«Οταν χορεύω αισθάνομαι πως φεύγει από πάνω μου ένα βάρος. Ξαφνικά γίνομαι ανάλαφρη…». Με μια πρόταση τα έχει πει όλα. Σας συστήνουμε την κυρία Μαρία, ετών 76, μέλος μιας εκπληκτικής ομάδας μη-επαγγελματιών χορευτών που κατοικούν στον δήμο Βύρωνα. Αυτό το Σάββατο, 22 του μήνα, στο Θέατρο Βράχων (9 μ.μ., είσοδος ελεύθερη), θα μας παρουσιάσουν, σε μια συνεργασία του Κέντρου Μελέτης Χορού Isadora Duncan και του Βρετανικού Συμβουλίου, μια ξεχωριστή παράσταση, με τίτλο «Σταυροδρόμι». Εμπνευστής της ο βραβευμένος Ιταλός χορογράφος Λούκα Σιλβεστρίνι που βρίσκεται από τον Μάιο στην Αθήνα για να δουλέψει με τους χορευτές.
Ατομα ηλικίας από δύο έως ογδόντα ετών που επιλέχθηκαν από τα τοπικά νηπιαγωγεία, τα σχολεία, τα κέντρα περίθαλψης των ηλικιωμένων. Εφηβοι, μητέρες με τα παιδιά τους, γιαγιάδες, φοιτητές. Ελληνες και αλλοδαποί. Ολοι τους μια παρέα. Αυτό που τους έφερε κοντά είναι η αγάπη τους για τον χορό. Μιλούν με ενθουσιασμό για το «Σταυροδρόμι», για τις πρόβες, για την παράσταση που έρχεται, για την εμπειρία τους. Σαν να ήθελαν να κρατήσει για πάντα.
«Ανήκω στο ΚΑΠΗ Μεταμόρφωσης. Σε μία από τις εκδρομές μας έμαθα γι’ αυτή την παράσταση και μου φάνηκε πολύ καλή ιδέα. Ηθελα να λάβω μέρος. Βέβαια, εμείς έχουμε μεγαλώσει. Δίνουμε ό,τι μπορούμε», λέει στην «Κ» η κυρία Μαρία και μιλάει με συγκίνηση για την τελευταία σκηνή του έργου όπου όλη η ομάδα, μικροί και μεγάλοι χορεύουν μαζί. Ο Ακης είναι είκοσι πέντε ετών και καθηγητής μουσικής. «Ηρθα από περιέργεια αλλά και επειδή μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα η σκέψη να φτιάξεις μια παράσταση με ερασιτέχνες βασισμένη στον αυτοσχεδιασμό», επισημαίνει.
Η Ναταλία είναι Ρωσίδα και συμμετέχει στο «Σταυροδρόμι» με την κόρη της Ιλιάνα. «Είδαμε ένα χαρτί κολλημένο έξω από τον παιδικό σταθμό. Ετσι ήρθαμε. Ηταν μια ευκαιρία να βγω έξω από το σπίτι, μαζί με το παιδί μου και να γνωρίσω ανθρώπους διαφορετικούς μεταξύ τους. Από τότε που ξεκινήσαμε η μικρή έχει ερωτευτεί τον χορό. Με ρωτάει συνεχώς πότε είναι η επόμενη πρόβα». Το ίδιο ισχύει για τον μικρό Ρομέο και τη φίλη του Κατερίνα, και οι δύο από την Αλβανία, που άκουσαν για την παράσταση μια μέρα που έπαιζαν στην παιδική χαρά. «Οταν χορεύεις μπορείς να εκφράσεις την προσωπικότητα σου», λέει πολύ σοβαρά ο Ρομέο και προσθέτει πως «στην αρχή δεν μας άρεσε όμως κάθε μέρα ήταν καλύτερα. Και ο κύριος Λούκα ήταν πολύ υπομονετικός με τα λάθη μας…».
Ο Λούκα Σιλβεστρίνι είναι η ψυχή αυτής της παράστασης. Είχαμε την ευκαιρία να του μιλήσουμε λίγο πριν μπει η παράσταση στην τελική της ευθεία.
– Μιλήστε μας για το «Σταυροδρόμι».
– Πρόκειται για ένα πρότζεκτ στο οποίο συμμετέχουν εξήντα οκτώ μη επαγγελματίες χορευτές, χωρισμένοι σε τέσσερα γκρουπ ανάλογα με την ηλικία τους. Η παράσταση τιμάει τα διαφορετικά στάδια της ζωής. Τι απασχολεί κάθε γενιά, μέσα από την κίνηση, τον χορό και το θέατρο. Υπάρχουν δύο ατμόσφαιρες στο έργο. Από τη μια είναι η καθημερινή ζωή. Από την άλλη η μνήμη, οι αναμνήσεις. Γι’ αυτό το δεύτερο κομμάτι δούλεψα με το κεφάλαιο της μετανάστευσης των Ελλήνων από την Μικρά Ασία. Αλλά και με την ιδέα της μετανάστευσης γενικότερα.
