ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ
Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη.
Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς
εκδ. Αλεξάνδρεια, σελ. 294
Ο Γιώργος Καρατζαφέρης είναι ο μοναδικός πολιτικός μετά τη δικτατορία που διαγράφτηκε από την παράταξή του και κατόρθωσε, με τον φορέα που δημιούργησε, να επιβιώσει και να σταθεροποιηθεί στο εγχώριο κομματικό σύστημα. Ο ΛΑΟΣ, το νέο του κόμμα, συμμετείχε σε τρεις βουλευτικές αναμετρήσεις και εκτός από τον αριθμό των εδρών, αύξησε, μόνον αυτό, και τον αριθμό των ψηφοφόρων του. Κατάφερε, δε, να γίνει αποδεκτό στον δημόσιο πολιτικό χώρο σαν ένα «φυσιολογικό» κοινοβουλευτικό κόμμα, να κυριαρχεί σχεδόν στην τηλεοπτική σφαίρα και συχνά να επιβάλλει την δική του θεματική. Η έντονη αυτή παρουσία συνοδεύεται, βέβαια, και χαρακτηρίζεται από την εκφορά ενός συγκεκριμένου πολιτικού και ιδεολογικού λόγου.
Πώς όμως ο Καρατζαφέρης και το κόμμα του πέτυχαν την πολιτική και ιδεολογική τους εδραίωση; Ποιες μεθόδους και ποιες στρατηγικές ακολούθησαν; Και τι κόμμα είναι τελικά ο ΛΑΟΣ, τι πρεσβεύει και τι προτείνει;
Για να απαντήσει στα εύλογα αυτά ερωτήματα ο δημοσιογράφος, μέλος της ομάδας «Ο Ιός» της «Ελευθεροτυπίας», Δημήτρης Ψαρράς, διερεύνησε εξονυχιστικά την πολιτική διαδρομή του Γιώργου Καρατζαφέρη και τον προσωπικό, αλλά και κομματικό, πλέον, ιδεολογικό του λόγο.
Η έρευνα, τα ευρήματα και οι απαντήσεις της, τα συμπεράσματά της και η πολυεπίπεδη κριτική ανάλυσή τους, συγκροτούν το βιβλίο του Δημήτρη Ψαρρά με τον τίτλο «Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη» και υπότιτλο «Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς».
Ο συγγραφέας εντοπίζει την απαρχή της πολιτικής διαδρομής του Καρατζαφέρη αμέσως μετά τη δικτατορία, όταν υπήρξε εκδότης της βραχύβιας φιλοβασιλικής εφημερίδας «Το Ελληνικόν Στέμμα της Δημοκρατίας», και τον συναντά ξανά στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ως παραγωγό ειδησεογραφικών βιντεοκασετών, έντονα, συχνά και χυδαία, αντιπολιτευτικών κατά των τότε κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Γρήγορα αναδεικνύεται σε σημαίνοντα παράγοντα του χώρου της Νέας Δημοκρατίας και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, το 1990, του χορηγεί άδεια τηλεοπτικού σταθμού με αποτέλεσμα τη δημιουργία του TELE CITY. Με δική του τηλεόραση, πλέον, ο Καρατζαφέρης εκλέγεται συνεχώς βουλευτής από το 1993 μέχρι το 2000. Ομως η κριτική του στην πολιτικοϊδεολογική τακτική του μεσαίου χώρου του Καραμανλή και οι απαξιωτικοί και με πολλά υπονοούμενα χαρακτηρισμοί του Αρη Σπηλιωτόπουλου θα τον οδηγήσουν, τον Μάη του 2000, στη διαγραφή του από τη Νέα Δημοκρατία και σε λίγο στην ίδρυση του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού. Ο Ψαρράς επισημαίνει ότι ο Καρατζαφέρης, ως βουλευτής της Ν. Δ., ακολουθούσε και μια προσωπική πολιτική και απευθύνονταν στον ακροδεξιό χώρο είτε με φιλοβασιλικές δηλώσεις και με θέσεις για την αποφυλάκιση των χουντικών, είτε με ακραίες αντισημιτικές επερωτήσεις στη Βουλή, όπως αυτή για την εβραϊκή καταγωγή του υφυπουργού Εξωτερικών Χρήστου Ροζάκη, είτε ακόμα με πρόταση για την ανάθεση υφυπουργείου στην «Χρυσή Αυγή»! Στο δε τηλεοπτικό του κανάλι είχε δώσει βήμα στους πλέον χαρακτηριστικούς εκφραστές του εθνικισμού και της Ακροδεξιάς ακόμα και της ναζιστικής αντικοινοβουλευτικής ρητορείας. Ετσι, ο Καρατζαφέρης είχε ήδη προετοιμάσει ένα κοινό για να τον ακολουθήσει στην αυτόνομη πορεία του και μια ομάδα στελεχών για να επανδρώσουν το κόμμα του.
