Παλιότερα τα γυναικεία περιοδικά δημιουργούσαν μια νοερή συνωμοταξία ομοϊδεατών που ήθελαν ν’ ακούσουν τον αντίλαλο των πιο επιφανειακών διλημμάτων τους. Ακόμη παλιότερα, ο γυναικείος Τύπος προσπαθούσε ν’ αντικαταστήσει, όπως γράφει κάπου η συγγραφέας Μάργκαρετ Ατγουντ, τις συμβουλές της μητέρας: πώς ράβουμε ένα κουμπί, πώς καθαρίζουμε δύσκολους λεκέδες, πώς ανατρέφουμε τα παιδιά, πώς διακοσμούμε κρακεράκια για πάρτι, πώς πλέκουμε ζακάρ πουλόβερ. Ηταν η εποχή της χειροποίητης ζωής: της Πρακτικής Γυναίκας, του Ρομάντζου, του Θησαυρού. Οι μητέρες μας, ανάλογα με την τάξη τους και την αισθητική τους, αγόραζαν ανελλιπώς κάποιο γυναικείο περιοδικό και αναζητούσαν εκεί αυτό που οι σημερινές γυναίκες ψάχνουν στα do it yourself εγχειρίδια ή στις ρηχές εκδοχές της γυναικείας λογοτεχνίας. (Δηλαδή της λογοτεχνίας που δεν γράφεται απαραιτήτως από γυναίκες, όπως βλέπουμε στις λίστες των μπεστ σέλερ τα τελευταία χρόνια, αλλά απευθύνεται σ’ εκείνο που όλοι, ανεξαρτήτως φύλου, θεωρούν απαξιωτικά «γυναικείο»).
Τα πράγματα ωστόσο έχουν αλλάξει. Ιστορικά περιοδικά -όπως πρόσφατα η Γυναίκα- έκλεισαν δυστυχώς. Η γυναικεία ταυτότητα (ή έστω αυτή η ποταπή όψη της) κατασκευάζεται πλέον από περιοδικά, που με έμβλημα την πολυτέλεια, πουλάνε κυρίως προϊόντα και υπηρεσίες, όχι «συμβουλευτική». Σ’ ένα από αυτά είδαμε τις προάλλες μια φωτογράφηση του Στίβεν Μέιζελ που συνδυάζει με ανατριχιαστικό τρόπο τα διδάγματα της σύγχρονης ζωής και της γυναικείας κατάστασης. «Μake love» είναι το θέμα της φωτογράφησης που απλώνεται σε δεκαοχτώ σελίδες και απεικονίζει, υποτίθεται, ερωτικές σκηνές στην πολεμική ζώνη. Πρόκειται σαφώς για το Ιράκ – ένα αλλοιωμένο Ιράκ chic, ώστε να ταιριάζει με τις κεντημένες παγιέτες στα φορέματα των κοριτσιών, που προέρχονται από μεγάλους οίκους μόδας. Οι αμερικανικές σημαίες ανεμίζουν ή χρησιμοποιούνται ως ερωτικό εξάρτημα (ένας από τους στρατιώτες-εραστές έχει δέσει τα μάτια του με την αστερόεσσα). Πολύπλοκα συμπλέγματα ανάμεσα στους στρατιώτες και στα κορίτσια, οι βόμβες σκάνε πιο πέρα, οι κοιτώνες γίνονται αυτοσχέδιες κρεβατοκάμαρες, κάποιος τραβάει με την κάμερα τις ερωτικές περιπτύξεις, μια γυναίκα ξεμαλιασμένη και κλαμένη, με τα ρούχα τσαλακωμένα, γυρίζει την πλάτη της σ’ έναν ημίγυμνο στρατιώτη που σαφώς το απολαμβάνει – κάτι περισσότερο από υπαινιγμοί βιασμού.
Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε πλέον να αντικρίσουμε τα πάντα: με τη βοήθεια της τηλεόρασης, που εξισώνει τον πόλεμο και τα παρελκόμενά του με όλα τα υπόλοιπα δημοκρατικά θεάματα, εθιστήκαμε να βλέπουμε καταστροφές -και το χειρότερο- να τις αντιμετωπίζουμε ως εναλλακτική βραδινή ψυχαγωγία. Η φωτογράφηση του Μέιζελ, αν το καλοσκεφτούμε, απλώς λέει στα ίσια τι ακριβώς είναι ο πόλεμος, τι πιστεύουν οι περισσότεροι για τα θύματα πολέμου, πόσο απαθείς είμαστε κατ’ ουσίαν μπροστά στα βασανιστήρια ύστερα από το Αμπου Γκράιμπ και πόσο εύκολα παρηγοριόμαστε σήμερα μ’ ένα φόρεμα (ας διαβάσουμε: μ’ ένα πολυτελές αγαθό) ενώ τριγύρω ο κόσμος καίγεται.
Το περιοδικό απευθύνεται σε γυναίκες, αλλά το συγκεκριμένο ρεπορτάζ αγοράς απευθύνεται και στα δύο φύλα, περιγράφοντας τη σύγχρονη συνθήκη – απλώς με λίγο περισσότερο θράσος. Συνήθως το θράσος αυτό καλύπτεται πίσω από διάφορες δηλώσεις συμπόνιας και οι «υπότιτλοι» των ιστοριών που διαβάζουμε συνδυάζονται μ’ ένα μίνιμουμ ρητορικής ανθρωπιάς που δικαιολογεί ή εξηγεί τη βία, την εκμετάλλευση, τη διασπάθιση συμφερόντων. Οι απροκάλυπτα σκηνοθετημένες εικόνες του Μέιζελ – ζευγάρια στα χαρακώματα, λασπωμένα, με τα ωραία τους ρούχα κουρέλια και τις σημαίες ν’ανεμίζουν στο βάθος- πατρονάρουν μια νέα αντίληψη για τη συναισθηματική αγωγή. Η ενστικτώδης ζωή, που τόσο μας λείπει σ’ έναν προδιαγεγραμμένο κόσμο, έχει χάσει εντελώς τη σημασία της. Η σημερινή της εκδοχή μοιάζει να είναι: ψώνισε ό,τι βρεις μπροστά σου και φέρσου βίαια, όσο πιο βίαια αντέχεις, προκειμένου να επιβιώσεις. Αυτή είναι πιθανότατα η νέα στυγνή συμβουλευτική των περιοδικών που έβγαλε πράγματι τις γυναίκες από την κουζίνα και τους έδειξε τον δρόμο προς την απελευθέρωση.