«Κορίτσια, προχωρήστε εν λευκώ», είπε ο Μάνος Χατζιδάκις στην Ελένη Βλάχου, τη Ρεγγίνα Καπετανάκη και τη Μαριανίνα Κριεζή, μόλις διάβασε το πρώτο σενάριο της εκπομπής που έμελλε να καταγραφεί στην ιστορία ως η κορυφαία παιδική στιγμή του ελληνικού ραδιοφώνου. Και εγένετο «Εδώ Λιλιπούπολη» με τον Χαρχούδα, τον Μπρίνη, την Μπομπίλα, την Πιπινέζα, τον Μπιξ μπιξ, τον Παπαγάλο, τον Δυστροπόπιγκα, τον Δόκτορα Δρακατώρ και τον Γλυκόσαυρο.
Η τολμηρή και ποιητικά εξεγερμένη Λιλιπούπολη με το απρόβλεπτο χιούμορ και την οξύτατη ματιά της συνεπήρε το κοινό. Η πρώτη εκπομπή βγήκε στον αέρα τα τέλη του 1976, η τελευταία τον Ιούνιο του 1980. Καθημερινά, όλο αυτό το διάστημα, μέσω του Τρίτου Προγράμματος υπό τη διεύθυνση τότε του Μάνου Χατζιδάκι, ξεδιπλωνόταν ένας υπέροχος κόσμος γεμάτος φαντασία, ποίηση και μουσική και σάτιρα, από την οποία δεν γλίτωναν ούτε πρόσωπα ούτε θεσμοί. Στα τέλη του ίδιου χρόνου κυκλοφόρησε και ο δίσκος.
Ο δίσκος, όπως και η εκπομπή φυσικά, δεν απευθύνθηκε μόνο σε παιδιά. «Ηταν τραγούδια που ανέδιδαν την παιδικότητα των ανθρώπων κάθε ηλικίας», εξηγούσε μία εκ των δημιουργών του, η στιχουργός Μαριανίνα Κριεζή. Τα τραγούδια ερμήνευαν οι Αντώνης Κοντογεωργίου, Σαβίνα Γιαννάτου, Μαριέλλη Σφακιανάκη και Σπύρος Σακκάς, και η παραγωγή είχε την υπογραφή του συνθέτη.
Αυτόν το δίσκο με την αυθεντική μουσική της Λένας Πλάτωνος, του Νίκου Κυπουργού και του Δημήτρη Μαραγκόπουλου, και τα 35 τραγούδια της αγαπημένης ομότιτλης ραδιοφωνικής εκπομπής του Τρίτου Προγράμματος προσφέρει σήμερα η «Κ» δωρεάν στους αναγνώστες της, εγκαινιάζοντας μια μοναδική συλλογή CD, μια παιδική βιβλιοθήκη με τα καλύτερα τραγούδια των τελευταίων ετών από τους σημαντικότερους Ελληνες δημιουργούς.
Τόσα χρόνια μετά, και η φρεσκάδα της Λιλιπούπολης παραμένει διαχρονική. Και μόνο μια περιήγηση στο YouTube θα σας πείσει. Χιλιάδες είναι οι επισκέπτες που ακούν και ξανακούν τα τραγούδια. «Το φαινόμενο Λιλιπούπολη οφείλει τη διαχρονικότητά του στο ότι προσφέρει σε όλους πάντα ένα μεγάλο ταξίδι στη χώρα των παιδικών αναμνήσεων και στον κόσμο του φανταστικού, που όλα είναι πιθανά μέσα από την πραγματικότητα. Κι έτσι δημιουργείται μια όαση ονείρου στην αναζήτηση ενός κόσμου ιδανικού», εξηγούσε σε συνέντευξή της η Ρεγγίνα Καπετανάκη.
Τα τραγούδια της Λιλιπούπολης έχουν μεγαλώσει πολλές γενιές παιδιών. Τους λόγους αυτής της διαχρονικότητας, της αντοχής τους στο χρόνο, είχε προβλέψει ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις. «Η Λιλιπούπολη υπήρξε γέννημα μιας φιλελεύθερης και πειραματικής ραδιοφωνίας από τη μία -του Τρίτου προγράμματος- και από την άλλη, μιας ομάδας νέων ανθρώπων με πολύ ταλέντο που συγκεντρώθηκαν στο Τρίτο και δούλεψαν ελεύθερα, με κέφι, με αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό.
