Σε ό,τι με αφορά πιστεύω πως ένα έργο αρχίζει να λειτουργεί αυθύπαρκτα από τη στιγμή που εγκαταλείπει τον δημιουργό του. Ετσι, ο πνευματικός δημιουργός, αποχαιρετώντας το, δεν έχει και πολλά να πει, ακριβώς όπως ο επιπλοποιός δεν έχει άποψη για το αν ο καναπές που πούλησε θα τοποθετηθεί στο σαλόνι ή στο καθιστικό ή ο ζωγράφος για το αν ο πίνακάς του που πουλήθηκε θα μπει στο γραφείο ή στην κρεβατοκάμαρα του αγοραστή.
Αν υποθέσουμε, όμως, πως ο δημιουργός, ως δημιουργός, μπορεί να έχει άποψη για την τάδε ή τη δείνα ενορχήστρωση της παρτιτούρας του, ο κληρονόμος το μόνο που μπορεί να απαιτήσει είναι ο σεβασμός απέναντι στο έργο, τα πνευματικά δικαιώματα του οποίου κατέχει εκ του νόμου. Επειδή δε οι έννοιες είναι σχετικές και δεν είναι υποχρεωτικό ο γείτονάς μου να αντιλαμβάνεται τον «σεβασμό» με τον ίδιο τρόπο που τον αντιλαμβάνομαι και εγώ, διευκρινίζω πως λέγοντας «σεβασμό» εννοώ τη χρήση του έργου ως έχειν, ή, σε διαφορετική περίπτωση, τη σαφή αναφορά στην όποια επέμβαση έχει γίνει.
Προσωπικά, θεωρώ πως μου ανήκει το διαμέρισμα που έμενε ο πατέρας μου στα Θυμαράκια και το σπίτι του στη Μονεμβασιά, δεν θεωρώ όμως πως μου ανήκει η πνευματική του δημιουργία, γιατί φυσικά δεν έγραφε ποίηση για ν’ αποκτήσει η κόρη του προίκα. Εγραφε γιατί αυτό ήταν ανάγκη ζωτική για κείνον και δημοσίευε γιατί το έργο του το προόριζε για το κοινό. Μ’ αυτό το σκεπτικό το μεν αρχείο του έχει δοθεί στο Μουσείο Μπενάκη, εγώ δε δεν έχω ποτέ μου επέμβει σε οποιαδήποτε χρήση του έργου του ή απαγορέψει σε οποιονδήποτε την ενασχόληση με αυτό, πιστεύοντας ακράδαντα πως η όποια χρήση αντανακλά σε αυτόν που χρησιμοποιεί το έργο και όχι στο έργο ή στον δημιουργό. Μόνη μου απαίτηση, όπως ήδη είπα -που τελικά δεν είναι του «κληρονόμου», αλλά του «αναγνώστη»-, είναι εάν το έργο του δεν χρησιμοποιείται ως έχειν, αλλά υπάρχουν μετατροπές, προσθήκες, αφαιρέσεις, παρεμβολές άλλων κειμένων, κ.λπ., αυτό να γίνεται γνωστό στο κοινό έστω με μια απλή φράση π.χ. «έργο βασισμένο στο τάδε ποίημα του Γιάννη Ρίτσου», ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρεξήγηση.
* Η Ερη Ρίτσου είναι κόρη του ποιητή Γιάννη Ρίτσου και συγγραφέας.