Τζ. Μπαρνς: «Το παρόν δεν είναι ανώτερο»

Εχει το χάρισμα ο Τζούλιαν Μπαρνς να επικοινωνεί με το κοινό. Εχει λεπτό χιούμορ, βρετανικό, μετρημένο αλλά κοφτερό, διαθέτει σεμνότητα που σφυρηλατεί η αυτοπεποίθηση, έχει καλλιεργημένη, βαθιά φωνή και στέρεο σεβασμό για καθησυχαστικές αξίες της ζωής. Προχθές, στο Μέγαρο Μουσικής (αίθουσα Σκαλκώτας, κύκλος Megaron Plus), ο Βρετανός συγγραφέας Τζούλιαν Μπαρνς διάβασε ένα απόσπασμα από το πιο πρόσφατο βιβλίο του, το «Αρθουρ και Τζορτζ» (μετ. Αλ. Κονταξάκη, εκδ. Μεταίχμιο), ένα πολυσέλιδο, φιλοσοφημένο χιαστί διπλό πορτρέτο του διάσημου Αρθουρ Κόναν Ντόιλ και του άσημου Τζορτζ Εϊντλτζι. Διάλεξε τη σκηνή βικτωριανής ερωτοτροπίας ανάμεσα στον Αρθουρ και την Τζιν, τη γυναίκα που θα γινόταν δεύτερη σύζυγός του καθώς η πρώτη, η Τούι, κατατονική λόγω φυματίωσης είχε επιβάλει ακουσίως κανόνες αποχής. Για τον Μπαρνς, η σκηνή αυτή είχε ευφυΐα και σπιρτάδα, σθένος και ειρωνεία, λεπτά σκιρτήματα και τολμηρά υπονοούμενα. Ισως ήθελε να μας πει, καθώς απαντούσε στις ερωτήσεις του δημοσιογράφου Νίκου Μπακουνάκη, που συνομιλούσε μαζί του στη σκηνή, ότι το παρελθόν δεν είναι ούτε διαφορετικό ούτε πιο πρωτόγονο από το παρόν. Είναι μια θέση του Τζούλιαν Μπαρνς που περιέγραψε προχθές πολύ όμορφα: «Είναι αλήθεια ότι συχνά καταφεύγω στο παρελθόν. Δεν συμφωνώ με την αυτονόητη ανωτερότητα του παρόντος. Οτι δηλαδή η λειτουργία του παρελθόντος είναι να οδηγεί στο παρόν. Δεν πιστεύω ότι το παρόν διαθέτει τις καλύτερες απαντήσεις ούτε τις πιο αληθινές. Οσο μεγαλώνω τόσο λιγότερο ευκρινή γίνονται τα όρια ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Τόσο πιο δυσδιάκριτος γίνεται ο διαχωρισμός ακόμη και για τη λογοτεχνία του χθες από τη λογοτεχνία του σήμερα». Ο Μπαρνς κατακλύζεται από αισθήματα σεβασμού για τον Γουσταύο Φλομπέρ (διάσημο το βιβλίο του «Ο παπαγάλος του Φλομπέρ», το οποίο, όπως επεσήμανε ο Νίκος Μπακουνάκης, διατίθεται σε δύο μεταφραστικές εκδοχές στα ελληνικά παρότι μυθιστόρημα της δεκαετίας του ’80). Ο Μπαρνς ανήκει στους Βρετανούς εκείνους που είναι γνώστες της γαλλικής κουλτούρας, που στοχάζονται την άλλη όχθη της Μάγχης. Είναι ίσως μια ελκυστική εκκεντρικότητα, μία από τις πολλές που με τόσο φυσικό τρόπο χρωματίζουν το βρετανικό φίλτρο του Τζούλιαν Μπαρνς.