«Το Ημερολόγιο του Λονδίνου. Σημειώσεις από την εποχή της Δικτατορίας» (Αγρα, σελ. 291) της δημοσιογράφου Μαρίας Καραβία έχει διπλή αξία: όχι μόνο υπενθυμίζει τα έργα και τις ημέρες των Ελλήνων αντιστασιακών της Δυτικής Ευρώπης, αλλά ξαναζωντανεύει τον αγωνιώδη, ασθματικό ρυθμό ζωής των απογοητευμένων εξόριστων που για χρόνια παρακολουθούσαν τη χούντα των συνταγματαρχών να κυβερνά ακλόνητη καταπατώντας κάθε δημοκρατικό αίσθημα στην Ελλάδα. Το ότι σύσσωμος ο ελληνικός λαός αντιστάθηκε στην επτάχρονη δικτατορία των ετών 1967-1974 αποτελεί έναν βολικό αυτάρεσκο μύθο που καλλιεργήθηκε εκ των υστέρων, βρίσκοντας στήριγμα στη φοιτητική εξέγερση του Πολυτεχνείου. Στα πρώτα του χρόνια, το αυταρχικό δικτατορικό καθεστώς υπήρξε παντοδύναμο, οι ανατρεπτικές κινήσεις μετρούνταν στα δάχτυλα, ενώ κυρίαρχη ήταν η αίσθηση της ημιαποδοχής του από τον κόσμο.
Οι εγγραφές στο ημερολόγιο της Μαρίας Καραβία διαρκούν πεντέμισι χρόνια – από την 15η Νοεμβρίου 1968 ώς την 1η Ιουνίου 1974. Βάση του το Λονδίνο. Εκεί συνωθούνταν εξόριστοι, αυτοεξόριστοι και ταξιδιώτες, υγιείς, άρρωστοι και βασανισθέντες, στρατιωτικοί, πολιτικοί, αυλικοί, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, δημοσιογράφοι, χουντικοί και πειθήνιοι διπλωμάτες, προσωπικότητες, όπως οι Ελένη Βλάχου, Τακης Λαμπρίας, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Κώστας Σημίτης, στρατηγός Τσιγάντες, Δημητρης Οπρόπουλος, ναύαρχος Εγκολφόπουλος, λαίδη Φλέμιγκ, Στάθης Παναγούλης, Πάνος Κόκκας, Μίκης Θεωδοράκης, Μαρία Φαραντούρη, Ασπασία Παπαθανασίου, Γιάννης Σπράος, Μάκης Αρναούτης, Στέφανος Ληναίος, Μάνος Χατζηδάκις – εκεί δρούσαν ξένοι δημοκράτες φιλέλληνες όπως οι Μάριον Σαράφη, Μπέτυ Αμπατιέλου, Μαρία Μπέκετ, λόρδος Jellico, Λέσλυ Φάινερ, Ντέιβιντ Τονγκ, Γκλέντα Τζάκσον, Ιαν Μακ Κέλεν, Αλαν Μπέιτς. Τα νέα που έφθαναν από την Ελλάδα ήταν στην αρχή απελπιστικά: συλλήψεις, φυλακίσεις, αποδράσεις, δίκες, βασανιστήρια, απελάσεις, εξορίες (και μόνον κάποιες αραιές ειδήσεις για αντιστασιακές βομβιστικές ενέργειες). Πολύωρες συναντήσεις, αδιάκοπα τηλεφωνήματα, πολύβουα τυπογραφεία, ταξίδια-αστραπές, σιωπηλές πικετοφορίες, κοσμικές δεξιώσεις και ενθουσιώδεις συναυλίες ετίθεντο αντιστοίχως στη διάθεση του αντιδικτατορικού αγώνα. Με ανιδιοτέλεια, πάθος και αφιλοκέρδεια, ο μικρός πυρήνας του αντιστασιακού περιοδικού Greek Report του Τάκη Λαμπρία προσπαθεί να συγκεντρώσει πληροφορίες, να διοχετεύσει ειδήσεις στον Τύπο, να μιλήσει στο ξένο ραδιόφωνο. Παλεύει να ευαισθητοποιήσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, να επηρεάσει τις ενέργειες των ξένων πολιτικών, να επιτύχει την καταδίκη της Ελλάδας στο Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να προκαλέσει την προσοχή σε όσα ανεπίτρεπτα συμβαίνουν, συμβάλλοντας στη δημιουργία του ευρύτερου αντιδικτατορικού δικτύου που στήθηκε εκείνα τα χρόνια ανάμεσα στο Λονδίνο, το Παρίσι, τη Γενεύη, το Μόναχο, την Κολωνία και τη Ρώμη.
