«Η μουσική παιδεία χωλαίνει…»

«Η μουσική παιδεία χωλαίνει…»

3' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι ένας από τους ελάχιστους συνθέτες που αιμοδότησε τη δυτικοευρωπαϊκή μουσική με τις κλίμακες των μουσικών πολιτισμών της Μεσογείου. Η μουσική του ξεπέρασε τα ευρωπαϊκά σύνορα από το 1971 και το βιογραφικό του αριθμεί 100 περίπου συνθέσεις, έξι δίσκους-πορτρέτα, δεκάδες μεμονωμένες συνθέσεις στη διεθνή δισκογραφία, συναυλίες στις πέντε ηπείρους και χιλιάδες ώρες διδασκαλίας σε πανεπιστήμια της Γερμανίας (Βερολίνο, Ντίσελντορφ, Μουσική Ακαδημία της Λειψίας).

Παρά τη διεθνή αναγνώριση, το έργο του καθηγητή και συνθέτη Δημήτρη Τερζάκη (γιου του συγγραφέα Αγγελου Τερζάκη), απουσιάζει από επετειακά και τακτικά αφιερώματα της Ελλάδος! Γιατί; «Διότι τόλμησα να ξεπεράσω τη μετριότητα. Η τρομερή, νοσηρή μισαλλοδοξία είναι το χαρακτηριστικό του Ελληνα. Δεν σου συγχωρεί την επιτυχία. Θα βρει χίλιες δυο δικαιολογίες για να δικαιολογήσει την επιτυχία σου, αλλά δεν θα την αναγνωρίσει», λέει στην «Κ» λίγες ώρες μετά την αναγόρευση του ως επίτιμου διδάκτορα του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονία – την πρώτη τιμητική του διάκριση στην Ελλάδα κατά την 35χρονη δημιουργική του διαδρομή.

Τον συναντήσαμε στο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου, ακούγοντας εκτελέσεις και συνθέσεις φοιτητών. «Από την περίοδο που δίδασκα (2000-2001) έως σήμερα διαπιστώνω μια ποιοτική βελτίωση των εκτελεστών και αυτό είναι ευχάριστο, που σημαίνει ότι οι διδάσκοντες κάνουν καλά τη δουλειά τους παρ’ όλες τις αντιξοότητες (αλληλομηνύσεις καθηγητών). Διαπιστώνω όμως παράλληλα ότι στον τόπο μας επικρατεί πλέον μια ευημερία! Είναι ευχάριστο να μην πεινάει ο λαός, αλλά ο Ελληνας κατέβηκε πολύ γρήγορα από τον γάιδαρο και ανέβηκε στη μερσεντές χωρίς να προλάβει να εκπολιτιστεί, με αποτέλεσμα να επικρατεί η φθήνεια, η χυδαιότητα και η κομπίνα».

Πέρασαν πολλά χρόνια από την πρώτη του δημόσια εμφάνιση στην παράσταση «Φορτουνάτος» του Σπύρου Ευαγγελάτου (1961), με την οποία έκανε πρεμιέρα ως επαγγελματίας συνθέτης. Με την παρότρυνση του πατέρα του βρέθηκε στη Γερμανία. «Σ’ αυτόν οφείλω την προσωπικότητά μου», λέει. «Επί μία πενταετία προβληματίστηκα πολύ γιατί ήθελα να βρω ένα δρόμο που να μη μιμείται τους μεγάλους συνθέτες. Κάποια στιγμή λύγισα. «Θα γυρίσω πίσω» είπα στον πατέρα μου. «Επιστροφή δεν υπάρχει» ήταν η απάντησή του. Εμεινα, και από το ’70 άρχισα να αναθαρρεύω».

Το δρόμο του άνοιξε η 1η εκτέλεση στη Βασιλεία του έργου του Οίκος, σε κείμενο του Ρωμανού Μελωδού. «Η σύγχρονη δυτική μουσική βρίσκεται σε αδιέξοδο. Διότι οι δυτικές χώρες έζησαν τους τελευταίους αιώνες απομονωμένες από άλλους πολιτισμούς και αυτό ήταν το αποτέλεσμα της αποικιοκρατικής πολιτικής. Λειτουργούσαν με τη λογική να εκπολιτίσουν τους βάρβαρους, όπως ο Μπους που πάει να επιβάλλει τη δημοκρατία στο Ιράκ. Οι πηγές τους όμως στέρεψαν. Αυτό λοιπόν που τους έφερα είναι η μουσική γλώσσα άλλης γωνιάς της Ευρώπης -και όχι άλλης Ηπείρου- την οποία αγνοούσαν. Στην αρχή δυσκολεύτηκαν να τη δεχθούν μετά όμως την κατάπιαν και την αναγνώρισαν. Διότι τι ξέρουν αυτοί από τη χώρα μας; Την Αρχαία Ελλάδα. Αγνοούν τη μεσαιωνική, ενώ από τη σύγχρονη γνωρίζουν μόνο αυτό που προβάλλεται ως ελληνικό πολιτιστικό προϊόν: το σουβλάκι και το μπουζούκι.

– Βλέπετε φως στο μουσικό αδιέξοδο της Ευρώπης;

– Οχι ακόμα. Τώρα αρχίζουν να ψάχνουν έξω από την Ευρώπη και πιο εντατικά. Αλλά αυτό το εγχείρημα βρίσκεται ακόμα στην αρχή.

– Υπάρχουν συνοδοιπόροι στο έργο σας;

– Πολύ λίγοι γιατί οι περισσότεροι εξωευρωπαίοι μιμούνται τους Ευρωπαίους, αφ’ ενός από θαυμασμό, αφ’ ετέρου γιατί ελπίζουν ότι μ’ αυτό τον τρόπο θα παιχτούν τα έργα τους. Και γίνονται γενίτσαροι. Τώρα αρχίζουν σιγά-σιγά να παίρνουν το θάρρος για να μιλήσουν τη δική τους μουσική γλώσσα. Αυτό όμως βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα.

– Θεωρείτε ότι έχετε ακόμη πολύ έργο μπροστά σας;

– Εξελίσσομαι διαρκώς. Εχω νέες ιδέες τις οποίες προχωρώ. Χθες κατά τη διάρκεια της τελετής ξαναθυμήθηκα παλαιότερα έργα μου, είδα το δρόμο μου και διαπίστωσα ότι είναι ακόμα πολύ μακρύς.

– Διαπιστώνετε βελτίωση στη μουσική παιδεία της Ελλάδας;

– Η μουσική παιδεία χωλαίνει, διότι την έχει αφήσει το κράτος στα ιδιωτικά χέρια, με αποτέλεσμα να μοιράζονται διπλώματα και βραβεία απλόχερα. Επί χρόνια συζητείται η ίδρυση της Μουσικής Ακαδημίας αλλά και αν γίνει, δεν περιμένω ανύψωση του επιπέδου. Διότι τα κριτήρια πρόσληψης των καθηγητών δεν είναι ποιοτικά, αλλά πολιτικά. Αν σε αυτό υπολογίσουμε ότι οι πολιτικοί μας έχουν μεσάνυχτα από μουσική, τότε δεν περιμένω τίποτα από αυτόν τον τόπο. Ούτε την απάντηση της επιστολής με τα προβλήματα της σχολής που έστειλα στο υπουργείο Παιδείας το 200-2001, όταν δίδασκα στο Μακεδονία.

– Η απογοήτευση σας «έδιωξε» από το Πανεπιστήμιο Μακεδονία;

– Ηρθα, γιατί μου ζήτησαν να διδάξω σύνθεση στο νεοϊδρυθέν τότε μουσικό τμήμα, και όχι να ξαναγυρίσω «επαγγελματικά». Διότι ήξερα ότι αν έμενα εδώ, θα χανόμουν. Διδάσκω επί 35 χρόνια στη Γερμανία, ποτέ όμως στο πανεπιστήμιο δεν μας απασχόλησε ποιο κόμμα κυβερνάει. Βλέπω τη διαφορά όχι μόνο σαν δάσκαλος, αλλά και σαν συνθέτης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή