Υπέρτατος, παντοδύναμος, παντοκράτωρ, βροχοφόρος, θαυματοποιός, θεραπευτής ήταν ορισμένες από τις ιδιότητες που προσέδιδαν οι Ελληνες του Δίου στον Υψιστο των θεών Δία. Υπέρ αυτού οργάνωναν τα Θρήσκεια, τις μηνιαίες τελετές στο ιερό του Ιερό Διός Υψίστου που σηματοδοτεί την έναρξη της επικράτειας του μονοθεϊσμού -το πέρασμα από το Δωδεκάθεο- και μάλιστα από τα ελληνιστικά χρόνια.
Επιγραφές επιβεβαιώνουν την παντοδυναμία του. Τη λατρεία του, δηλαδή, από πιστούς όλων των κοινωνικών τάξεων και την ύπαρξη ενός ιερού συλλόγου για τις τελετουργίες του – ακόμα και για την πρόκληση βροχής. Οι τελετές αυτές ήταν τα «ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΥΨΙΣΤΟΥ ΔΙΟΣ».
Ολοκληρωμένες ερμηνείες για το σημαντικότερο εύρημα του καλοκαιριού, το Ιερό Διός Υψίστου που βρέθηκε στις πηγές του Δίου παρουσιάζει σήμερα το απόγευμα στο 17ο Αρχαιολογικό συνέδριο ο καθηγητής Αρχαιολογίας κ. Δημήτρης Παντερμαλής.
Το ιερό είναι τόσο πλήρες που θα μπορούσε να λειτουργήσει ακόμα και σήμερα, εξηγεί ο κ. Παντερμαλής. Εκτός από τον ένθρονο Δία και τους 14 μαρμάρινους αετούς, στο κέντρο του βρέθηκε βωμός με τις απαραίτητες κατασκευές για τις αιματηρές θυσίες και τα ιερά νερά.
Ο ναός έφερε ψηφιδωτό δάπεδο εντός και εκτός του κτιρίου. Το εξωτερικό του απεικονίζει έναν πέλεκυ και ένα βόδι που σχετίζεται με τις θυσίες στο Καπιτώλιο κατά την τελετή εγκατάστασης των νέων πολιτικών αρχών.
Το εσωτερικό ψηφιδωτό δάπεδο απεικονίζει δυο μαύρα περιστέρια τα οποία είχαν προφητικές ικανότητες, γνωστά από τη λατρεία του Διός στη Δωδώνη για την τελετή της βροχής.
Παλαιότερες επιγραφές με το όνομα του Δία επιβεβαιώνουν τη σημασία της ιδιαίτερης λατρείας του ως υπέρτατου θεού κατά την ελληνιστική περίοδο στη Μακεδονία. H λατρεία αυτή, σημειώνει ο κ. Παντερμαλής, «ήταν αγαπητή σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα από τα χαμηλότερα (δούλοι, τεχνίτες, μικροέμποροι) έως τα ηγετικά. Φαίνεται πως για τους Ελληνες του Δίου υπήρχε ο Δίας Υψιστος ενώ Υψιστος για τους λίγους Ρωμαίους αποίκους του Δίου ήταν ο Δίας του Καπιτωλίου».
Αλλες επιγραφές δίνουν πληροφορίες για τα μέλη ενός ιερού συλλόγου του θεού 30 περίπου ατόμων που ήταν υπεύθυνοι για τις δωρεές αλλά και για τις λατρευτικές τελετές που διοργάνωναν προς τιμήν του Υψίστου Διός, κάθε μήνα, σε καθορισμένη ημέρα, με θυσίες, κοινά γεύματα και μουσική. H άρνηση μάλιστα των διοργανωτών που κληρώνονταν συνιστούσε καταβολή προστίμου στο κοινό ταμείο για τα έξοδα της της τελετής.