Λαμβάνοντας υπόψη την αξιοθαύμαστη υφολογική ενότητα του κειμένου, δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε ότι το ημερολόγιο που κυκλοφορεί σαράντα χρόνια από την κήρυξη της δικτατορίας, δεν υπέστη στο μεταξύ επανεπεξεργασία. Εμπειρότατη δημοσιογράφος, η Μαρία Καραβία γνωρίζει την τέχνη του ρεπορτάζ. Αποφεύγοντας τους άχρηστους σχολιασμούς και τις υψηλές συναισθηματικές κορόνες, περιορίζεται στα γεγονότα, αφήνοντας τα πράγματα να μιλήσουν μοναχά τους. Ελεγχόμενο το συναίσθημα ξεχειλίζει μέσα από τις ενέργειες και τις στάσεις των ανθρώπων ζωντανεύοντας έτσι τις κοινότητες των Ελλήνων του εξωτερικού. Πολυφωνικές, κινητικές, ευαίσθητες ανησυχούν, αγωνιούν, ελπίζουν, απογοητεύονται, συγκινούνται. Ανθρωποι ποικίλης κοινωνικής προέλευσης, διαφορετικών χαρακτήρων, αντιδιαμετρικών ιδεολογικών πεποιθήσεων, διασταυρώνονται με κοινό στόχο τον αντιδικτατορικό αγώνα. Ενα υψηλό αίσθημα αλληλεγγύης σφυρηλατείται. Μέσα σε αυτήν την κοινότητα, η ατομική ζωή της συγγραφέως δεν είναι βεβαίως καθόλου εύκολη: άγχος, σκοτεινές μέρες, ομίχλη, βροχή, δυσθυμία, οικονομική στενότητα, ανεξέλεγκτη νοσταλγία. Η τέχνη που στα μέρη αυτά προσφέρεται άφθονη, αποτελεί κάποια παρηγορητική διαφυγή, χωρίς ωστόσο να ακυρώνει τη ρήση του Σαρτρ: «Με την αυτοεξορία, άσχετα πόσο είναι βάσιμοι οι λόγοι που την προκαλούν, χάνεις τη θέση σου στον κόσμο και δεν μπορείς ποτέ να την ανακτήσεις πλήρως». Πράγματι, το αίσθημα της πραγματικότητας εξατμίζεται, καθώς συνεχώς βρίσκεσαι κάπου αλλού από εκεί όπου έχεις διαρκώς τον νου σου. Οι ειδικές αυτές συνθήκες προσφέρουν ωστόσο την ευκαιρία και για λογιών λογιών εμπειρίες. Αποκτάς μια παράδοξη γεύση της φτώχειας, καθώς τη μια στιγμή αγωνιάς για το αν θα βρεις το απαραίτητο μικροποσό για τον λογαριασμό του ηλεκτρικού και την άλλη κυκλοφορείς προσκαλεσμένος από τους πλούσιους αντιδικτατορικούς συναγωνιστές στα πολυτελή σαλόνια του ξενοδοχείου Κλάριτζες ή δέχεσαι επισκέπτες με Ρολς Ρόυς. Ζεις ανεπανάληπτες σκηνές ελληνικής γειτονιάς σε ένα τεράστιο μπλοκ επιπλωμένων διαμερισμάτων με τους εξόριστους του Λονδίνου να κλαιν ακούγοντας από το τηλέφωνο τον ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου. Και μένεις ακόμα αποσβολωμένος μπροστά στην κωμική, ανυποψίαστη, μνημειώδη άγνοια του εξόριστου βασιλιά Κωνσταντίνου που βρίσκεται στο Λονδίνο για το Παγκόσμιο Συνέδριο Ιστιοπλοΐας: «Τα έχετε δει αυτά τα μάρμαρα; Είναι σε καλή κατάσταση; Πρέπει να πάω να τα δω καμιά ώρα».