Ενα ταξίδι ανακάλυψης
– Πώς πήγαν οι πρόβες; Ποια ήταν η εμπειρία από τη δουλειά σας με τους κατοίκους του Βύρωνα;
– Ηταν μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Κάτι που εξελισσόταν μέρα με τη μέρα. Ολοι τους είναι αφοσιωμένοι στο πρότζεκτ. Και γι’ αυτούς ήταν μεγάλη πρόκληση να συμμετέχουν δημιουργικά σε μια παράσταση. Φτιάξαμε το έργο μαζί. Ομως πιστεύω ότι την αληθινή δύναμη θα την αισθανθούν όταν βγουν στη σκηνή το Σάββατο.
– Είσαστε καλλιτεχνικός διευθυντής της βρετανικής ομάδας χορού «Protein Dance». Εχετε συνηθίσει να δουλεύετε με ερασιτέχνες χορευτές;
– Ναι, αποτελεί μια πλευρά του έργου μου. Φυσικά η ομάδα μου αποτελείται από επαγγελματίες χορευτές όμως τα τελευταία χρόνια έχουμε επεκτείνει τη δουλειά μας και στον χώρο της εκπαίδευσης. Σε μια προσπάθεια να φέρουμε τον σύγχρονο χορό σε άτομα κάθε ηλικίας και ικανότητας.
Η δουλειά αυτή δεν έχει να κάνει με το να γίνεις επαγγελματίας χορευτής. Πρόκειται για ένα ταξίδι ανακάλυψης του ίδιου σου του εαυτού. Είναι πολύ σκληρή δουλειά. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν κάνει ποτέ χορό αλλά έχουν ένα φυσικό ένστικτο. Για άλλους είναι πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα. Ομως γι’ αυτούς το αποτέλεσμα είναι ακόμη πιο σημαντικό. Οταν δουλεύω με ερασιτέχνες δεν μου αρέσει να υποτιμώ τις ικανότητές τους. Γνωρίζω ότι δεν κατέχουν την τεχνική που έχει ένας επαγγελματίας χορευτής. Αυτό μου προσπαθώ είναι να τους ενθαρρύνω να γνωρίσουν έναν διαφορετικό τρόπο έκφρασης από αυτόν που χρησιμοποιούν στην καθημερινότητα τους.
– Ο «χορός για την κοινότητα« («Community Dance») είναι ένα είδος δράσης πολύ διαδεδομένης στην Αγγλία. Πώς βλέπετε την εξέλιξη της;
– Στη Βρετανία, ο χορός για την κοινότητα είναι μια μεγάλη πραγματικότητα. Είναι ένας τρόπος, να δημιουργείς με άλλους ανθρώπους, να εξερευνάς ιδέες με το ίδιο σου το σώμα.
Στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμη στο ξεκίνημα. Κι αυτό κάποιες φορές στάθηκε εμπόδιο στη δουλειά μου, επειδή τα μέλη της ομάδας δεν γνώριζαν τι ακριβώς έπρεπε να κάνουν, ότι αυτό δεν ήταν ένα μάθημα, δεν ήμουν ο δάσκαλος και αυτοί οι μαθητές μου. Επρεπε να είμαι πολύ σταθερός και ενθαρρυντικός για να τους δώσω να καταλάβουν ότι θα φτιάχναμε μια παράσταση μαζί.
Για μένα προσωπικά ο «χορός για την κοινότητα» είναι ένας τρόπος να γνωρίσεις και να δεχτείς τον εαυτό σου, κι αυτό συμβαίνει εύκολα όταν είσαι μέρος μιας ομάδας και μοιράζεσαι την επιθυμία και το πάθος σου με άλλους. Οσοι ασχολούνται με το Community Dance στην Αγγλία αγαπούν πολύ αυτό που κάνουν. Δεν είναι το επάγγελμα τους, όμως αποτελεί ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους. Νομίζω ότι όταν ξεκινήσεις κάτι τέτοιο θέλεις συνεχώς να επιστρέφεις και να το κάνεις ξανά και ξανά. Ισως επειδή η γλώσσα του θεάτρου, το να χορεύεις σε ένα στούντιο η στο θέατρο είναι κάτι τόσο μοναδικό. Η στιγμή εκείνη που μπορείς να σταματήσεις να είσαι αυτός που είσαι στην καθημερινή σου ζωή ή να γίνεις ο πραγματικός σου εαυτός. Επίσης έχει να κάνει με το κρατάς το σώμα και το μυαλό σου σε φόρμα, να μαθαίνεις να σέβεσαι τους άλλους. Δεν μπορείς να προσποιηθείς όταν πρέπει να μοιραστείς τον χώρο και τον χρόνο σου με άλλους.
Τον τελευταίο καιρό δουλεύω ένα πρότζεκτ στο Λονδίνο με νέους που έχουν αποκλειστεί από σχολεία της πόλης λόγω της συμπεριφοράς τους, η οποία προέρχεται κυρίως από προβλήματα στις οικογένειες. Είναι μια συγκλονιστική εμπειρία. Μπόρεσα να διαπιστώσω πως ο χορός ενώνει τους ανθρώπους με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο. Ο «χορός για την κοινότητα» δεν είναι ένα ακόμη fitness club, άλλα ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό εργαλείο.