Τα βιβλία που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα το 2004 ήταν κατά 6,8% περισσότερα σε σχέση με το 2003, και σε απόλυτους αριθμούς 7.888 τίτλοι, έναντι 7.386 το 2003. Αυτό είναι το πρώτο συμπέρασμα για τα στοιχεία της βιβλιοπαραγωγής που παρουσίασε χθες το απόγευμα το ΕΚΕΒΙ στο χώρο της 3ης Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ). Πολλά και ενδιαφέροντα τα στοιχεία του φακέλου.
Τα παιδικά, πρώτα
Ο αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος της βιβλιοπαραγωγής είναι το παιδικό βιβλίο, που σημείωσε αύξηση κατά 2,1% στο γενικό σύνολο και ακολουθούν τα βιβλία τέχνης (0,9%), τα γενικά πρακτικά βιβλία (ταξιδιωτικοί οδηγοί, γαστρονομία, αθλητισμός, αποκρυφισμός, υγεία, πρακτική ψυχολογία, αισθητική, κηπουρική, κ.λπ.) αυξήθηκαν κατά 0,7% και τα βιβλία θεωρητικών επιστημών κατά 0,2% (με πρώτα σ’ αυτή την κατηγορία τα βιβλία ιστορίας, που αυξήθηκαν κατά 17,6%).
Μεταφράσεις
Αλλα αξιοσημείωτα στοιχεία από την πιο πρόσφατη καταγραφή της βιβλιοπαραγωγής είναι: το ποσοστό των μεταφρασμένων τίτλων μειώθηκε κατά 6%, τα μεταφρασμένα βιβλία που εκδόθηκαν όμως αυξήθηκαν, από 2.806 τίτλους το 2003 σε 2.993 το 2004. Στις γλώσσες μετάφρασης κυριαρχούν τα αγγλικά, με ποσοστό 64,7% και πιο πολυφωνικός σε ξένες γλώσσες είναι ο χώρος του μυθιστορήματος.
Οσο για την ελληνική πεζογραφία, εξακολουθεί να έχει πτωτική πορεία, παρότι είναι πάντα πρώτη, με 281 τίτλους το 2004. Την ίδια χρονιά, η ποίηση εξακολουθεί να έχει μικρή άνοδο, με 269 τίτλους. Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση των βιβλίων αποκρυφισμού κατά 10% και ο αριθμός τίτλων της κατηγορίας ήταν κατά 52,8% μεγαλύτερος σε σχέση με το 1999.
Τρίτη χρονιά για τη ΔΕΒΘ και, όπως είναι φυσικό για οτιδήποτε καινούργιο, προσπαθεί να βρει το στίγμα της. Κι αν το ΕΚΕΒΙ επιδιώκει να μπολιάσει την Εκθεση με όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα μιας διεθνούς έκθεσης δικαιωμάτων και συνάντησης ατζέντηδων και εκδοτών, φιλοδοξώντας να είναι το σταθερό ραντεβού συνάντησης για το βιβλίο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αρκετοί από τους εκδότες δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν ακόμα αυτό το ύφος. Πολλά περίπτερα στήνονται απλώς για να στηθούν, προσβλέποντας στον περαστικό αγοραστή και μετρώντας μόνο μ’ αυτό το κριτήριο την επιτυχία της παρουσίας τους, ενώ υπάρχει η λογική να παρουσιάσουν όσο το δυνατόν περισσότερους συγγραφείς. Αποτέλεσμα; Μια υπερπληθώρα ταυτόχρονων εκδηλώσεων, που αδυνατεί να παρακολουθήσει το κοινό, τορπιλίζοντας ταυτόχρονα τις σημαντικές θεματικές συζητήσεις που διοργανώνονται και δίνουν μια συνολική γεύση του τοπίου του βιβλίου, στην Ελλάδα και διεθνώς.
Ετσι, η εκδήλωση του Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο έγινε την Πέμπτη το απόγευμα, λίγο πριν από τα επίσημα εγκαίνια, με παρουσιαστή τον ομότεχνό του Πέτρο Μάρκαρη. Ο Μεξικανός συγγραφέας είναι ένας από τους τριάντα περίπου ξένους συγγραφείς που προσκλήθηκε στη ΔΕΒΘ (χθες έφτασε στη Θεσσαλονίκη και ο Ιταλός Κλαούντιο Μάγκρις και μιλάει σήμερα στην Εκθεση), ο οποίος είπε μεταξύ άλλων: «Τους μαλθακούς αναγνώστες τους αφήνω στον Νταν Μπράουν να τους πάρει στο σπίτι του στις ΗΠΑ και να βοσκήσουν όλοι μαζί στις φάρμες του Τενεσί». Λίγο αργότερα, την ώρα των εγκαινίων, η υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου ανήγγειλε τη μεγάλη προσφορά του Ιδρύματος Νιάρχου για την Εθνική Βιβλιοθήκη (250 εκ. ευρώ) και την πρόθεση να καλυφθεί αυτό το μεγάλο πολιτιστικό έλλειμμα. Δύο διαφορετικές εικόνες, δύο διαφορετικές στιγμές. Οπως πρέπει να είναι οι διεθνείς συναντήσεις.