«Τρεις κρατούμενοι που βασανίστηκαν στο Γκουαντάναμο στο κόκκινο χαλί; Πού αλλού μπορείτε να το δείτε αυτό εκτός από την Μπερλινάλε;», αναρωτιέται ο διευθυντής του Φεστιβάλ Βερολίνου Ντίτερ Κόσλικ, τραβώντας μια άτυπη διαχωριστική γραμμή από τους πανταγωνιστές του, τις Κάννες και τη Βενετία. Και δεν είναι μόνο η ταινία του Μάικλ Γουίντερμποτομ «Ο δρόμος για το Γκουαντάναμο», με την πραγματική ιστορία τριών Βρετανών πακιστανικής καταγωγής κρατουμένων στις φυλακές-κολαστήριο, αλλά και η ατμόσφαιρα που αναδύεται από το σύνολο των συμμετοχών της 56ης Μπερλινάλε που δίνει κάθε δικαίωμα στον Ντ. Κόσλικ να μιλάει από θέση ισχύος. Οχι γιατί συγκεντρώνει καλύτερες ταινίες από τα δύο άλλα μεγάλα διεθνή φεστιβάλ, αλλά γιατί οι επιλογές του είναι διαφορετικές και πιο τολμηρές. Επιχειρεί να επιβάλει την πραγματικότητα ως μέρος του θεάματος, ανοίγοντας συζητήσεις για τα ζέοντα κοινωνικά – πολιτικά προβλήματα που ταλανίζουν τον κόσμο.
Σήμερα το βράδυ η αυλαία πέφτει για τη φετινή διοργάνωση, με την απονομή των βραβείων και η, χθεσινή, τελευταία μέρα των προβολών φιλοξενούσε ένα δυνατό «χαρτί» που διεκδικεί μία από τις μεγάλες διακρίσεις. Το «Οφσάιντ» του Ιρανού Τζαφάρ Παναχί. Πολλοί δημοσιογράφοι μετά την πρωινή προβολή για τον Τύπο τη θεωρούσαν φαβορί για τη Χρυσή Αρκτο. Η αλήθεια, η ένταση, το μέτρο και το πολυεπίπεδο του βραβευμένου σκηνοθέτη («Ο κύκλος», «Το άσπρο μπαλόνι»), που αφηγείται τα πάθη των γυναικών φιλάθλων στο Ιράν, κάνει την πολυδιαφημισμένη παραγωγή του Μπενίνι «Ο τίγρης και το χιόνι» (αναφορά στον πόλεμο του Ιράκ) να μοιάζει ακόμη πιο αφελή και «αφρώδη».
Και παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο Παναχί δήλωσε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου ότι «δεν κάνει πολιτικό κινηματογράφο, απλώς εστιάζει στα κοινωνικά προβλήματα», το «Οφσάιντ» δεν αφήνει καμία πτυχή της σύγχρονης ιρανικής πραγματικότητας ασχολίαστη, με μέτρο και πυκνότητα που καθιστά το σενάριό του υποδειγματικό. Στον κρίσιμο αγώνα Ιράν – Μπαχρέιν, που έληξε με την πρόκριση του πρώτου για το παγκόσμιο κύπελλο του 2006, οι γυναίκες θεατές είναι αποκλεισμένες. Θεωρείται σχεδόν ποινικό αδίκημα η σφοδρή αγάπη τους για το ποδόσφαιρο και, ασφαλώς, ο δρόμος για το γήπεδο είναι γι’ αυτές απαγορευμένος. Οσες τολμούν να βγάλουν εισιτήριο και να ακολουθήσουν τους άντρες φιλάθλους, συνήθως ανακαλύπτονται παρά τη φροντισμένη μεταμφίεσή τους, «συλλαμβάνονται» και κρατούνται από το στρατό χωρίς τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τον αγώνα μέχρι νεωτέρας… Πάνω σε αυτήν την αδιανόητη για το δυτικό πολίτη συνθήκη ζωής, ο Παναχί γυρίζει μια ταινία με χιούμορ, σπαρταριστά επεισόδια, συγκίνηση και την ένταση της ποδοσφαιρικής αναμέτρησης που εκτυλίσσεται παράλληλα, και την οποία οι γυναίκες ακούν αλλά δεν βλέπουν. Στο τέλος, η αποθέωση της νίκης με τον κόσμο να πανηγυρίζει και τη χαρά και συναδέλφωση της γιορτής να αμβλύνει, αλλά όχι και να καταργεί τις τρομακτικές ανισότητες και αντιθέσεις. Ο Παναχί αγγίζει και την ευαίσθητη χορδή των Γερμανών ως διοργανώτριας χώρας του Μουντιάλ, στέλνει το εύληπτο μήνυμα για το σαρωτικό κάλεσμα του ποδοσφαίρου και ταυτόχρονα σχολιάζει, με τον πιο καυστικό και αποτελεσματικό τρόπο, την απαξίωση του γυναικείου φύλου στη χώρα του. Μια χώρα την οποία, παρά τα προβλήματα λογοκρισίας και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ίδιος και οι περισσότεροι συνάδελφοί του, δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει.