Παίρνοντας στα χέρια μου την εκτύπωση του βιβλίου του Ali Magoudi «Συναντήσεις – Η ψυχανάλυση του Φρανσουά Μιτεράν» άρχισα να «βλέπω» ψυχιάτρους, ψυχαναλυτές και ψυχολόγους που θα συγκέντρωναν υπογραφές διαμαρτυρίας, θα διοργάνωναν εκδηλώσεις για να το καταδικάσουν, θα έγραφαν άρθρα για να υπερασπιστούν το απόρρητο της ψυχαναλυτικής διαδικασίας. Ας μην ετοιμάζονται. Ο Γάλλος ψυναναλυτής Ali Magoudi έστησε πολύ έξυπνα φανταστικές συνεδρίες του πρώην Γάλλου προέδρου και φανταστικούς διαλόγους στην πολυθρόνα και το ντιβάνι του ψυχαναλυτή (τον οποίο, υποτίθεται, ότι επισκεπτόταν κρυφά ο πρώτος πολίτης της Γαλλίας) για να σκιαγραφήσει το πορτρέτο του Φρανσουά Μιτεράν. Ο Ali Magoudi συνόδευε για κάποιο διάστημα στις πολιτικές και διπλωματικές αποστολές τον Γάλλο πρόεδρο.
Σε μία από αυτές, ο πρώτος σοσιαλιστής πρόεδρος της Ε΄ Γαλλικής Δημοκρατίας, ο οποίος φρόντισε όσο λίγοι την υστεροφημία του, του ζήτησε να δημοσιεύσει, δέκα χρόνια μετά το θάνατό του, ένα πορτρέτο του. «Το τέλος μου πλησιάζει. Σας δίνω μια παραγγελία. Γράψτε την ψυχανάλυση του Φρανσουά Μιτεράν. Δώστε μορφή στη νέα μου μνήμη τώρα που έχω ανασύρει το παρελθόν μου από τον τάφο των αναμνήσεων», του είπε μέσα στο προεδρικό αεροπλάνο ο Φρανσουά Μιτεράν. Η «παραγγελία» είχε δοθεί.
Ο Ali Magoudi, πιστός στην υπόσχεση που έδωσε στον Μιτεράν, σκιαγραφεί το πορτρέτο ενός ανθρώπου που έχει εξουσία, φιλοδοξίες, αλλά και φοβίες και άγχη, όπως ο κάθε άνθρωπος. Η ισορροπία ανάμεσα στις παρατηρήσεις του ψυχαναλυτή και στα λόγια του Φρανσουά Μιτεράν, που ανασύρθηκαν από τις πολλές συζητήσεις του Magoudi με τον Γάλλο πρόεδρο στη διάρκεια γευμάτων και ταξιδιών, αλλά και από τη διασταύρωση με βιογραφικά, ιστορικά και πολιτικά γεγονότα, είναι θαυμαστή. Ο Αλι Μαγκουντί, γνωρίζοντας τους όρους και τους κανόνες της ψυχανάλυσης, και έχοντας μελετήσει πολύ καλά το πρόσωπο που παρουσιάζει, ετοίμασε ένα ενδιαφέρον πορτρέτο του πρώην Γάλλου προέδρου, βασισμένο σε υπαρκτές του δηλώσεις, από το οποίο η «Κ» προδημοσιεύει μερικά αποσπάσματα.
Τρίτη, 4 Μαΐου 1982
Βοηθήστε με να κερδίσω χρόνο
«…»Από εσάς ένα πράγμα μόνο ζητώ: βοηθήστε με να κερδίσω χρόνο, τον χρόνο για να κτίσω την εικόνα που επιθυμώ να κληροδοτήσω στην Ιστορία. Χρειάζομαι κι άλλο χρόνο. Πολύ. Τι θέλω κατά βάθος; Να συνεχίσω να επιδίδομαι στην αγαπημένη μου ενασχόληση, που δεν είναι άλλη από το να δίνω χρόνο στον χρόνο». Πέφτει μια μεγάλη σιωπή. Το επάγγελμα του ψυχαναλυτή είναι μια δύσκολη τέχνη, όπου η χρήση της σιωπής είναι επικίνδυνη. Πολλή σιωπή και ο ασθενής νιώθει πως δεν του δίνετε σημασία, ή αντίθετα, πως ο τρόπος που γεμίζει τη συνεδρία του με κενό λόγο σας γοητεύει. Αν πάλι δε μείνετε αρκετά σιωπηλός, νομίζει ότι τον εμποδίζετε να σκεφτεί όπως πρέπει. Επιλέγω να παραμείνω σιωπηλός μπροστά στο θανατηφόρο φορτίο που μόλις μου παρέδωσαν. (…) Αποφασίζω να διακόψω τούτη την καλοστημένη λογοδιάρροια για να ξεφύγουμε από την ομιλία που ο πρόεδρος ετοίμασε για μένα. Η πρώτη μου παρέμβαση είναι από τις πιο συνηθισμένες. Επανέρχομαι σε μια από τις λέξεις που πρόφερε μερικά λεπτά νωρίτερα:
»Οταν ακούτε τη λέξη καρκίνος, τι σκέφτεστε;»
Σιωπή. »Πήρα το γραφείο του Στρατηγού. Αλλος μιμητισμός δε θα υπάρξει. Δεν πρόκειται να περάσω την είσοδο του νοσοκομείου Κοσέν, όπως εκείνος, ούτε και την πόρτα του τμήματος ουρολογίας όπου τον κούραραν. Δε θα τον μιμηθώ τόσο ώστε να ξαπλώσω στο ίδιο χειρουργικό κρεβάτι, με τον ίδιο χειρουργό. Ο ουρολόγος πρέπει να έχει διατηρήσει το νυστέρι με το οποίο του άνοιξε τα σπλάχνα μέσα σε ένα βάζο φορμόλης. Ο καθένας έχει τα κειμήλια που του αξίζουν! Δεν υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιήσει το ίδιο λεπίδι για να με ανοίξει… (Γέλια)».
