Πότε πήγατε τελευταια φορά σε θερινό σινεμά; Μια τέτοια ερώτηση θα ηχούσε σχεδόν βλάσφημη πριν από 10 ή 15 χρόνια, αλλά σήμερα τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Θα θυμάστε ίσως ότι στη δεκαετία του ’90 οι σελίδες των εφημερίδων πλημμύριζαν από μνημόσυνα θερινών κινηματογράφων. Η θεαματική τους αποψίλωσή οδήγησε την πολιτεία το 1997 σε εσπευσμένους χαρακτηρισμούς ως διατηρητέας της χρήσης 47 εξ αυτών, όλοι εντός Λεκανοπεδίου. Η κρατική παρέμβαση περιόρισε κατά πολύ τις ετήσιες απώλειες (φέτος, γνωρίζουμε πως δεν θα ανοίξει η «Αφροδίτη» στο Ρουφ), αλλά δεν σταμάτησε το πρόβλημα. Που στην περίπτωση (και) των θερινών είναι δομικό. Ο κόσμος πηγαίνει όλο και λιγότερο στον κινηματογράφο (γιατί κατεβάζει ταινίες από το Ιντερνετ) και οι πιο συχνοί πελάτες του που είναι οι έφηβοι και οι νέοι έως 24 ετών δείχνουν να προτιμούν τα μούλτιπλεξ και το καλοκαίρι. Είναι λοιπόν η εικόνα (σχετικής) σταθερότητας που παρουσιάζουν τα θερινά σινεμά την τελευταία πενταετία παραπλανητική; Πώς επιβιώνουν επιχειρήσεις οι οποίες είναι υποχρεωμένες να λειτουργούν τέσσερις μήνες τον χρόνο; Θα είχαμε σήμερα τους 50 αυτούς θερινούς στην Αθήνα αν οι ιδιοκτήτες τους δεν ήταν υποχρεωμένοι να τους συντηρήσουν σύμφωνα με την προστατευτική νομοθεσία;
«Οι περισσότεροι θα είχαν κλείσει», λέει με σιγουριά ο κ. Σωτήρης Ρίγγας, συνιδιοκτήτης τεσσάρων ιστορικών θερινών του κέντρου: της «Αθηναίας» στη Χάρητος (Κολωνάκι), της «Ριβιέρας» και του «Βοξ» στα Εξάρχεια και των «Παναθηναίων» στην Μαυρομιχάλη. «Οι μισοί, τουλάχιστον, μπαίνουν μέσα», είναι η άποψη του Βελισσάριου Κοσσυβάκη της εταιρείας διανομής New Star, που ανέλαβε από φέτος το μάνατζμεντ του «Ζέφυρου» στην οδό Τρώων, στα όρια Θησείου και Ανω Πετραλώνων. «Οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν οικονομικό πρόβλημα και αν οι επιχειρήσεις δεν είχαν οικογενειακό χαρακτήρα τα πράγματα θα ήταν πολύ δύσκολα», μας λέει ο κ. Κώστας Γούναρης, ιδιοκτήτης του «Εκράν» στα Εξάρχεια (συνιδιοκτησία), του «Αμίκο» στο Χαλάνδρι και του σινέ «Γαλάτσι». Ο σύζυγος κόβει τα εισιτήρια, η γυναίκα του είναι στο ταμείο, τα παιδιά βοηθάνε από κοντά, ιδού η τυπική σύνθεση μιας επιχείρησης αθηναϊκού θερινού. Αλλά και με μηδενικά έξοδα για υπαλληλική εργασία, τα 800 ή τα 1.000 ευρώ που θα κέρδιζε ένας νέος υπάλληλος δουλεύοντας κάπου αλλού, δεν είναι καθόλου δεδομένα για τον ιδιοκτήτη ενός συνοικιακού θερινού. Και μη σας ξεγελάνε οι σποραδικές ουρές σε κινηματογράφους-στέκια του κέντρου, συνήθως. «Δέκα θερινοί δουλεύουν σε ολόκληρη την Αθήνα», επιμένει ο κ. Κοσσυβάκης.
