ΠΟΙΗΣΗ
Κώστας Στεργιόπουλος
Τα ποιήματα 1983-2005
Γ΄ τόμος
εκδ. Νεφέλη, σελ. 212
Τρίτος μέρος της ποιητικής εργασίας του Κώστα Στεργιόπουλου, ο τόμος καλύπτει τις ποιητικές συλλογές «Η ήλιος του μεσονυκτίου» (1983-1991), «Παλίρροια» (1991-1996), «Οσο είναι ακόμα καιρός» (1997-2005) καθώς και μια επιλογή από παλαιότερες μεταφράσεις ποιητών, όπως οι Guillaume Apollinaire, Charles Baudelaire, Francis Carco, Theophile Gautier, Jules Laforgue, Jean Moreas, Paul Verlaine. Η ποίηση του Κώστα Στεργιόπουλου επιλέγει τις βασικές θεματολογικές γραμμές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, όπου το βάρος της ιστορίας και της αίσθησης του συλλογικού είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Συντονισμένη προς την ατμόσφαιρα της εποχής, τα τοπία μέσα στα οποία αναπτύσσεται η δράση της ποίησής του είναι άνυδρα και έρημα. Ανάλογος είναι και ο ποιητικός λόγος του Κώστα Στεργιόπουλου: απογυμνωμένος από φραστικά στολίδια, προσπαθεί να αγγίξει τη ρίζα των πραγμάτων. Μήπως ωστόσο προς το τέλος, και κυρίως στο «Ακροτελεύτιο» ακούγεται σαν ηχώ, η ανάμνηση της παλαιότατης λυρικής φωνής ενός δημιουργού που κάποτε καλλιέργησε τον πεζογραφικό συμβολισμό;
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Δήμητρα Κολώνια-Rossi
Μάνα χωρίς παιδί… ακόμα
εκδ. Ιρις, σελ. 120
Η λαχτάρα για τα παδιά και ο πόνος για τη στειρότητα αποτελούσε μέρος της ζωής των ανθρώπων από την αρχή της ανθρωπότητας. Η απόκτηση ενός παιδιού είναι συνυφασμένη με τη συνέχιση του κύκλου ζωής, είναι η ανανέωση, είναι μια μορφή «αθανασίας» Η ανικανότητα όμως αυτή είναι η αφορμή για μια απροσδόκητη κρίση που τα περισσότερα ζευγάρια είναι απροετοίμαστα να ζήσουν. Με τη βοήθεια του βιβλίου αυτού, η συγγραφέας ελπίζει ότι τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας θα πάψουν να ντρέπονται και να φοβούνται γι’ αυτό. Θα μάθουν πώς αντιμετωπίζεται και παράλληλα θα κατορθώσουν μέσα από τις κοινές δυσκολίες να σφυρηλατήσουν τη σχέση τους. Το βιβλίο απευθύνεται παράλληλα και στους ανθρώπους που το ζήτημα δεν τους αφορά άμεσα, έχοντας όμως κάποιον στο οικείο περιβάλλον, θα μάθουν να τον προσεγγίσουν αποφεύγοντας τις παρεμβάσεις που όχι μόνον δεν βοηθούν, αλλά δημιουργούν ακομα μεγαλύτερες δυσκολίες στο ζευγάρι.
Γεώργιος Αλβέρτης
Τότε που κυλούσα την πέτρα
σελ. 158
Μια παλιά οικογενειακή φωτογραφία, οι στάσεις των σωμάτων, οι εκφράσεις των προσώπων, η θέση των χεριών ανασύρουν από τη σκιά τη θύμηση των περασμενων. Το μικρό παιδί που αναζητάει με λαχτάρα το πατρικό χάδι, που κρατάει αμήχανα στην παλάμη του τον χτύπο από τη βέργα της δασκάλας, ο έφηβος που ανακαλύπτει τον σκοτεινό αδελφό και μαζί του την κατάφαση της ζωής, ο νεαρός φοιτητής που παλεύει με τη μοναξιά της ξενιτιάς και της ψυχής τους. Οι νεανικές μνήμες, τα άσβηστα βιώματα στο κυκλαδίτικο τοπίο με τους σπασμένους κίονες, το κέρμα το φυλαγμένο στο σεντούκι της γης, όλα γίνονται η μαγιά της ζωής, ο κρίκος της συνέχειας. Είναι ένα μοναχικό ταξίδι στο πριν, αναρωτιέται ο Νίκος Δεσύπρης στο οπισθόφυλλο του βιβλίου ή μια τολμηρή κατάδυση στο τώρα; Μήπως το χθες είναι ανεξίτηλο; Μήπως η πέτρα δεν θα σταματήσει ποτέ να κυλάει;
ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ
Παντελής Λαζαρίδης
Διαπραγματεύσεις του εφήμερου
εκδ. Μουσείο Μπενάκη, σελ. 467
Δεκαπέντε ιστορικοί, ιστορικοί της τέχνης, της αρχιτεκτονικής και του λόγου, αρχιτέκτονες και αρχαιολόγοι παρουσιάζουν κριτικά το συνολικό καλλιτεχνικό έργο του Παντελή Λαζαρίδη, ως ένα Αρχείο προς αποκωδικοποίηση μεσα στο γενικότερο κοινωνικό και ιστορικό του πλαίσιο, από τα χρόνια της δεκαετίας του ’60 ώς σήμερα. Η πόλη, η σπαρακτική φαντασμαγορία της, η δραματικότητα της εφήμερης ροής των εικόνων της και οι εντάσεις της αποτελούν τον θεμελιώδη θεματικό άξονα του καταγγελτικού λόγου που χαρακτηρίζει τις «αφηγήσεις» στο καλλιτεχνικό έργο του Παντελή Λαζαρίδη. Για τα κείμενα αυτού του τόμου, το «δημόσιο» στοιχείο γίνεται σημείο αναφοράς και αφετηρία πολύπλευρης παρατήρησης και σχολιασμού. Γράφουν ανάμεσα σε άλλους οι Χρ. Αγριαντώνη, Εφη Γαζή, Αγγ. Δεληβοριάς, Δ. Κυρτάτας, Κ. Κωτσάκης, Ιω. Λαλλιώτου, Αντ. Λιάκος, Λ. Παπαδόπουλος, Τζ. Πολίτη, Γ. Τζιρτζιλάκης και Δ. Φατούρος.
Σάντρα Βρέττα
Αιγαίο
εκδ. Ποταμός, σελ. 136 – 20 ευρώ
Το βιβλίο συνθέτει ψηφίδα ψηφίδα την πολυχρωμία του Αιγαίου με μια ποικιλία θεμάτων, όπως οι πολιτισμοί που γεννήθηκαν στην περιοχή, η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, τα κυκλαδικά ειδώλια και η γλυπτική, τα κοχύλια κια τα βότσαλα, η ξυλοναυπηγική και οι ναυτικοί, οι πειρατές και οι ψαράδες, οι φάροι και οι άνεμοι, οι εκκλησιές και τα ξωκλήσια, οι ξερολιθιές και οι περιστερώνες. Κάθε θέμα συνδυάζεται με πλούσια εικονογράφηση από έργα της Βούλας Παπαϊωάννου, του Κώστα Μπαλάφα και του Αρη Κωνσταντινίδη, αλλά και από αρχαίες τοιχογραφίες, παλιες γκραβούρες και αφίσες, αλλά και έργα συγχρόνων Ελλήνων ζωγράφων. Παρεμβάλλονται ακόμα αποσπάσματα λογοτεχνικών κειμένων και ιστορικών ντοκουμέντων, ενώ περιλαμβάνεται χρήσιμος οδηγός για τα μουσεία που σχετίζονται με το Αιγαίο.
Λίκα Φλώρου (επιμ.)
Βόλος, τότε και τώρα
κείμενα Αίγλη Δημόγλου
εκδ. Ολκός, σελ. 168 – 43 ευρώ
Αντιπαρατάσσοντας φωτογραφίες παλιές του Βόλου και φωτογραφίες σύγχρονες από το ίδιο ακριβως σημείο, παρακολουθούμε την εξέλιξη μιας νέας σχετικά πόλης που δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα και ώς το 1912 ήταν το βόρειο λιμάνι της Ελλαδας. Η συνύπαρξη εμπόρων, επιχειρηματιών, αστών και εργατών έκανε τον Βόλο πεδίο ιδεολογικών ζυμώσεων και αντιθέσεων από την αρχή του 20ού αιώνα. Στον Βόλο ιδρύθηκε το πρώτο Εργατικό Κέντρο στην Ελλάδα. Στην ίδια πόλη εφαρμόστηκαν οι εκσυγχρονιστικές ιδέες του Αλέξανδρου Δελμούζου για την εκπαίδευση, στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο. Οι συγκρούσεις και οι αντιπαραθέσεις ανάμεσα στην πλευρά της συντήρησης και στην πλευρά των διανοουμένων ήταν συχνές και κάποτε σφοδρές. Τα πρώτα σημάδια κάμψης και παρακμής της πόλης εμφανίστηκαν στον Μεσοπόλεμο και ολοκληρώθηκαν με τους σεισμούς του 1954 -1957. Το παλαιό φωτογραφικό υλικό προέρχεται από το αρχείο του Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ιστορίας του Βόλου, ενώ η σύγχρονη φωτογράφιση έγινε απο τον Λέοντα Μουρτζούκο.
