», όπως έλεγε κι ο ίδιος προ εβδομάδων, αγνοώντας ακόμα τότε, ο καημένος, ότι ο Πάρις είχε ήδη δώσει το μήλο στην Αφροδίτη…