Τα Κύθηρα είναι ένα πολύ ιδιαίτερο νησί, που αν το επισκεφθείτε το καλοκαίρι, ενδεχομένως να ταλαιπωρηθείτε είτε από συγκοινωνία είτε από έλλειψη καταλύματος. Νομίζω πως τώρα, αν βρείτε τον χρόνο, είναι η καλύτερη εποχή.
Τα Κύθηρα, λοιπόν, βρίσκονται κάτω από το νότιο άκρο της Πελοποννήσου, συγκεκριμένα της Λακωνίας, κι έχουν έκταση 284 τετρ. χλμ. Οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού είναι περίπου 3.500, ασχολούνται με τη γεωργία, τον τουρισμό, την αλιεία και λιγότερο με την κτηνοτροφία, ενώ πολλοί Κυθηριώτες μένουν στον Πειραιά ή στην Αμερική και Αυστραλία.
Η επικρατέστερη εκδοχή για την ονομασία «Κύθηρα» προέρχεται από το ρήμα κεύθω, το οποίο σημαίνει κρύπτω τον έρωτα στην κοιλία και αναφέρεται στη λατρεία της θεάς του Ερωτα, της Αφροδίτης.
Το κλίμα του νησιού είναι κι αυτό ιδιαίτερο, με μέση ετήσια θερμοκρασία 19 βαθμούς Κελσίου. Στα παράλια είναι ξηρό, ενώ στο εσωτερικό του υπάρχει αρκετή υγρασία. Γι’ αυτό, παρά το βραχώδες έδαφος, το νησί καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος του από βλάστηση. Από τα φυτά του, το πιο χαρακτηριστικό είναι η σεμπρεβίβα, η οποία φύεται σε απότομους γκρεμούς. Το μικρό, κίτρινο λουλουδάκι, που διατηρείται για πολλά χρόνια, έχει γίνει το σήμα κατατεθέν του νησιού.
Το νησί σε όλη την ιστορία του υπήρξε σταυροδρόμι πολιτισμών και γι’ αυτό έχει δεχτεί πολλές επιδράσεις που εύκολα θα διακρίνετε στην τοπική αρχιτεκτονική. H ιδιαιτερότητα στην αρχιτεκτονική που αναπτύχθηκε στα Κύθηρα χαρακτηρίζεται από μία απλούστευση των επιρροών που εισήχθηκαν κατά καιρούς. Θα δείτε την αρμονική συνύπαρξη βενετσιάνικων και αιγαιοπελαγίτικων στοιχείων που διατηρούνται μέχρι σήμερα, ενώ σε μερικές περιπτώσεις σώζονται ολόκληροι οικισμοί με ομοιογένεια, όπως: Πιτσινάδες, Μέσα Βούργο, Κάτω Χώρα Μυλοποτάμου και Αρωνιάδικα. Τέλος, μια άλλη ιδιαιτερότητα των Κυθήρων είναι οι συχνές ομίχλες, που έρχονται και φεύγουν και είναι γνωστές στους ντόπιους ως «προβέντζα».
Να δείτε…
…τη γραφική χώρα, χτισμένη σε λόφο πάνω από τη θάλασσα με το βενετσιάνικο κάστρο, το οποίο δεσπόζει στο επίνειο της, το Καψάλι. H κεντρική πύλη του κάστρου βρίσκεται προς την πόλη και μέσω στοάς επικοινωνεί με το εσωτερικό του. Γυρίζοντας τα πλακόστρωτα δρομάκια, θα δείτε εκκλησίες, κτίρια της φρουράς, της διοίκησης, τις φυλακές, την πυριτιδαποθήκη, καθώς και μία εντυπωσιακή δεξαμενή.
…την Παναγιά τη Μυρτιδιώτισσα και την Παναγιά την Ορφανή, ψηλά στο Κάστρο.
…τον πανέμορφο καταρράκτη, που βρίσκεται κοντά στον Μυλοπόταμο.
…τη διαδρομή από το φαράγγι του Μυλοποτάμου με τους παλαιούς υδρόμυλους.
….τον Ποταμό, το εμπορικό κέντρο του βόρειου τμήματος του νησιού με τα νεοκλασικά αρχοντικά.
…την Παλαιόχωρα, τη βυζαντινή καστροπολιτεία που καταστράφηκε από επιδρομή του πειρατικού στόλου του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα το 1537 και εν συνεχεία εγκαταλείφθηκε. Τα σωζόμενα τμήματα έχουν πολλά κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά με τη Μονεμβασία. Η θέση της είναι φύσει οχυρή, ενώ επίσης δεν ήταν ορατή από τη θάλασσα και διέθετε νερό από τις άφθονες πηγές του διπλανού φαραγγιού.
…τα Τριφυλλιάνικα, έναν από τους γραφικότερους οικισμούς των Κυθήρων, με πολλά δείγματα αρχιτεκτονικής του 16ου και 17ου αιώνα.
Χρήσιμες πληροφορίες
Πώς θα πάτε:
Δύσκολο. Πολύ δύσκολο! Αεροπορικώς αν βρείτε εισιτήριο, να μου γράψετε, αν και υπάρχει καθημερινό σχεδόν δρομολόγιο με Ολυμπιακή.
Ακτοπλοϊκώς: από Πειραιά μία φορά την εβδομάδα.
Πού θα μείνετε:
«Βενάρδος», Αγ.Πελαγία B΄ κατηγ., τηλ. 27360-34.100. «Μαϊστράλι», Διακόφτι. Επιπλ. διαμερίσματα, τηλ. 27360-33749. «Margarita Hotel», Χώρα, B΄ κατηγ., τηλ. 27360-31711. «Κυθέρεια», Αγ. Πελαγία, Δ΄ κατηγ., τηλ. 37360-33.321.
Πού θα φάτε:
Εστιατόριο «Τοξότης», στο Λειβάδι για εξαιρετική κουζίνα με ζυμαρικά «διά χειρός», μαγειρευτά και ψητά. Ταβέρνα «Φιλιώ», στον Κάλαμο θα απολαύσετε παραδοσιακή, σπιτική κουζίνα και βαρελίσιο κρασί ντόπιας παραγωγής. «Το Στέκι της Γεύσης», στον Αυλέμωνα αποκλειστικά για ψάρι αλλά και μαγειρευτά. Ψαροταβέρνα «Μάγος» στο Καψάλι για φρέσκο ψάρι και καλά μαγειρευτά. Ταβέρνα «Μουστάκιας», στην Αγία Πελαγία, με πολύ καλή ελληνική κουζίνα.
Τι να ψωνίσετε:
Τυρί Μητάτο (από φρέσκο αιγοπρόβειο γάλα). Στο τυροκομείο Πρωτοψάλτη στο χωριό Μητάτα (τηλ. 33.010). Στα μπακάλικα του νησιού μπορείτε να προμηθευτείτε χειροποίητα ζυμαρικά. Το μέλι του νησιού είναι φημισμένο είτε θυμαρίσιο είτε απο ρείκια. Τέλος, δοκιμάστε τα τοπικά γλυκά Μπουτίνο και Ροζέδες.