ΠΑΙΔΙΚΑ
Εμανουέλα Ντα Ρος
Είναι κούκλος!
μετ. Στεφανία Φερρο
εικον. Αντοντζονάτα Φεράρι
εκδ. Κέδρος, σελ. 144 – 7,50 ευρώ
Το ημερολόγιο της Βέρας είναι ένα χάρτινο καραβάκι μέσα στη θύελλα των δεκατριών της χρόνων. Ωστόσο, οι βροντές (η οικογένεια δηλαδή), οι κεραυνοί (το σχολείο) και οι αστραπές (τα ύπουλα σπυράκια που εμφανίζονται ξαφνικά στο πρόσωπό της) δεν είναι τίποτα μπροστά στο πραγματικό δράμα της ζωής της. Εκείνος είναι κούκλος! Ομως τα ραβασάκια που του γράφει η Βέρα εκείνος τα πετάει στα σκουπίδια χωρίς καν να τα κοιτάξει. Δεν γίνονται πάντα όλα όπως τα θέλουμε, έτσι δεν είναι; Στο μέλλον όμως τα πράγματα θα είναι καλύτερα, έτσι δεν είναι; Απευθύνεται σε παιδιά από εννέα ετών.
Φράουκε Νάχρανγκ
Σηκώστε το κύπελλο
εικον. Μπετίνα Γκότσεν-Μπέεκ
μετ. Γιάννης Κέλογλου
εκδ. Ερευνητές, σελ. 120
Στο σχολείο του Μόριτς επικρατεί μεγάλη αναστάτωση. Αρχίζει το ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα ανάμεσα στα σχολεία της πόλης. Οι Γαλαζοκίτρινοι Διάβολοι των γηπέδων θέλουν να κερδίσουν το τρόπαιο για λογαριασμό του σχολείου τους αλλά πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσουν κάποιες αντιξοόητητες. Θα πρέπει να αγωνιστούν στην ίδια ομάδα με το συμμαθητή τους Μαρκ, άσπονδο εχθρό τους ο οποίος αγωνίζεται στην αντίπαλη ομάδα. Και θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τη συμπαίκτριά τους Κατερίνα που πηγαίνει σε άλλο σχολείο της πόλης. Θα καταφέρουν να ξεπεράσουν όλα τα εμπόδια και να στεφθούν πρωταθλητές;
Μάκης Τσίτας
Οι φίλοι
εικον. Ναταλία Καπατσούλια
εκδ. Ψυχογιός, σελ. 40 – 6 ευρώ
Ποιοι χαίρονται όταν είσαι χαρούμενος και σε παρηγορούν όταν στεναχωριέσαι; Ποιοι σου χαρίζουν το ένα από τα δύο στυλό τους; Ποιοι περιμένουν με ανυπομονησία να συναντηθείτε; Ποιοι ξέρεις ότι σε αγαπούν έστω και αν σε στεναχωρούν κάποιες φορές; Ποιοι μοιράζονται μαζί σου τα μυστικά τους; Ποιοι σου δανείζουν το καινούργιο τους παιχνίδι; Οι φίλοι φυσικά. Απευθύνεται σε παιδιά άνω των τεσσάρων ετών.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Αntonio Tabucchi-Michele Τabucchi
Είκοσι φωτογράμματα για τον Πέδρο Αλμοδόβαρ
μετ. Ανταίος Χρυσοστομίδης
εκδ. Αγρα, σελ. 48 – 8,50 ευρώ
«Η ζωή είναι ένα όνειρο, η ζωή είναι ένα θέατρο, η ζωή είναι ένα τσίρκο. Είναι οι τρεις μεγάλες περιγραφές του ανθρώπινου γίγνεσθαι, σχεδόν τρία αξιώματα της σύγχρονης ευρωπαϊκής κουλτούρας. Ο Αλμοδόβαρ μοιάζει να έχει κάνει μια σύνθεση των τριών ερμηνευτικών κλειδιών της ανθρώπινης συνθήκης: η ζωή είναι ταυτόχρονα όνειρο, θέατρο και τσίρκο. Λίγο πριν από την ολοκλήρωση της τελευταίας ταινίας του Πέδρο Αλμοδόβαρ «Volver», o συγγραφέας Αντόνιο Ταμπούκι έγραψε το κείμενό του σε είκοσι παραγράφους με την ευκαιρία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης που οργάνωσε η γαλλική ταινιοθήκη για τον σκηνοθέτη. Η έκθεση συμπληρώνεται από φωτογραφίες νυχτερινών γυρισμάτων της ταινίας από τον γιο του συγγραφέα, φωτογράφο Μικέλε Ταμπούκι.