Γνώστης του μηχανισμού
Το βιβλίο διερευνά με ιδιαίτερη προσοχή και επιμονή την στρατηγική που ακολούθησε ο Καρατζαφέρης, ως αρχηγός κόμματος πλέον. Τονίζει ότι ευθύς εξαρχής συνέπλευσε με τις θέσεις και τις ενέργειες του τότε αρχιεπίσκοπου Χριστόδουλου, αφού απευθύνονταν στο ίδιο, βαθιά, συντηρητικό ακροατήριο και επεδίωκε να το εκφράσει πολιτικά. Ο Ψαρράς στέκεται ιδιαίτερα και αναδεικνύει τη σχέση του Καρατζαφέρη και του κόμματός του με τα ΜΜΕ. Ο Καρατζαφέρης, ως άνθρωπος των μέσων και της διαφήμισης, γνωρίζει τους μηχανισμούς τους και την δύναμή τους. Επιλέγει κυρίως το τηλεοπτικό πεδίο και οργανώνει εκεί την παρουσία και τον «αγώνα» του κόμματός του. Ο συγγραφέας αναδεικνύει και αναλύει τη διπλή στρατηγική του Καρατζαφέρη και τη λειτουργία του σε δύο παράλληλους τηλεοπτικούς κόσμους. Στα μεγάλα και σοβαρά κανάλια και στις πολιτικές εκπομπές τους εμφανίζεται μετριοπαθής, συναινετικός και σχεδόν υπερκομματικός. Στο δικό του κανάλι, που λέγεται πια ΤΗΛΕΑΣΤΥ, και στα έντυπά του, ο Καρατζαφέρης και τα στελέχη του προβάλλουν και προπαγανδίζουν ακροδεξιές, ρατσιστικές, ξενοφοβικές, συνωμοσιολογικές και αντισημιτικές θέσεις, με αναφορές μάλιστα και λεξιλόγιο που συχνά σοκάρουν. Ο Καρατζαφέρης και ο ΛΑΟΣ πετυχαίνουν έτσι και να επικοινωνούν με ένα μεγάλο κοινό και να συσπειρώνουν και να φορτίζουν ιδεολογικά τον στενό κομματικό και πολιτικό τους πυρήνα. Οι εκλογικές επιτυχίες και η σταθεροποίηση του ΛΑΟΣ έδωσαν τη δυνατότητα στον Καρατζαφέρη να ηγεμονεύσει στον χώρο της Ακροδεξιάς και να απορροφήσει όλες σχεδόν τις διάσπαρτες ομάδες της και τους διάφορους παράγοντες της. Ο Καρατζαφέρης, τελικά, με τη χρήση μοντέρνων και μεταμοντέρνων μέσων, δημιούργησε αρχικά ένα τηλεκόμμα, το οποίο, παρά την δημαγωγική αναπαραγωγή όλων των ακροδεξιών κλισέ και στερεοτύπων, κατόρθωσε να το επιβάλει και να το καταστήσει αποδεκτό στην δημόσια σφαίρα.
Ο συγγραφέας ακτινογραφεί, εκτός από ιδεολογικά και οργανωτικά το κόμμα του Καρατζαφέρη, αποκαλύπτει τον κυριαρχικό του ρόλο και την «ενός ανδρός αρχή» στο εσωτερικό του και παρουσιάζει γλαφυρά, όσο είναι δυνατόν, την πινακοθήκη των στελεχών και των διάφορων τηλεοπτικών φιγούρων του.
Ο Δημ. Ψαρράς με την εργώδη ερευνητική του προσπάθεια, με την εντυπωσιακή αρχειακή τεκμηρίωση των όσων παραθέτει και τις παραπομπές του σε έντυπα, κείμενα και εκπομπές, με τις αναλύσεις και τις ευρωπαϊκές συσχετίσεις του και τη γνώση της ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας, συγκροτεί μια υποδειγματική μελέτη της ανάδυσης και της σύγχρονης παρουσίας του ακροδεξιού φαινομένου στην Ελλάδα. Ισως ο Καρατζαφέρης να μην είναι ένας κονφερασιέ της πολιτικής και καλός ατακαδόρος, όπως τον χαρακτήρισαν κάποιοι, αλλά κάτι περισσότερο και πολύ πιο σοβαρό.