Η καμένη βλάστηση πρέπει να απομακρυνθεί γρήγορα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας, διαφορετικά θα έχουμε επιδημικές εκρήξεις από διάφορα έντομα. Ο,τι φυτευθεί στην κορυφή του Κρονίου λόφου, όπου είχαμε και τις απώλειες των υπεραιωνόβιων δέντρων, πρέπει να είναι ένας συνδυασμός χαμηλής βλάστησης και κάποιων δέντρων. Από πλατύφυλλα μέχρι ελιές ύψους τεσσάρων μέτρων.
Τι ακριβώς θα αντικαταστήσει τις απώλειες δεν διευκρινίστηκε στη χθεσινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Αλλωστε και οι εκπρόσωποι του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Ερευνας που αναλαμβάνει την αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου της Ολυμπίας, επισημάνσεις διατύπωσαν μετά τις αυτοψίες που διενήργησαν, για τις ανάγκες του χώρου.
Σε όλους πάντως έγινε σαφές ότι η 25η Μαρτίου είναι το ανυπέρβλητο όριο για την ολοκλήρωση των εργασιών. Ισως και η ευκαιρία για την εικόνα μας -από την τελετή της αφής- που θα κάνει τον γύρο του κόσμου. Ας μην ξεγελιόμαστε: το νοικοκύρεμα θα είναι γρήγορο και προσωρινό γιατί το ουσιαστικό έχει χρονοδιάγραμμα έως το 2012. Με κόστος για τις φυτοκομικές επεμβάσεις περίπου 204.600 ευρώ.
Η Φύση δεν μπορεί να πιεστεί, μπορεί όμως να βοηθηθεί με σύγχρονα μέσα, ήταν το μήνυμα των δασολόγων Κ. Κάσσιου και Γ. Λυριτζή, όπως ότι δεν υπάρχουν άφλεκτα είδη. «Η φωτιά μάς έδειξε πως ακόμη και η καστανιά εξαφανίστηκε».
Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες ελπίδες να διατηρηθούν τα πλατύφυλλα στον περιβάλλοντα χώρο του μουσείου, εν αντιθέσει με τα πεύκα -και είναι αρκετά- τα οποία πρέπει να κοπούν. Μάλιστα, αντίθετα από ό,τι προσπαθούσαν εδώ και μέρες να μας πείσουν υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΠΟ, στον Κρόνιο λόφο υπήρχαν δέντρα ηλικίας 120 ετών.
Τα πρώτα βήματα
Προτεραιότητα; Η κοπή των καμένων, η διατήρηση κάποιων κορμών μέσης διαμέτρου 20 εκ. και μήκους το πολύ ώς δύο μέτρα, γενικά κορμοδέματα με λεπτούς κορμούς για τη σταθεροποίηση του εδάφους. Υποδομή για τη βλάστηση, αν και υπάρχει η λύση των μεγάλων δέντρων, είπε ο κ. Κασσιός, από ελιές και αγριελιές που θα μπορούν να πλαισιώσουν τον χώρο ενώ γύρω από το Στάδιο πιθανόν να προτιμηθούν ορθόκλαδα κυπαρίσσια και πευκοειδή. Η επιλογή δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρέπει να γίνει με προσοχή και μεθοδικότητα ως προς την ηλικία, το ύψος και την υγεία τους. Η δορυφορική αποτύπωση με υπέρυθρο χρώμα θα δείξει ποια από τα καμένα έχουν ελπίδα ζωής ενώ η κοινή αγριάδα στον περιβάλλοντα χώρο του μουσείου που έχει καταπονηθεί από τους επισκέπτες θα βοηθήσει και τα δέντρα.
Ο καθηγητής Π. Θέμελης προβληματίστηκε ιδιαίτερα για το αισθητικό μέρος, διότι ο λόφος του Κρονίου «ήταν μικρός και ευαίσθητος» ενώ οι εκπρόσωποι του ΕΘΙΑΓΕ μίλησαν για τη δρυ που υπήρχε στην περιοχή και αντικαταστάθηκε από τη χαλέπιο πεύκη, η οποία μπορεί να αναγεννηθεί ευκολότερα μετά τη φωτιά.
Στη χθεσινή συνεδρίαση δόθηκαν οι κατευθυντήριες αρχές για την αποκατάσταση του αρχαιολογικού χώρου και του ευρύτερου τοπίου της Ολυμπίας ενώ αποφασίστηκε και η δημιουργία ομάδων εργασίας για την ανασυγκρότηση της ευρύτερης περιοχής.
Ακούστηκαν βέβαια και τα «καρφιά» για τους προηγούμενους. «Το ΚΑΣ δεν είχε εγκρίνει την πυροπροστασία του Κρονίου λόφου το 1995!» σχολίασαν κάποια μέλη για τις προηγούμενες ηγεσίες του ΥΠΠΟ, ενώ στο τραπέζι των συνεδριάσεων εμφανίστηκαν ακόμη και γκραβούρες του 1826 οι οποίες έδειχναν τον Κρόνιο λόφο με μικρή βλάστηση. Λόγος έγινε και για τις περιγραφές του Παυσανία και σύγκριση με το σήμερα. «Δεν προκλήθηκαν ζημιές στον αρχαιολογικό χώρο πλην της αποθήκης του Γερμανικού Ινστιτούτου» σχολιάστηκε στη συνεδρίαση, ενώ ο γεν. γραμματέας Χρ. Ζαχόπουλος έκανε λόγο για προσπάθεια παραπληροφόρησης: «Ζήσαμε μια φασιστική αθλιότητα» είπε.
Πώς θα αποκατασταθούν οι φθορές
Φαίνεται πως η ταχύτητα της φωτιάς ήταν αυτό που δεν χειροτέρεψε τα πράγματα. Σε επιστολή του ο υποδιευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου αναφέρει φθορές στα 250 αρχιτεκτονικά μέλη κυρίως από ασβεστόλιθο που ήταν εντός της αποθήκης, στα 3.000 εξωτερικά, στο ιωνικό κιονόκρανο από μάρμαρο που ράγισε λόγω θερμότητας. Τι χρειάζεται για να γιατρευτούν;
Κατ’ αρχήν 105.000 ευρώ και 10 επιπλέον συντηρητές με τους οποίους ενισχύεται η Διεύθυνση Συντήρησης. Η δουλειά ξεκίνησε την περασμένη Τρίτη και μέχρι το τέλος του χρόνου οι φθορές θα αποκατασταθούν. Τα αρχιτεκτονικά μέλη που ήταν στην αποθήκη παρουσιάζουν μεγαλύτερες βλάβες από την αιθάλη και τους μικροοργανισμούς εξηγεί στην «Κ» ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Ν. Μίνως. «Εξω από την αποθήκη είναι οι δόμοι του Βουλευτηρίου που μελετούν οι Γερμανοί για πιθανή αναστήλωση…».