Εχει και τα καλά του το τζετ λαγκ. Σηκώνεσαι τα χαράματα κι έχεις όλη τη μέρα μπροστά σου. Ο ελάχιστος ύπνος αντισταθμίζεται από την ένταση της θέας του Μανχάταν που τα περισσότερα ξενοδοχεία είναι σε θέση να εξασφαλίσουν στους πελάτες τους. Η περίφημη «ενέργεια» της Νέας Υόρκης δεν είναι μύθος.
Σέρνεις τα βήματα σου στην κόκκινη μοκέτα του έρημου διαδρόμου· είναι 7 το πρωί. Στο ασανσέρ ανταλλάσσεις αγουροξυπνημένες καλημέρες με χαμογελαστούς, ευδιάθετους Αμερικανούς που είναι εδώ για δύο, κυρίως, λόγους: είτε για δουλειές (όπως κι εσύ), είτε για να πάρουν μια γερή δόση νεοϋορκέζικου, χριστουγεννιάτικου αέρα (επίσης, όπως κι εσύ). Ασφαλώς, ο νεοϋορκέζικος χριστουγεννιάτικος αέρας είναι συνήθως παγωμένος αυτήν την εποχή, αλλά κάνουμε τον σταυρό μας που έχει ήλιο. Το θερμόμετρο δείχνει 39 βαθμούς (Φαρενάιτ, δηλαδή 2-3 βαθμούς Κελσίου), συμβάλλοντας στην εορταστική ατμόσφαιρα.
Ο καιρός, πάντως, κατέχει σημαντική θέση στην αμερικανική ζωή. Το εξειδικευμένο κανάλι Weather Channel ασχολείται επί 24ώρου βάσεως με το θέμα μεγεθύνοντας, συνήθως, τα πιο ασήμαντα γεγονότα (κάπως πρέπει να γεμίσει το πρόγραμμα). Μετεωρολόγοι-μοντέλα λένε τις προβλέψεις τους κάθε 10 – 15 λεπτά, χρωματίζοντας ανάλογα τη φωνή τους. Ακόμα κι όταν τα νέα δεν είναι τόσο ευχάριστα (έρχεται καταιγίδα, χιονοθύελλα, τυφώνας) ο τόνος της φωνής παραμένει χαρούμενος, με μία υποψία σαδισμού κάτω από τις λέξεις.
Πανάκριβη διαμονή
Στο φουαγιέ του πολυτελέστατου ξενοδοχείου εκπλήσσεσαι με την πολυκοσμία. Οταν οι τιμές για ένα δίκλινο αγγίζουν τα 400 δολάρια αναρωτιέσαι πόσοι πλούσιοι άνθρωποι υπάρχουν σ’ αυτόν τον πλανήτη για να γεμίζουν ξενοδοχεία αυτής της κατηγορίας 365 μέρες τον χρόνο. Αλλά ξεχνάω: βρίσκομαι στην τέταρτη πλουσιότερη χώρα στον κόσμο κι αν ακόμα δεν φτάνουν οι πλούσιοι άνθρωποι, φτάνουν σίγουρα οι πλούσιες εταιρείες που στέλνουν τους υπαλλήλους τους σε απλησίαστα μέρη σαν κι αυτά. Είναι ένα παιχνίδι αμοιβαίας εξαπάτησης: σε στέλνουμε στο όμορφο αυτό ξενοδοχείο για να καταπιείς ευκολότερα τις εκατοντάδες ώρες υπερωρίας που δεν σου πληρώνουμε και σε κρατάνε μακριά από την αγαπημένη σου οικογένεια.
Στα καλά ξενοδοχεία ο παραδοσιακός μπουφές του «πρωινού» που έκανε ευτυχισμένους χιλιάδες Ελληνες με την γαστρονομική υπερπροσφορά του, αποτελεί παρελθόν. Τώρα είστε υποχρεωμένοι να διαλέξετε ανάμεσα σε διαφορετικά μενού, με έμφαση στα υγιεινά και ολίγον new age πιάτα. Αν τα αγγλικά σου δεν είναι άριστα, κινδυνεύεις να παραγγείλεις άλλα αντί άλλων, παρασυρμένος από τη γοητεία του άγνωστου. Μικρό το κακό. Στην επόμενη γωνία θα σε περιμένει ο τύπος με τα αχνιστά χοτ ντογκ (1,5 δολάριο) ή κάποιο Στάρμπακς.
Στη Νέα Υόρκη έρχεσαι κυρίως για να καταναλώσεις. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Καταναλώνεις ρούχα, καταναλώνεις Χριστούγεννα, καταναλώνεις τέχνη, καταναλώνεις εικόνες (που έχεις δει στο σινεμά ή στις ειδήσεις). Είναι αξιοσημείωτο ότι εκατομμύρια άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο υπομένουμε στωικά ταπεινωτικές υποχρεώσεις (να βγάλουμε τα παπούτσια μας, να στηθούμε σε μία τεράστια ουρά, να δώσουμε τις σωστές απαντήσεις στην σύντομη ανάκριση του κατώτερου αστυνομικού υπαλλήλου) μόνο και μόνο για να εξασφαλίσουμε πρόσβαση στο μεγαλύτερο χριστουγεννιάτικο πάρτι στον κόσμο.
