Μυθιστόρημα, αυτοβιογραφικό και… εικονογραφημένο. Αυτή είναι η ταυτότητα του νέου βιβλίου του Ουμπέρτο Εκο που κυκλοφορεί την ερχόμενη Δευτέρα 7 Μαρτίου από τα «Ελληνικά Γράμματα», σε μετάφραση, όπως πάντα, της Εφης Καλλιφατίδη.
Η μυστηριώδης φλόγα της βασίλισσας Λοάνα (ο τίτλος του μυθιστορήματος) κυκλοφόρησε στην Ιταλία τον περασμένο Ιούνιο, μέχρι σήμερα έχει ξεπεράσει τα 500 χιλιάδες αντίτυπα και έχει μεταφραστεί ήδη σε είκοσι χώρες. Το νέο στοιχείο στο πέμπτο μυθιστόρημα του Εκο είναι ότι δεν εκτυλίσσεται στον Μεσαίωνα, αλλά στον 20ό αιώνα, και είναι εικονογραφημένο – με κόμικς και φωτογραφίες.
Η Εφη Καλλιφατίδη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η «επίσημη μεταφράστρια» του Εκο στα Ελληνικά, αφού έχει ήδη υπογράψει τη μετάφραση περίπου δεκαπέντε βιβλίων του. «Υπάρχουν οι κοινοί τόποι που συναντά κανείς σε όλα τα βιβλία του Εκο, αλλά αυτό, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, είναι έντονα αυτοβιογραφικό. O χρόνος του βιβλίου ξεκινάει από το 1932, γενέθλια χρονιά του Εκο και φτάνει μέχρι σήμερα. Ηρωάς του, ένας παλαιοβιβλιοπώλης που παθαίνει εγκεφαλικό και χάνει τη μνήμη του. Θυμάται μόνο τα διαβάσματά του και επιστρέφοντας στο πατρικό του σπίτι μέσα από τα κείμενα που βρίσκει προσπαθεί να ανακατασκευάσει τη ζωή του. Βλέπει τη ζωή του σαν τρίτος».
Δεν είναι τυχαίο που επιλέγει για περσόνα του έναν παλαιοβιβλιοπώλη, αφού και ο ίδιος είναι «ένας ποντικός των βιβλίων», λέει η Εφη Καλλιφατίδου. Στη διάρκεια της μετάφρασης δεν επικοινωνεί συχνά μαζί του η Εφη Καλλιφατίδη, αλλά «δεν χρειάζεται. Στέλνει πάντα οδηγίες για τη μετάφραση, αλλά ταυτοχρόνως αφήνει και ελευθερίες στον μεταφραστή. Δεν κάθεται ποτέ να τα ψειρίσει». Οσο για τα κόμικ και την εικονογράφηση είναι όσα βοηθούν τον ήρωά του να ξαναβρεί τη μνήμη του, αλλά είναι πράγματα που και ο ίδιος αγαπάει πολύ, αφού είναι και συλλέκτης κόμικ, περιοδικών, αφισών κ.λπ. «Πιστεύω ότι ήθελε να τα βάλει σ’ ένα βιβλίο του».
Ως συστηματική αναγνώστρια του Εκο, η Εφη Καλλιφατίδη πιστεύει ότι είναι «αναγεννησιακός με την έννοια του πανεπιστήμονα. Επεκτάθηκε σε πολλά πεδία εφαρμόζοντας τη βασική του επιστήμη, τη σημειολογία, παντού. Εχει μια τεράστια ευρυμάθεια». Πιστεύει ότι τα ίδια θέματα διατρέχουν και τα δοκίμια και τα μυθιστορήματα: «Το ίδιο θέλει να δείξει στους αναγνώστες του. Μια ελαστικότητα κριτηρίων απέναντι στην ανθρώπινη φύση· ότι δεν υπάρχουν απόλυτες αλήθειες· ότι τα πράγματα μπορεί ν’ αλλάζουν ανάλογα από το ποια πλευρά τα βλέπουμε. Εχει μια καταλαγιασμένη σοφία. Δεν ψάχνει να αποκαλύψει αλήθειες».
Ενα μυθιστόρημα 596 σελίδων, στις οποίες συναντιούνται και μπερδεύονται ιστορικά γεγονότα, τίτλοι, ήρωες και αποσπάσματα βιβλίων με μεγάλες δόσεις χιούμορ: ««Λοιπόν ονομάζεστε Τζιαμπατίστα Μποντόνι. Σας λέει τίποτα αυτό;» Τώρα η μνήμη μου πετούσε σαν ανεμόπτερο ανάμεσα σε βουνά και κοιλάδες προς τον απέραντο ορίζοντα. «O Τζιαμπατίστα Μποντόνι ήταν ένας φημισμένος τυπογράφος. Μα στα σίγουρα δεν είμαι εγώ»».