Τρεις μεγάλες εικαστικές διοργανώσεις έχουν προγραμματιστεί για το φετινό φθινόπωρο: η 3η Μπιενάλε της Αθήνας, η 3η Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης, αλλά και η Μπιενάλε Νέων Μεσογείου & Ευρώπης που θα γίνει στη συμπρωτεύουσα, ένας θεσμός ο οποίος έχει φιλοξενηθεί ξανά στη χώρα μας το 1986, αλλά και το 2003. Από τον Σεπτέμβριο ώς και τον Δεκέμβριο, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε τα έργα εκατοντάδων καλλιτεχνών σε μουσεία και εναλλακτικούς χώρους, όπως η Διπλάρειος Σχολή στην Πλατεία Θεάτρου και τα παλαιά Ψυγεία στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
3η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης – Παλιές Διασταυρώσεις. Ηδη από τις αρχές του θέρους, υπήρχε η φημολογία ότι η διοργάνωση την οποία επωμίζεται το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αντιμετώπιζε προβλήματα στην υλοποίησή της. Ο λόγος είναι ότι η χρηματοδότησή της είχε ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, δεσμεύοντας πόρους της τάξης του ενός εκατομμυρίου ευρώ, γεγονός που απαιτούσε χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες για να γίνουν αρκετοί διαγωνισμοί. Ομως, τα εμπόδια φαίνεται να έχουν ξεπεραστεί, οι προαναφερθέντες διαγωνισμοί θα γίνουν 22 Αυγούστου, έτσι ώστε όλα να είναι έτοιμα στις 18 Σεπτεμβρίου που ανοίγουν οι πόρτες για το κοινό.
Η πρωτοτυπία της φετινής 3ης Μπιενάλε είναι ότι συσπειρώνει τα πέντε μεγάλα μουσεία της πόλης (Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μακεδονικό Μουσείο, Τελλόγλειο, Αρχαιολογικό Μουσείο καθώς και Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού). Υπό τον γενικό τίτλο «Παλιές διασταυρώσεις – Make it new», οι δράσεις θα συνδυαστούν με άλλα πολιτιστικά γεγονότα της πόλης όπως η ΔΕΘ, τα Δημήτρια, το εικαστικό τμήμα της Μπιενάλε Νέων Μεσογείου, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Επιμελητές της είναι ο Πάολο Κολόμπο, γνωστός στην Ελλάδα από την έκθεση για τη σκιά που έκανε πριν από 2 χρόνια στο Μουσείο Μπενάκη, η Λιβανοϊσπανίδα Μαχίτα Ελ Μπάκα Ουριέτα που δραστηριοποιείται στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα στο Αμπού Ντάμπι και η Ελληνίδα Μαρίνα Φωκίδη, η οποία μίλησε στην «Κ»: «Συγκυριακά, προτού γίνουν οι εξεγέρσεις στις αραβικές χώρες, οι διοργανωτές της Μπιενάλε είχαν αποφασίσει να δώσουν έμφαση στην τέχνη που παράγεται στην ευρύτερη αυτήν περιοχή. Ετσι θα καλύψουμε μια ζώνη από τη Βόρειο Αφρική και τη Μεσόγειο μέχρι τον Κόλπο. Στόχος δεν είναι να αποτυπώσουμε τις πολιτικές εξελίξεις σε μια εικαστική έκθεση. Αντιθέτως, και οι τρεις επιμελητές συμφωνούμε ότι το να συμπεριλάβουμε έργα που να συνδέονται με όσα συνέβησαν θα ήταν σαν να καπηλευόμαστε τα πρόσφατα γεγονότα και να αναζητάμε τον εντυπωσιασμό», τονίζει.
«Η κεντρική έκθεση θα έχει τίτλο «Ο γκρεμός και το ρέμα» (Α rock and a hard place), θέλοντας να εστιάσει στην εύθραυστη ανθρώπινη φύση.
