ΜΟΥΣΕΙΑ. Μία σχέση συνεχούς αλληλεπίδρασης, συνύπαρξης, αλλά και συγκρούσεων ανάμεσα σε δύο μεγάλους πολιτισμούς είναι στο επίκεντρο της έκθεσης «Βυζάντιο και Αραβες», η οποία θα πραγματοποιηθεί από 30 Σεπτεμβρίου ώς 31 Ιανουαρίου στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, στη Θεσσαλονίκη. Το εκτενές αφιέρωμα στους έξι αιώνες πολιτισμικής ανταλλαγής των δύο λαών -από τους πρώτους επιθετικούς πολέμους των Αράβων μέχρι την Αλωση της Κωνσταντινούπολης, το 1453- θα περιλαμβάνει χειρόγραφα, κοσμήματα, νομίσματα, αγγεία και επιγραφές από τις συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, του Νομισματικού Μουσείου, του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης, του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας, του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης και άλλων δημόσιων και ιδιωτικών ιδρυμάτων.
Το ταξίδι στον χρόνο έχει ως αφετηρία τη γέννηση του Ισλάμ, στις αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ., και την εξάπλωση της νέας θρησκείας. Ακολουθεί μία παρουσίαση της σύγκρουσης των δύο κόσμων, με αναφορές στις διαδοχικές πολιορκίες της Κωνσταντινούπολης, την Αλωση της Θεσσαλονίκης από τους Σαρακηνούς πειρατές το 904, τη χρήση του υγρού πυρ και εμπρηστικών μηχανισμών αλλά και τη φιγούρα του Διγενή Ακρίτα. Ωστόσο, μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στις ειρηνικές ανταλλαγές των δύο πολιτισμών στους τομείς του εμπορίου, των γραμμάτων και των επιστημών και της τέχνης. Για παράδειγμα, η αραβική συμβολή στη διατήρηση των αρχαιοελληνικών συγγραμμάτων και την πρόοδο της βυζαντινής αστρονομίας θεωρείται καθοριστική, ενώ οι επιρροές από την αρχιτεκτονική των χριστιανικών εκκλησιών είναι εμφανείς στα πρώτα τζαμιά. Η διοργάνωση εντάσσεται στο πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη. Σταυροδρόμι Πολιτισμών» του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, το οποίο στοχεύει στη μετατροπή της συμπρωτεύουσας σε πολιτιστική μητρόπολη. Κεντρικός θεματικός άξονας για φέτος είναι η Μέση Ανατολή, ενώ οι δράσεις του 2012 θα εστιάζουν στην ιστορία και την πολιτισμική παραγωγή των Βαλκανίων.