ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. Ηδη με την έκδοση του «Ημερολογίου 1946-1949», ο Μαξ Φρις (1911-1991), παράλληλα με τα αρχιτεκτονικά σχέδια (μεταξύ αυτών και μία δημοτική πισίνα στη Ζυρίχη) και τις ταξιδιωτικές και αθλητικές ανταποκρίσεις του στη Neue Zrcher Zeitung πριν από τον πόλεμο, χτίζει αργά αλλά στέρεα τη σταδιοδρομία ενός σημαντικού συγγραφέα που σύντομα θα περάσει τα ελβετικά σύνορα («Στίλλερ», «Το όνομά μου ας είναι Γκάντενμπαϊν», «Χόμο Φάμπερ», «Ο κύριος Μπήντερμανν και οι εμπρηστές», «Ανδόρρα» κ.ά.). Μόλις πρόσφατα εντοπίστηκε στο αρχείο της γραμματέως του Ελβετού συγγραφέα ένα τρίτο ημερολόγιο.
Ημερολόγιο και Αρχείο
Το ημερολόγιο γράφτηκε αρχές της δεκαετίας του ’80 στη Νέα Υόρκη, και περιλαμβάνει 184 δακτυλόγραφες σελίδες, με σύντομες σημειώσεις, αλλά και εκτενείς καταγραφές, με τον τίτλο «Ημερολόγιο 3». Ο Μαξ Φρις σχεδίαζε παράλληλα ένα βιβλίο, με τον τίτλο «Αλίκη», αφιερωμένο στην Αλις Λοκ-Κάρεϊ, με την οποία συζούσε εκείνο το διάστημα, από το οποίο προέκυψε και το τελευταίο έργο του, με τον τίτλο «Μόντοκ» (Montauk), που κυκλοφόρησε και στα ελληνικά, με τον τίτλο «Μακρύ Σαββατοκύριακο στο Λονγκ Αϊλαντ», σε μετάφραση της Σώτης Τριανταφύλλου, από τις εκδόσεις Μελάνι.
Είναι η αρχή του ρηγκανισμού και το τελευταίο κατ’ ουσίαν κεφάλαιο στην πλούσια από εμπειρίες, ταξίδια και έργα (λογοτεχνικά και θεατρικά) ζωή του συγγραφέα. Ο Ράιμουντ Φέλινγκερ, βασικός επιμελητής των εκδόσεων Suhrkamp, εικάζει βάσιμα, ότι οι ημερολογιακές σημειώσεις του Μαξ Φρις πρέπει να σταμάτησαν το 1984, σχεδόν ταυτόχρονα με τον χωρισμό από την τελευταία του σύντροφο.
Η Μάργκιτ Ούνζερ, διευθύντρια του «Αρχείου Μαξ Φρις», που εδρεύει στη Ζυρίχη, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε μαζί της, δήλωσε ότι εκ μέρους του Αρχείου δεν υπάρχει τίποτα ανακοινώσιμο, πέραν όσων δημοσιεύτηκαν στον γερμανόφωνο τύπο, επιβεβαιώνοντας μόνο ότι το ημερολόγιο εντοπίστηκε από την πρώην γραμματέα του Μαξ Φρις, παραδόθηκε στο Αρχείο και ήδη βρίσκεται στη Φρανκφούρτη, στις εκδόσεις Suhrkamp, που στεγάζουν από το 1950 το έργο του Μαξ Φρις.
Το «Ημερολόγιο 3» πρόκειται να εκδοθεί κατά τα μέσα του 2010. Το Αρχείο σχεδιάζει την ψηφιοποίηση του πλούσιου υλικού (περίπου 1.800 τίτλοι), που απαρτίζεται από το σύνολο του συγγραφικού έργου, καθώς και από την ογκώδη βιβλιογραφία σχετικά με τον Μαξ Φρις.