Οι εκθέσεις θα απλώνονται από τη Μονή Λαζαριστών και το Αλατζά Ιμαρέτ ώς την Κάζα Μπιάνκα το Γενί Τζαμί,το Επταπύργιο όπου θα παρουσιαστούν έργα του Βλάση Κανιάρη, καθώς και τα άλλα τέσσερα μεγάλα μουσεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία, όχι μόνο θα φιλοξενήσουν έργα της κεντρικής έκθεσης Μπιενάλε αλλά θα έχουν και δικές τους εκθεσιακές παραγωγές με τον ίδιο θεματικό άξονα. Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης έχει ετοιμάσει ένα πρότζεκτ με τίτλο Roaming Images στο οποίο συνεργάστηκε με πολλούς καλλιτεχνικούς φορείς σε διάφορες αραβικές χώρες με δράσεις επιτόπου. Η Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης θα ολοκληρωθεί στις 18 Δεκεμβρίου.
3η Μπιενάλε της Αθήνας – Επιστροφή στο Πολιτικό. Μετά το «Destroy Athens» του 2007 και το «Heaven» του 2009, έρχεται ο «Μονόδρομος». Το επιμελητικό τρίο Ξένια Καλπακτσόγλου, Αυγουστίνος Ζενάκος και Poka Yio μαζί με τον διακεκριμένο Γάλλο θεωρητικό Νικολά Μπουριό που συνέδεσε το όνομά του με το Παλε ντε Τοκιό στο Παρίσι, ετοιμάζουν μια μεγάλη έκθεση που θα ανοίξει στις 23 Οκτωβρίου και θα φιλοξενηθεί σε δύο χώρους: το Εργοστάσιο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, αλλά και τη Διπλάρειο Σχολή που βρίσκεται στην Πλατεία Θεάτρου. «Βασικό μας μέλημα», λέει η Ξένια Καλπακτσόγλου, «ήταν να αναστοχαστούμε πάνω στο μπιεναλικό μοντέλο παραγωγής εκθέσεων. Θέλαμε να κάνουμε μια διαφορετική πολιτιστική αναζήτηση, μια επιστροφή στο πολιτικό στοιχείο, που να αλλάξει πολλά από τα δεδομένα που είχαμε στις προηγούμενες μας εκθέσεις. Ο θεματικός μας άξονας στηρίζεται στη σύζευξη δύο φαινομενικά αταίριαστων μορφών: του Βάλτερ Μπένγιαμιν και του Μικρού Πρίγκιπα, τον ήρωα του βιβλίου του Σαιντ Εξυπερύ. Συνολικά θα πάρουν μέρος περίπου 60 καλλιτέχνες, τους οποίους θα ανακοινώσουμε στις αρχές του φθινοπώρου».
Η Μπιενάλε της Αθήνας θα έχει άλλη μια ιδιαιτερότητα. Εκτός από την εικαστική έκθεση, θα υπάρχει και μια μεγάλη μήκους ταινία σε σκηνοθεσία του Νικολά Μπουριό, «έτσι ώστε να συνεχιστεί με την προβολή της η ίδια η έκθεση,ακόμα και μετά το πέρας της Μπιενάλε», τονίζει η επιμελήτρια. Η έκθεση ολοκληρώνεται στις 11 Δεκεμβρίου.
Μπιενάλε Νέων Μεσογείου – Διάλογος με την πόλη. Πρωτοακούσαμε τον θεσμό το 1986 στη Θεσσαλονίκη, όταν μια σειρά από εκκολαπτόμενα τότε ταλέντα της ελληνικής εικαστικής σκηνής παρουσίασαν έργα τους. Το 2011 επιστρέφει στην πόλη με φιλοδοξία να απλωθεί σε πολλά διαφορετικά τμήματα του αστικού ιστού, από το λιμάνι ώς και την οδό Βαλαωρίτου κοντά στα Λαδάδικα κ.α.. Τα εγκαίνιά της έχουν προγραμματιστεί για τις 8 Νοεμβρίου. «Παίρνουν μέρος παραπάνω από 300 καλλιτέχνες από 30 διαφορετικές χώρες», μας λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής Χρήστος Σαββίδης. Οι συμμετέχοντες είναι κάτω των 30 ετών και έχουν διακριθεί στα εικαστικά, τις εφαρμοσμένες τέχνες ακόμα και τη γαστρονομία, στην οποία θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση.
«Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Symbiosis» με την έννοια της προσέγγισης στον Αλλον», τονίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής που τονίζει ότι ο στόχος είναι ο διάλογος με την πόλη, με πολλούς διαφορετικούς θεσμούς (βοηθάει το ΑΠΘ και Δήμος Θεσσαλονίκης) και πολίτες.