Αλλά αν η κατάσταση είναι τόσο ζοφερή, γιατί η New Star αποφάσισε να επενδύσει στον «Ζέφυρο»; «Σε περιόδους κρίσης αν προσφέρεις καλές συνθήκες προβολής και καλή ταινία, ο κόσμος θα έρθει», απαντάει ο κ. Κοσσυβάκης. Επιπλέον, στόχος του είναι να εμπλουτιστεί η εμπειρία του θερινού με άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις (συναυλίες, θέατρο), έτσι ώστε να ενισχυθεί η σημασία του για τη γειτονιά ή τη συνοικία στην οποία βρίσκεται. Συν τα αφιερώματα και οι επανεκδόσεις. Πάντως, το στοίχημα του «Ζέφυρου» δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για να βγάζει τα έξοδά του και να αφήνει ένα μικρό κέρδος θα πρέπει να κόβει σε εβδομαδιαία βάση τουλάχιστον 1.500 εισιτήρια. Την περυσινή σεζόν έκοβε 500.
Μια ιδέα: γκαράζ τον χειμώνα!
Η εποχική λειτουργία είναι δομικό μειονέκτημα, που όση φαντασία και να έχεις δύσκολα ξεπερνιέται. ΄Η μήπως όχι; Τα τελευταία χρόνια κυοφορείται ανάμεσα σε ορισμένους αιθουσάρχες μία εκ πρώτης όψεως «αλλόκοτη» ιδέα. Μας τη μεταφέρει ο κ. Ρίγγας. «Ενα βήμα θα ήταν για τους χειμερινούς μήνες να επιτρεπόταν να χρησιμοποιήσουμε τους χώρους των θερινών ως υπαίθρια πάρκινγκ. Φυσικά, μιλάμε για τις περιπτώσεις εκείνες που κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Είναι αυτονόητο πως απαιτείται νομοθετική ρύθμιση, γιατί σήμερα οι περισσότεροι θερινοί είναι χαρακτηρισμένοι διατηρητέοι ως προς τη χρήση τους. Μπορεί ίσως να ακούγεται περίεργο ή παράξενο, αλλά είναι κάτι σωτήριο για πολλούς επιχειρηματίες, δεν κοστίζει τίποτα στο κράτος και μπορεί να διευκολύνει γειτονιές της Αθήνας με οξυμένο πρόβλημα στάθμευσης».
Πτώση εισιτηρίων
Με ή χωρίς αξιοποίηση του «νεκρού» χειμώνα, η εικόνα από τα εισιτήρια δεν είναι ενθαρρυντική. «Υπάρχει μία ελαφρά καθοδική πορεία», παρατηρεί ο κ. Ρίγγας. «Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που έρχονται σε μας είναι ώριμης ηλικίας, η νεολαία προτιμά τα μούλτιπλεξ», σημειώνει ο κ. Γούναρης. Για τον κ. Ρίγγα υπάρχει ένα νέο κοινό των θερινών με σαφή ηλικιακά και κοινωνικά χαρακτηριστικά. «Τα θερινά θα απευθύνονται όλο και περισσότερο σε ένα πιο «ψαγμένο» κινηματογραφικά κοινό». Ακούγεται λογικό: αν οι πιο πιτσιρικάδες δεν γοητεύονται ιδιαίτερα από τη «μυθολογία» των θερινών, οι ταινίες που κυρίως προτιμούν, φιλμ δράσης και μπλόκμπαστερ, δύσκολα θα βρίσκουν θέση στα θερινά. Για ποιο λόγο να συναγωνιστούν οι θερινοί τα μούλτιπλεξ στο γήπεδο των τελευταίων; Αντίθετα, οι νέοι σινεφίλ και οι μεγαλύτερης ηλικίας έχουν λόγο να επιλέξουν τον θερινό, επειδή εκεί θα δουν ταινίες που πιθανότατα δεν θα δουν πουθενά αλλού.