Με κοινό νήμα την αγάπη σε όλες της τις μορφές, η Σουζάνα Γιορκ συνέθεσε μια καλειδοσκοπική πινακοθήκη των γυναικείων χαρακτήρων του Σαίξπηρ. Επέλεξε τα πρόσωπα, στερέωσε τα κομμάτια σε ένα σύνολο, φώτισε τη σαιξπηρική οπτική πάνω στα πιο ισχυρά συναισθήματα και μας παραδίδει τις «Αγάπες Γυναικών στον Σαίξπηρ». Αύριο και την Πέμπτη, η Αγγλίδα ηθοποιός, ώριμη και πιο αποφασισμένη από ποτέ, θα δώσει το δικό της ρεσιτάλ στο κτίριο της οδού Πειραιώς 260 (ώρα έναρξης 9 μ.μ.). Ενταγμένη στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών, η παράσταση είναι ένας πυρετώδης σπονδυλωτός μονόλογος, ένα one woman show, η κορύφωση της ωριμότητας μιας γυναίκας που εντρυφεί στα αντιφατικά βιώματα εμβληματικών σαιξπηρικών ηρωίδων.
Νευρώδης και ενθουσιώδης, η Σουζάνα Γιορκ είναι ήδη στην Αθήνα και έχει επισκεφθεί τον χώρο της οδού Πειραιώς 260. «Είναι θαυμάσιο θέατρο», έλεγε χθες, δίπλα στον Γιώργο Λούκο, τον διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών. «Θα είναι η πιο μεγάλη σκηνή που έχω ποτέ παρουσιάσει αυτό το έργο. Αλλά ο ηθοποιός οφείλει να προσαρμόζεται». Η Σουζάνα Γιορκ αναβλύζει πάθος για τη δουλειά της, εκπέμπει φωτεινή αισιοδοξία, θέλει να μιλάει για τη δουλειά της, να μοιράζεται συναισθήματα. Χειρονομεί διαρκώς. «Η Βεατρίκη!», λέει έπειτα από δισταγμό λίγων δευτερολέπτων, καθώς επιχειρεί να πάρει θέση για το ποια είναι η αγαπημένη της σαιξπηρική ηρωίδα. Δεν προκαλεί έκπληξη η επιλογή καθώς, όπως λέει, η Βεατρίκη, από το «Πολύ κακό για το τίποτα», είναι «πνευματώδης, υπερκινητική». Ταιριάζουν. Αλλά και η Ρόζαλιντ («Οπως σας αρέσει») και η Βιόλα («Δωδεκάτη Νύχτα»), είναι οικείες. «Αλλά για όλες νιώθω μεγάλη τρυφερότητα», είπε με παιδικό αυθορμητισμό η Σουζάνα Γιορκ για να προσθέσει με χιούμορ: «Αν και είναι μάλλον περίεργο να αισθάνεται κανείς έτσι για γυναίκες όπως η Λαίδη Μάκβεθ ή η Μαργαρίτα του Ανζού. Αλλά ο ηθοποιός οφείλει να μην κρίνει τους χαρακτήρες που ερμηνεύει…».
Πώς ξεκίνησαν όλα και η Σουζάνα Γιορκ σε αυτήν την καμπή της πολύχρονης καριέρας της, με πολλούς κινηματογραφικούς και θεατρικούς ρόλους, δίπλα σε μεγάλους ερμηνευτές (Αλμπερτ Φίνεϊ, Πίτερ Ο’ Τουλ, κ.ά.), καταπιάστηκε με τον Σαίξπηρ, με τον οποίο άλλωστε, όπως παραδέχθηκε, δεν είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα, τουλάχιστον καλλιτεχνικά;
Η αγάπη ενώνει
Τα μεγάλα γαλανά μάτια της γυαλίζουν από υπερένταση καθώς θέλει να γίνει κατανοητή και να ελέγξει ταυτόχρονα την ορμή που την χαρακτηρίζει. «Δεν είναι ένα πείραμα εγκεφαλικό ούτε κάτι το λόγιο, το ακαδημαϊκό», λέει. Τους χαρακτήρες τους προσέγγισε με τις αισθήσεις, με ένστικτο. «Επιασα τη μυρωδιά τους, τους ένιωσα». Η ενασχόληση της Σουζάνα Γιορκ με τις ηρωίδες του Σαίξπηρ λειτουργεί σε πολλά επίπεδα. Αφ’ ενός ως αντίβαρο στην τάση εξορισμού του Σαίξπηρ από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στη Βρετανία. «Είναι οικουμενικός, είναι ο… καλύτερος!», είπε μη βρίσκοντας άλλο υπερθετικό! Αφ’ ετέρου, η προσέγγιση που είχε κάνει προ ετών ο Τζον Γκίλγκουντ με τις «Ηλικίες του άνδρα» ενίσχυσε την ιδέα που κυοφορούσε για μία θηλυκή εκδοχή. Αλλά το θέμα είναι η Αγάπη. «Σε όλες της τις εκφάνσεις. Από γυναίκες όλων των ηλικιών, τάξεων, χαρακτήρα. Μάζευα καιρό το υλικό», θα πει. «Το «Αγάπες Γυναικών στον Σαίξπηρ» μιλάει για τη ρομαντική αγάπη, τον έρωτα αλλά και όλα τα άλλα είδη αγάπης, για την αγάπη στην οικογένεια, για την αγάπη σε ένα ιδανικό, σε μία ιδέα, σε μία πίστη». Αν και όπως είπε, είχε αποφασίσει παλαιότερα να μην ξαναβγεί μόνη της στη σκηνή γιατί «είναι πολύ μοναχικά» (είχε παρουσιάσει την «Ανθρώπινη Φωνή» του Κοκτό στην Αθήνα), η Σουζάνα Γιορκ υπέκυψε τελικά στον θρίαμβο της αγάπης και στη δύναμη του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. «Ο Ουίλ και εγώ», λέει σχεδόν ψιθυριστά αλλά φιλάρεσκα.