Το Αναγνωστήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης είναι από χθες ανοιχτό για το κοινό, αν και όσοι χρησιμοποιούν το χώρο θα γειτονεύουν, προσωρινά, με μερικές δεκάδες χαρτόκουτα, γεμάτα βιβλία. Οι εργασίες αποκατάστασης του κτιρίου (τη στατική μελέτη των οποίων έκανε ο καθηγητής του Πολυτεχνείου κ. Πενέλης) μετά το σεισμό του 1999 θα ολοκληρωθούν τον Ιούνιο του 2004, αλλά ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Γιώργος Ζάχος και το Εφορευτικό της Συμβούλιο αποφάσισαν να μην κλείσουν εντελώς το χώρο για τους μελετητές και τους ερευνητές. «Επιλέξαμε αυτήν την τακτική γιατί υπάρχουν μοναδικές συλλογές στη Βιβλιοθήκη». Ετσι, το Αναγνωστήριο έκλεισε μόνο για ενάμιση μήνα -όσο διάστημα δηλαδή θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν οι αναγνώστες- ενώ ήδη ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της γυάλινης οροφής του Αναγνωστηρίου, και οι τσιμεντοενέσεις του κτιρίου από την πλευρά της οδού Ρήγα Φεραίου και οι σκαλωσιές έχουν μεταφερθεί από την πλευρά της οδού Ιπποκράτους.
Ο Γιώργος Ζάχος δεν έχει αυταπάτες. Το κτιριολογικό πρόβλημα της Εθνικής Βιβλιοθήκης δεν περιορίζεται μόνο στις τσιμεντοενέσεις και στις ζημιές που προξένησε ο σεισμός. «Χρειάζεται κλιματισμός, φωτισμός. Ολόκληρο το κτίριο θέλει συνολικά συντήρηση, αφού υπάρχουν μεγάλες καταστροφές του εσωτερικού διάκοσμου από την υγρασία». Ηδη έχουν γίνει συζητήσεις και συμφωνήθηκε να αναλάβει η EAXA τις εργασίες των εξωτερικών χώρων της Βιβλιοθήκης (του κήπου που βρίσκεται στο πίσω μέρος και σήμερα είναι εργοτάξιο και των προαύλιων χώρων στην οδό Πανεπιστημίου), ενώ επισκευάστηκε και βάφτηκε το πενταώροφο μεταλλικό βιβλιοστάσιο από την πλευρά της Ρήγα Φεραίου.
Λειψός προϋπολογισμός
Χρειάζεται πολλά ακόμα το κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης, αλλά πόσα μπορούν να γίνουν με ετήσιο προϋπολογισμό 400 χιλ. ευρώ, οι 270 χιλ. από τα οποία είναι μόνο τα ενοίκια των δύο αποθηκευτικών χώρων στη Νέα Χαλκηδόνα και στην Αγία Παρασκευή; Ετσι, όταν η Βιβλιοθήκη δημοσίευσε πρόσκληση ενδιαφέροντος για καθαρισμό του κτιρίου με αμοιβή 40 εκατ. δραχμές περίπου, κανένα συνεργείο καθαρισμού δεν ανταποκρίθηκε! Κι όμως, οποιοσδήποτε χώρος χρειάζεται καθαρισμό, έπειτα από οικοδομικές εργασίες. Πόσο μάλλον η Εθνική Βιβλιοθήκη… O διευθυντής της Γ. Ζάχος, στα δύο χρόνια που βρίσκεται σ’ αυτήν τη θέση, υπέβαλε μια έκθεση με τέσσερα βασικά ζητήματα προς επίλυσιν:
– Το νομοθετικό πλαίσιο, που ήδη άλλαξε.
– Τη βελτίωση του προσωπικού και την αύξησή του. Ηδη έχουν εγκριθεί 36 θέσεις, κυρίως βιβλιοθηκονόμων από AEI ή TEI. H διαδικασία βρίσκεται ήδη στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, αλλά «πάγωσε» προς το παρόν, λόγω εκλογών. Εκτός από το μόνιμο προσωπικό (72 άτομα), απασχολούνται επίσης 18 περίπου άτομα, μέσω ενός προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ και 10 αποσπασμένων καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης.
– Την αύξηση του ετήσιου προϋπολογισμού. «Δεν αρκεί ο υπάρχων», λέει.
– Το κτιριολογικό, επί τη βάσει του προσδιορισμού των αναγκών μιας Εθνικής Βιβλιοθήκης. Αυτήν την περίοδο είναι σε εξέλιξη η διαδικασία παραχώρησης του στρατοπέδου Πλέσσα, όπου πρόκειται να κτιστεί η νέα Εθνική Βιβλιοθήκη.
Εθνική Βιβλιογραφία
Δέκα μέρες πριν, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου ανακοίνωσε ότι «έχει διαμορφωθεί και συζητηθεί ένα πλαίσιο προγραμματικής συνεργασίας ανάμεσα στο EKEBI και την EBE, με αντικείμενο την αξιοποίηση της βάσης της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, την αναβάθμιση, την έγκαιρη ενημέρωση και τη διασφάλιση της πληρότητας της Ελληνικής Εθνικής Βιβλιογραφίας. Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και την ανάπτυξη της συνεργασίας ανάμεσα στους δύο φορείς θα προκύψουν συγκεκριμένα και πολύ ουσιαστικά αποτελέσματα που θα αλλάξουν ριζικά το επίπεδο, την ποιότητα και τις επιπτώσεις των βιβλιογραφικών υπηρεσιών».
Η συζήτηση της «προγραμματικής συνεργασίας» αφορά δύο επιστολές που έχουν ανταλλάξει οι δύο φορείς. Το Εφορευτικό Συμβούλιο της EBE (πρόεδρος του οποίου είναι ο καθηγητής της Νομικής Σχολής Παύλος Σούρλας) δεν έχει πάρει καμιά απόφαση για συνεργασία των δύο φορέων. Το θέμα βρίσκεται στο σημείο της αρχικής κρούσης, παρότι το EKEBI το ανακοινώνει ως τετελεσμένο. Πέρα από τη βιασύνη της μονόπλευρης ανακοίνωσης, ο κ. Ζάχος παραδέχεται ότι μία από τις φροντίδες του είναι να κυκλοφορεί έγκαιρα, η ετήσια βιβλιοπαραγωγή (πρώτων εκδόσεων) έντυπα και ηλεκτρονικά. Οσο για τη συνεργασία, φαίνεται ότι έχει δρόμο.