Μεγάλο πάθος προκαλεί στη Μόσχα η τύχη του εμβληματικού πολυκαταστήματος «Ντέτσκι Μιρ», στην καρδιά της πόλης, έργο του φημισμένου αρχιτέκτονα της ΕΣΣΔ Αλεξέι Ντούσκιν. Καταρρακωμένο σήμερα με έκδηλη τη φθορά του χρόνου, το κτίριο που χτίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950, πρόκειται να ανακατασκευαστεί σε ένα πρότυπο εμπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο που θα απευθύνεται στη νέα μεσαία τάξη της Μόσχας.
Μετα-Στάλιν εποχή
Η μετασκευή ωστόσο αυτού του κολοσσιαίου οικοδομήματος, που ανήκει στα καλύτερα δείγματα της σοβιετικής αρχιτεκτονικής, έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες σε όσους βλέπουν την αλλοίωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Μόσχας. Τόσο οι ιστορικοί και αρχιτέκτονες της Εταιρείας για τη Διατήρηση της Αρχιτεκτονικής της Μόσχας όσο και ιδιώτες, όπως η εγγονή του Ντούσκιν, Νατάλια Ντούσκινα, επιχειρούν να προσελκύσουν την προσοχή των διεθνών ΜΜΕ. Το κτίριο του «Ντέτσκι Μιρ» («Ο κόσμος του παιδιού»), που είναι το κύκνειο άσμα του Αλεξέι Ντούσκιν (1904 – 1977), είναι ένας «καθεδρικός ναός» του σοβιετικού αστικού σχεδιασμού. Στην εποχή του ήταν το μεγαλύτερο εμπορικό κτίριο της Ευρώπης. Η ίδια η Νατάλια Ντούσκινα το χαρακτηρίζει ως μια «εντυπωσιακή ερμηνεία ενός αναγεννησιακού παλάτσο» μέσα από τα φίλτρα της Σοβιετικής Ενωσης μετά τον θάνατο του Στάλιν. Οταν χτίστηκε σηματοδότησε μία ρήξη. Οχι μόνο στο έργο του Αλεξέι Ντούσκιν (που είχε χτίσει σταθμούς μετρό και σταλινικές «τούρτες») αλλά και στην αρχιτεκτονική της Μόσχας. Μετά τον θάνατο του Στάλιν το 1953 άρχισε να χαλαρώνει ο βαρύς ιδεολογικός συμβολισμός και η σοβιετική μανία για ένα δικό της ιμπεριαλιστικό κλασικισμό. Το «Ντέτσκι Μιρ» παρά τον όγκο του δηλώνει την απόκλιση από τον πομπώδη σοσιαλιστικό ρεαλισμό και την προσχώρηση σε έναν ευγενέστερο σοσιαλιστικό μινιμαλισμό. Είναι το κτίριο μίας καμπής. Αυτή η ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του κτιρίου, λένε όσοι αντιτίθενται στην προοπτική ριζικής ανακατασκευής του, διασώζεται στα φωτιστικά σώματα, στις μαρμάρινες επενδύσεις, στους κίονες και στα κλιμακοστάσια. Πολλά από αυτά τα στοιχεία θα «ντεκουπαριστούν» ώστε να προσδίδουν αίγλη στο νέο εμπορικό κέντρο.
Οι τιμές ακινήτων στη Μόσχα είναι στα ύψη, γεγονός που οφείλεται εν μέρει και στον χαμηλό ακόμη ανταγωνισμό. Είναι μεγάλη η ζήτηση για ποιοτικά ακίνητα. Οι επενδυτές υποστηρίζουν ότι με τη μεγάλη αυτή κίνηση στην εμπορική και ψυχαγωγική αγορά της πόλης θα δώσουν στις μεσαίες τάξεις ποικιλία και διασκέδαση σε ανταγωνιστικές τιμές. Σήμερα στην ίδια θέση στέκει ένα γερασμένο απολίθωμα της κομμουνιστικής εποχής.
Οι δύο αυτές θέσεις συγκρούονται σήμερα πάνω στο σώμα της Μόσχας. Οι μεν, θέλουν να τρέξουν γρήγορα και να μεταμορφώσουν γοργά τη Μόσχα σε μία μητρόπολη βιτρίνα της νέας Ρωσίας. Οι δε, νιώθουν μουδιασμένοι από τις ταχύτητες και μέσα στην ορμή του νέου αγωνίζονται να περισώσουν τις βαθύτερες αξίες μίας διαχρονικής πόλης. Στη Μόσχα έχουν απειληθεί ή αλλοιωθεί πολλά κτίρια της περιόδου 1910-1950, στην οποία περιλαμβάνονται σημαντικά έργα του δυτικού μοντερνισμού ή της σοβιετικής ερμηνείας του.