Η σημαντικότερη ρήξη που αποτόλμησε ο Γ. Λούκος αφορά τη χειραγώγηση του εκάστοτε διευθυντή από «ισχυρούς» της πολιτικής, της οικονομίας και της τέχνης, οι οποίοι και επέβαλαν «τους δικούς τους». «Εξω κάνεις το πρόγραμμα. Εδώ σου το κάνουν. Αλλά έτσι διευθυντής δεν χρειάζεται…», είπε δημοσίως και ευθαρσώς ο κ. Λούκος. «Κανείς δεν μου επέβαλε μια παράσταση φέτος», διευκρινίζει στην «Κ». «Κι αυτοί που προσπάθησαν, χάρη στην υποστήριξη που είχα από τον πρωθυπουργό, δεν το πέτυχαν. Και δεν ήταν λίγα τα τηλεφωνήματα, τα ραβασάκια, οι επιστολές και οι πιέσεις που είχα. Φαντάζομαι οι καημένοι οι προηγούμενοι τι είχαν αντιμετωπίσει».
Εξαιρετικής σημασίας είναι και η ρήξη με τους «μεσολαβητές», τα «καλλιτεχνικά γραφεία» που φέρνουν ξένους στα Φεστιβάλ. Μια πικρή και όχι σπάνια σκοτεινή ιστορία, στην οποία τίθεται τέρμα. Για κάθε μεσολάβηση το «γραφείο» παίρνει επισήμως 15%, χώρια οι προκλητικές υπερκοστολογήσεις που βοούν χρόνια τώρα. «Ετσι όμως αυξάνονται πολύ τα έξοδα, με αποτέλεσμα οικονομική αιμορραγία του Φεστιβάλ και ακριβά εισιτήρια», λέει ο κ. Λούκος. «Δεν μπορεί, π.χ, το εισιτήριο στον «Ωρίωνα» του Φίλιπ Γλας να κοστίζει στην Αθήνα 150 ευρώ και στο Παρίσι 50!». Η απεξάρτηση του Φεστιβάλ από τους μεσάζοντες θα του εξοικονομήσει φέτος 1,5 εκατ. ευρώ. «Είναι δουλειά του διευθυντή ενός φεστιβάλ να βλέπει παραστάσεις, να επιλέγει και μετά να συζητεί απευθείας με τους συντελεστές. Ετσι κάνουν όλα τα φεστιβάλ στο εξωτερικό. Μόνο τα φεστιβάλ της γκλαμουριάς ή οι κρουαζιέρες για κυρίες από το Ντάλας απευθύνονται σε «καλλιτεχνικά γραφεία»».
Σημαντική ρήξη είναι και ο δραστικός περιορισμός των «κεκτημένων» ορισμένων καλλιτεχνικών σχημάτων που συμμετέχουν παγίως, δεκαετίες τώρα, στα Φεστιβάλ: Θέατρο Τέχνης, Αμφι-Θέατρο και Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου έμειναν εκτός Επιδαύρου φέτος, όπως και το Μπαλέτο της Λυρικής από το Ηρώδειο. Οι αντιδράσεις εντονότατες. Ηδη στη συνέντευξη Τύπου που για την ανακοίνωση του προγράμματος ερωτήθηκε ο κ. Λούκος για το θέμα. «Είδα τους επικεφαλής των τριών θεάτρων» είπε, «τους κυρίους Διαγόρα Χρονόπουλο, Σπύρο Ευαγγελάτο και Αντη Παρτζίλη. Μου είπε ο κ. Ευαγγελάτος, τον οποίο σέβομαι και εκτιμώ πολύ, ότι μετέχει στα Επιδαύρια 35 χρόνια, γιατί όχι πια. Το ότι μετέχετε 35 χρόνια είναι για μένα αρκετός λόγος, του είπα. Κανένας σκηνοθέτης σε κανένα φεστιβάλ του πλανήτη δεν μπορεί να μετέχει συνέχεια επί τόσα χρόνια – ούτε ο Γκροτόφσκι ούτε ο Μπομπ Γουίλσον, κανείς. Αυτές οι μονοπωλιακές σχέσεις δεν είναι καλές ούτε για τους ίδιους τους καλλιτέχνες ούτε για τα Φεστιβάλ. Το ίδιο είπα και στον πρόεδρο του Θ. Ο.Κύπρου. Με τον κ. Χρονόπουλο του Τέχνης είχαμε μια καλή συνεννόηση για συνεργασία σε άλλα επίπεδα». Βέβαια, ΘΟΚ και Αμφι-Θέατρο πήραν εν τέλει παραγωγές για το Ηρώδειο. Αλλες σημαντικές ρήξεις:
– Βγαίνουν εκτός Φεστιβάλ διάφορες φιλανθρωπικές (και ιδιαιτέρως «κοσμικές») εκδηλώσεις τις οποίες η διεύθυνση Κούκου και οι διάδοχες είχαν ασμένως «ενσωματώσει».
– Τίθενται σε νέες βάσεις οι οικονομικές σχέσεις με τα καλλιτεχνικά σχήματα. «Κοίταξα 378 προτάσεις για συμμετοχή στο Φεστιβάλ. Τα ποσά που ζητούν πολλοί είναι απίστευτα. Ενα ΔΗΠΕΘΕ ζητούσε 600.000 ευρώ, τη στιγμή που φέρνουμε τη Σαουμπίνε του Βερολίνου με 20.000 ευρώ τη βραδιά! Δηλαδή, δεν είμαστε μόνο εκτός πολιτιστικού δικτύου διεθνώς, είμαστε και εκτός αγοράς», σχολίασε ο κ. Λούκος.
– Δεν εγκρίθηκαν προτάσεις για ποικίλες συναυλίες ελληνικού τραγουδιού στο Ηρώδειο, που τα τελευταία χρόνια είχαν γίνει το κύριο χαρακτηριστικό του Φεστιβάλ Αθηνών.
– Η νέα διοίκηση είναι αποφασισμένη να δώσει μάχη για τη μη «παραχώρηση» (δηλαδή: ενοικίαση) του Ηρωδείου σε ποικίλους που το ζητούν. «Παντού στον κόσμο τα μνημεία που φιλοξενούν φεστιβάλ κλείνουν μετά το τέλος των εκδηλώσεων. Διότι τα μνημεία της εθνικής κληρονομιάς δεν νοικιάζονται. Μόνο εδώ νοικιάζονται. Το ζήτημα δεν είναι πολιτιστικό, είναι εθνικό, ηθικό και πολιτικό. Εκτός αυτού, οφείλουμε να προστατεύσουμε και την εικόνα του Φεστιβάλ, διότι προκύπτει σύγχυση ταυτότητας. Δεν μπορεί το κοινό να ξέρει ότι ο τάδε τραγουδιστής που εμφανίζεται στο Ηρώδειο δεν εντάσσεται στις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ. Εχουμε ζητήσει να μη νοικιάζεται το Ηρώδειο τουλάχιστον τον Αύγουστο, και να παραχωρείται μόνο τον Σεπτέμβριο για συγκεκριμένες εκδηλώσεις – της Βουλής των Εφήβων, του Εθνικού, ορισμένες φιλανθρωπικές».