Ο,τι αμφιβολία είχα, διαλύθηκε. Παρ’ όλο τον θάνατο του Σαρλ ντε Γκωλ, παρ’ όλα τα χρόνια που έχουν περάσει από το χαμό του, το πρόσωπο του Στρατηγού αποτελεί για την υποκειμενικότητα του Φρανσουά Μιτεράν μια φιγούρα αυθεντίας, για την οποία διατηρεί αναμφισβήτητα διφορούμενα συναισθήματα. Για να ζήσει έχει ανάγκη από τούτο το άγαλμα του Κυβερνήτη, αυτό το μέτρο με το οποίο μετρά πολλές από τις ενέργειες που αποφασίζει. Για να υπάρξει, υποτιμά την προστάτιδα φιγούρα, ή ακόμα και τη γελοιοποιεί(…)»
Το βιβλίο του Αλί Μαγκουντί «Συναντήσεις – Η ψυχανάλυση του Φρανσουά Μιτεράν» θα κυκλοφορήσει αύριο από τις εκδόσεις Κέδρος, σε μετάφραση Αλίκης Κεραμιδά.
Δευτέρα, 11 Ιανουαρίου 1993
Το τέλος πλησιάζει
«Ναι. Το τέλος μου πλησιάζει. Ετοιμάζομαι».
«Πώς μπορώ να σας φανώ χρήσιμος;»
»Αποφάσισα να δημοσιοποιήσω όσα μυστικά είχα κρατήσει μέχρι τώρα. Από τον περασμένο Σεπτέμβρη, οπότε και χειρουργήθηκα, οι Γάλλοι γνωρίζουν πια την κατάσταση της υγείας μου. Μου μένει να τους αποκαλύψω την ύπαρξη της κόρης μου Μαζαρίν. Θα γίνει κι αυτό, πριν λήξει η δεύτερη επταετία μου. Δεν χρειάζομαι τη βοήθειά σας γι’ αυτό». Τα χείλη του προέδρου είναι σφιγμένα. Το πρόσωπό του χλομό. Το αριστερό του χέρι ακινητοποιεί το δεξί. Το σταυρωμένο πόδι κινείται ρυθμικά. Ο Φρανσουά Μιτεράν ξεφεύγει από το ακίνητο περίβλημά του με το λόγο. Οταν παίζει με το λόγο, τα μάτια του φωτίζονται και το κορμί του γέρνει προς τα εμπρός για να τονίσει όσα λέει. Παρ’ όλη την αρρώστια του, ο άντρας αυτός δεν μοιάζει αλλαγμένος. Ισως να αραίωσαν κι άλλο τα μαλλιά του.
«Εχω ανάγκη να καταλάβω τι ζητούν από μένα».
«Ποιους εννοείτε;»
«Ολους αυτούς που δεν υπολογίζουν το χρόνο στην πολιτική. Είναι απίστευτο. Μιλάμε για το παρελθόν λες και το παρόν δεν επηρεάζει τη ροή της Ιστορίας. Αποφάσισα να συμμετάσχω στην έρευνα του δημοσιογράφου Πιερ Πεάν, που αφορά τα νεανικά μου χρόνια. Καλύτερα να τον ενημερώσω εγώ για τα ακριβή γεγονότα, από το να πιστέψουν κάποιοι ότι το παρελθόν μου μ’ ενοχλεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Ετσι κι αλλιώς, δεν θα αργήσει και η δίκη του Ρενέ Μπουσκέ. Τον Μάρτιο του 1991 τού απαγγέλθηκε η κατηγορία για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ο Σερζ Κλάρσφελντ ήταν εκείνος που τον έσυρε στο εδώλιο του κατηγορουμένου το 1989, χάρη σε κάποια αποδεικτικά στοιχεία που ξεσκέπασαν τον παλιό γραμματέα της αστυνομίας στο Βισί. Θα δείτε, θα προσπαθήσουν να με συκοφαντήσουν με αυτή την ιστορία, με την πρόφαση ότι γνώριζα αυτόν τον άνθρωπο»…».