Αναπάντεχη, καλή ζωγραφική. Σε δύο εκθέσεις που είδα την περασμένη εβδομάδα. Γιατί αναπάντεχη; Γιατί είδα έργα εκτός της τρέχουσας μόδας, χαμηλόφωνα, μικρών διαστάσεων (μα πολύ μικρών), που φέρουν τη δική τους αλήθεια, μια αλήθεια μικρόσωμη μα δυνατή.
Η πρώτη έκθεση ήταν του γνωστoύ σκηνογράφου και καθηγητή στην ΑΣΚΤ Γιώργου Ζιάκα. O Ζιάκας και μόνο με την εικαστική διεύθυνση του αγγελοπουλικού «Μεγαλέξανδρου» έχει καταγραφεί στην ιστορία της ελληνικής τέχνης -χώρια τα πολλά θεατρικά του. Εμφανίζεται όμως και σαν ζωγράφος. Με μια σειρά μικρούτσικων τοπίων, στο μέγεθος μιας σελίδας βιβλίου, μια λεπτοδουλειά με ακρυλικά σε χαρτόνι. Το θέμα του είναι ένα, η ιδιαιτέρα του πατρίδα, ο θεσσαλικός κάμπος. Καμένα σταροχώραφα, πλαγιές μαυρισμένες, απέραντος ουρανός. O Ζιάκας οργανώνει έναν χώρο δύσκολο, χωρίς ευδιάκριτα όρια, ένα τοπίο χωρίς άκρες και οδηγεί σημεία, σε μια ζωγραφική επιφάνεια μικρή, με πινελιές βραχείες και σίγουρες. Αποδίδει το τοπίο σωματικά, δίνει την υποκειμενική ουσία του, οι ζωγραφιές του μυρίζουν χώμα και άχυρο, φέρουν τη λαύρα του καλοκαιριού στον κάμπο, τον χαμηλό ορίζοντα. Κι όλα τούτα τα καταφέρνει με γραφή παραστατική, όπου οι μορφές υποβάλλονται αναγνωρίσιμες και η πινελιά ισορροπεί ανάμεσα στην αφήγηση και την εντύπωση. Χωνεμένος ρεαλισμός και σκοτεινή παλέτα, θερμή και γαιώδης, που κρατάει το φως του ανοιχτού τοπίου, του χωρίς άκρες κάμπου. Ζωγραφική πειστική και λιτή. (Αstra)
Αλλης ηλικίας και ευαισθησίας ο 30χρονος Μανόλης Μπιτσάκης, με μόνο κοινό τη μικρή κλίμακα. Πρωτοείδα έργα του Μπιτσάκη σε μια ιδιωτική συλλογή, προτού αποφοιτήσει από την ΑΣΚΤ, και αμέσως έμεινε το μάτι μου πάνω του. Τα ταμπλό του είναι 12 πόντους, το πολύ 20-25, λάδι σε καμβά συνήθως -σχεδόν αποκλειστικά προσωπογραφίες, συν κάποια τοπία. H τεχνική του είναι μικρογραφική, θυμίζει την τρομερή περιγραφική λεπτομέρεια των Φλαμανδών μετρ της Αναγέννησης. Δουλεύει το λάδι συμπαγώς, παλαιικά, με τρόπο που αχνοθυμίζει αυγοτέμπερα. Οι λεπτομέρειες της απεικόνισης είναι απίστευτες.
Η σχέση του με τους παλαιούς μετρ τελειώνει κάπου εδώ. Στα μάτια μου ο M. Μπ. είναι ένας εκθαμβωτικά μοντέρνος ζωγράφος. H αναγεννησιακή οργάνωση των πορτρέτων του, με το τοπίο φόντου να ορίζει το προοπτικό βάθος και τον κόσμο, φέρει συνάμα παράδοξα σήματα (ζωύφια, λουλούδια) και, κυρίως, μια λεπτή μελαγχολία, ρομαντική, νεωτερική. Βλέπει κατάματα τον εαυτό του και τους ανθρώπους και ζωγραφίζει βλέμματα καθαρά, κλινικά, χωρίς φανερό δράμα, μα με τόσο πυκνή ψυχική ατμόσφαιρα… Το βλέμμα των πορτρέτων του σε αγγίζει και σε διαπερνά.
Ο M. Μπ. έχει το χάρισμα της περιγραφής, της εσώτερης αφήγησης. Δείχνει πολλά χωρίς να είναι φλύαρος. Ζωγραφίζει στην καρδιά μιας εσωτερικής αναπαράστασης. Στα τοπία ο κόσμος του δεν είναι αρτιωμένος? αλλά στις αυτοπροσωπογραφίες είναι δραστικός, άρτιος, ξεχωριστός. Ελπιδοφόρος. (Νέες Μορφές)