Αυτό βέβαια δεν στάθηκε εμπόδιο στο να εξοργιστεί η αντιδραστική παραδημοσιογραφία του ελληνικού Τύπου, που χαρακτήρισε τη Λιλιπούπολη κομμουνιστική. Ισως γιατί για πρώτη φορά κάποιοι μιλούσαν στα παιδιά υπεύθυνα, με καθαρή ποιητική γλώσσα, θίγοντας θέματα που βασανίζουν και πονάνε τον τόπο, και όχι σαν εκπαιδευτικοί ή γονείς ανόητοι, που συμπεριφέρονται στα παιδιά λες και αποτείνονται σε υπανάπτυκτους και ατελείς οργανισμούς, με θέματα ανώδυνα και γλώσσα απονεκρωμένη και συμβατική.
Ομως, εκεί που θέλω να σταθώ είναι στο περιεχόμενο αυτών των δύο δίσκων, που είναι η μουσική και οι στίχοι των τραγουδιών της Λιλιπούπολης. Τη μουσική την έγραψαν τρεις νέοι συνθέτες -η Πλάτωνος, ο Μαραγκόπουλος και ο Κυπουργός-, προικισμένοι και οι τρεις με αληθινό μουσικό ταλέντο, με καλλιέργεια και ευφυΐα που, μαζί με την ευφάνταστη και τεχνικότατη ενορχήστρωση που οι ίδιοι έκαναν στα τραγούδια τους, σφράγισαν μελωδικά τη φημισμένη αυτή εκπομπή του Τρίτου, με τρόπο ανεξίτηλο. Και η Μαριανίνα Κριεζή που έγραψε όλους τους στίχους, με ιδιοφυΐα κατάφερε να ξαναζωντανέψει ελληνικές λέξεις χρήσεως καθημερινής, να τις αναπλάσει και να τις τοποθετήσει ευαίσθητες, νεανικές, σαν να γεννήθηκαν χθες, μες στους ευρηματικούς στίχους των τραγουδιών. Και πέτυχαν και οι τέσσερις ένα μοναδικό και λαμπερό επίτευγμα μουσικής και ποίησης για τα παιδιά και το ραδιόφωνο. Ανεπανάληπτο και καθοριστικό μες στην ελληνική πραγματικότητα.
Γι’ αυτό είμαι δικαιολογημένα υπερήφανος που είδα πρώτος τη σημασία της Λιλιπούπολης ως διευθυντής του Τρίτου, πριν από περίπου πέντε χρόνια, και που διευθύνω σήμερα ως μουσικός τα τραγούδια της στην πρώτη δισκογραφική τους παρουσία. Είμαι δε σίγουρος ότι συμβάλλω σε ένα αποτέλεσμα πολύ υψηλού επιπέδου, που δεν στοχεύει μόνο στα παιδιά, αλλά σε ολόκληρη τη σύγχρονη νεανική ευαισθησία του τόπου μας.
Πόσο σύγχρονα και πόσο επίκαιρα ακούγονται σήμερα τραγούδια σαν αυτό:
«Μάσα, σιδερομάσα, μάσα, σιδερομάσα μάσα, δυνατά
πετρέλαιο, βενζίνα, κοκ και ορυκτά.
Και βγάζε, βγάζε, βγάζε απανωτές
κονσέρβες, σαγιονάρες, τσίχλες ευωδιαστές.
Και βγάζε, βγάζε, βγάζε απανωτές
νάιλον σακούλες, σκόνες χρωματιστές
φορμάικες, λεκάνες και βάρκες φουσκωτές
και ό, τι άλλο θέλουν οι καταναλωτές».
Η Παιδική Μουσική Βιβλιοθήκη της «Κ»
Σήμερα κυκλοφορεί δωρεάν με την «Κ» η θήκη της Παιδικής Μουσικής Βιβλιοθήκης μαζί με τον πρώτο δίσκο «Εδώ Λιλιπούπολη». Ακολουθούν: «Ο Μορμόλης» (Γιάννης Σπανός), «Κάτω απ’ ένα κουνουπίδι» (Μάνος Λοΐζος), «Η Αλίκη στη χώρα των ψαριών» (Γιώργος Κατσαρός, Γιάννης Ξανθούλης), «Αρες Μάρες Κουκουνάρες» (Μάριος Τόκας), «Τα παραμύθια της γαλάζιας γραμμής» (Θάνος Μικρούτσικος) και «Κοιμήσου αγγελούδι μου» με μερικούς από τους σημαντικότερους Ελληνες ερμηνευτές.