Η μετά την 11η Σεπτεμβρίου Νέα Υόρκη εξακολουθεί να μαγνητίζει με την ίδια ένταση. Και η μετά την 11η Σεπτεμβρίου Νέα Υόρκη είναι η πιο καθαρή, η πιο ασφαλής, η πιο λαμπερή, η πιο αχόρταγη, η πιο ακριβή Νέα Υόρκη που υπήρξε ποτέ. Για το τελευταίο πολλοί συμπατριώτες μας θα κουνήσουν το κεφάλι τους. «Ακριβή η Νέα Υόρκη;! Εδώ τρώμε φθηνότερα από την Αθήνα!». Ετσι είναι. Αλλά αυτοί που μένουν στη Νέα Υόρκη μάλλον θα συμφωνήσουν μαζί μας. Μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα του 2001 και την πρόσκαιρη παγωμάρα, το real estate σημείωσε εκρηκτική ανάπτυξη με αποτέλεσμα σήμερα ολόκληρο, σχεδόν, το Μανχάταν να θεωρείται ένα νησί πολυτελείας που απευθύνεται αποκλειστικά σε ανώτερα εισοδήματα. Ξεχάστε το εναλλακτικό Σόχο, το «καλλιτεχνικό» Τσέλσι, την «ψαγμένη» Τραϊμπέκα. Ακόμα και το Χάρλεμ ανεβαίνει με πυρετώδεις ρυθμούς, από τη στιγμή που μετέφερε εκεί τα γραφεία του ο πρώην πρόεδρος Μπιλ Κλίντον.
Ουρές στα μουσεία
Στα μεγάλα μουσεία, το πρόβλημα δεν είναι οι τιμές. Είναι ο συνωστισμός. Μιλάμε κυρίως για το Μητροπολιτικό Μουσείο και το Γκούγκενχαϊμ που συμπτωματικά αυτές τις μέρες φιλοξενούν τρεις αριστουργηματικές εκθέσεις: «Από τον Σεζάν στον Πικάσο, η συλλογή του Ambroise Vollard» (έως τις 7/1), «Οι Αμερικανοί στο Παρίσι, 1860 – 1900» (έως τις 28/1) στο Μητροπολιτικό και «Από τον Ελ Γκρέκο στον Πικάσο» (έως τις 28 Μαρτίου) στο Γκούγκενχαϊμ, η φημισμένη όψη του οποίου, διά χειρός Φρανκ Λόιντ Ράιτ ανακαινίζεται (θα είναι έτοιμη μέσα στην επόμενη χρονιά). Οσο κι αν λένε ότι η μεγάλη τέχνη αξίζει κάθε θυσία, αποφύγετε τις ώρες αιχμής, δηλαδή τα πρωινά όπου συνωθούνται τουριστικά γκρουπ και μαθητές σχολείων. Στην περίπτωση του Γκούγκενχαϊμ θα αμειφθείτε: μετά τις έξι το απόγευμα δεν θα βγάλετε εισιτήριο, είστε ελεύθεροι να πληρώσετε όσα χρήματα επιλέξετε εσείς.
Δέκα επιλογές για «ψαγμένους» επισκέπτες
1. «Από τον Ελ Γκρέκο στον Πικάσο», όλη η ισπανική ζωγραφική σε μία έκθεση. Στο Γκούγκενχαϊμ έως τις 28 Μαρτίου.
2. Ρετροσπεκτίβα της φωτογράφου Ανι Λίμποβιτς στο Μουσείο του Μπρούκλιν. Εως τις 21 Ιανουαρίου.
3. Το παράρτημα του Μητροπολιτικού Μουσείου στα μοναστηριακά οικήματα του Κλόστερς, βορειοδυτικά του Μανχάταν (στους 190 δρόμους). Οι μεσαιωνικές συλλογές του Μουσείου σ’ ένα εκπληκτικής ομορφιάς φυσικό περιβάλλον με θέα τον ποταμό Χάντσον.
4. Η Τζουλιάν Μουρ και ο Μπιλ Νάι στο «The Vertical Hour» του Ντέιβιντ Χέαρ στο Music Box. Σκηνοθετεί ο Σαμ Μέντες.
5. Ο Ζαν Γιμού σκηνοθετεί τον Πλάθιντο Ντομίνγκο στον «Πρώτο Αυτοκράτορα» στην Μετροπόλιταν Οπερα. Στις 21, 26 και στις 29 Δεκεμβρίου.
6. Η μεγάλη έκθεση για τον Μπόμπ Ντίλαν στην Morgan Library & Museum. Εως τις 6 Ιανουαρίου.
7. Η Συλλογή Frick δεν συγκαταλέγεται στις άμεσες υποχρεώσεις ενός τουρίστα της Νέας Υόρκης. Ωστόσο, σας την προτείνουμε ανεπιφύλακτα. Πάνω στο Museum Mile (70 δρόμοι), χωρίς τη βαβούρα άλλων μουσείων, με σπουδαία δείγματα ευρωπαϊκής ζωγραφικής.
8. Το νέο Moma. Κάποιοι παραπονιούνται για τον εξοστρακισμό της «παλιάς» τέχνης αλλά η νέα πτέρυγα είναι ένα μικρό αριστούργημα.
9. Το βιβλιοπωλείο Strand, κοντά στην Union Square. Παράδεισος για μεταχειρισμένα βιβλία αλλά και πολύ καλές τιμές στα καινούργια.
10. Και κάτι λιγότερο καλλιτεχνικό: το εκπτωτικό χωριό του Woodbury Common, μία ώρα έξω από τη Νέα Υόρκη. Ειδικά λεωφορεία μεταφέρουν στην καταναλωτική αυτή Μέκκα χιλιάδες «προσκυνητές» από κάθε γωνιά του πλανήτη.