ΑΚΡΟΠΟΛΗ. Το 1998, ο τριαντάχρονος τότε Χρήστος Χρυσόπουλος έκανε το παρθενικό του βήμα στη λογοτεχνία με μια νουβέλα με πολύ αβανταδόρικο τίτλο: «Ο βομβιστής του Παρθενώνα». Το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Οδυσσέας. Πέρυσι, δώδεκα χρόνια μετά και κάμποσα μυθιστορήματα και δοκίμια αργότερα, ο Χρυσόπουλος επανήλθε στο πρώτο αυτό βιβλίο, δουλεύοντάς το ξανά και εκδίδοντάς το από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Οπως μαρτυρά και ο τίτλος, στον «Βομβιστή», ένας νεαρός Αθηναίος έχει βάλει σκοπό της ζωής του να ανατινάξει τον… Παρθενώνα. Η αφήγηση δομείται σε έντεκα ενότητες, περιλαμβάνοντας την ομολογία του δράστη και διάφορα αληθινά ή επινοημένα πειστήρια, φωτογραφίες και μαρτυρίες. Στη μυθοπλασία εμπλέκεται ο ποιητής Γιώργος Μακρής, ο οποίος στις 17/11/1944 συνέταξε μια προκήρυξη του Συνδέσμου Αισθητικών Σαμποτέρ Αρχαιοτήτων (ΣΑΣΑ), ζητώντας την «ανατίναξη και τέλεια κατεδάφιση του Παρθενώνα». Η νουβέλα ολοκληρώνεται με ένα επιμύθιο που επιστεγάζει τις επιπτώσεις του εγχειρήματος και την τύχη του δράστη. Τέλος, παρατίθενται διευκρινιστικές σημειώσεις και ένα καταληκτικό παράθεμα.
Οι διαφορές
«Στον πρωτόλειο «Βομβιστή»», λέει ο Χρυσόπουλος, «υπήρχαν ζητήματα που δεν είχαν αναδειχθεί επαρκώς ή δεν είχαν διατυπωθεί σωστά. Επίσης, η ανακάλυψη του Μακρή διαφοροποίησε τον 28χρονο συγγραφέα της πρώτης εκδοχής από τον 42χρονο συγγραφέα της νέας έκδοσης. Ο βομβιστής Χ.Κ. της πρώτης έκδοσης (όπου απουσιάζει ο Μακρής) είναι ένας Αθηναίος που αποφασίζει να καταστρέψει το μνημείο για δικούς του λόγους. Στη δεύτερη έκδοση η σκέψη επικεντρώνεται στο ότι ο βομβιστής ακολουθεί το κάλεσμα ενός διανοουμένου. Δεν με απασχολεί πλέον ένας πολίτης που αποφασίζει να δράσει. Με απασχολεί ο τρόπος με τον οποίο ο ήρωας του βιβλίου κατανοεί/παρανοεί την τέχνη, την ιδεολογία της και το κάλεσμα σε κοινωνική δράση».
Ο Χρυσόπουλος όμως δεν περιορίστηκε στη λογοτεχνία. Παράλληλα με την έκδοσή του, ξεκίνησε μπλογκ (http://theparthenonbomber.blogspot.com) όχι τόσο με θέμα το βιβλίο όσο αυτή την εμμονή με την Ακρόπολη και τη συμβολική καταστροφή της. «Στο βιβλίο υπάρχει μια θεμελιώδης πεποίθηση: κάθε μνημειοποίηση είναι κι ένας αποκλεισμός ανάμεσα σε πολλούς άλλους. Εν προκειμένω ο Παρθενώνας, ως το παραδειγματικό ελληνικό μνημείο, δεν είναι ούτε μονοχρονικός (αποκλεισμένος στην κλασική αρχαιότητα), ούτε μονολειτουργικός (ένας αποκλειστικά αρχαιολογικός τόπος), ούτε μονοπολιτισμικός. Αντιθέτως, είναι ένα σύμβολο υπό διαρκή διεκδίκηση, ταυτοχρόνως ζωντανό και νεκρό, που ορίζει ταυτότητες οι οποίες και το διαμορφώνουν. Το ιστολόγιο περιλαμβάνει αυτό το ποικίλο ιστορικό περικείμενο, αλλά και το πλαίσιο της επικαιρότητας που αφορά την Αθήνα και τον Παρθενώνα.
»Η ουσιαστικότερη συνομιλία με αφορμή το μπλογκ ήταν, πιστεύω, με την κριτικό Ελισάβετ Κοτζιά μέσω μιας δημοσίευσης στην «Καθημερινή», όπου διατυπώθηκαν κάποιες δόκιμες επιφυλάξεις σχετικά με την ποιητική της βίας. Οι επισημάνσεις εκείνες με οδήγησαν σε μια πολύ χρήσιμη ανάρτηση στο μπλογκ, αλλά και σε ένα δικό μου κείμενο στην «Ελευθεροτυπία». Μόνο έτσι πιστεύω ότι μπορεί να πραγματωθεί ουσιαστικός διάλογος: με ευστοχία, αποφεύγοντας τις προσωπικές αιχμές, αλλά δίχως να αποκλείουμε τη δυναμική αντιπαράθεση απόψεων».
Τόσο το βιβλίο όσο και το μπλογκ ήρθαν σε μια εποχή κατά την οποία ο Ιερός Βράχος «έπαιξε» πολλάκις στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων: «Επάνω στα μνημεία παίζεται ένα διαρκές παιχνίδι διαγραφής-επανεγγραφής: καθένας θέλει να σβήσει τα σημάδια του άλλου και να διεκδικήσει το μνημείο ως πειστήριο της δικής του ταυτότητας. Στην Αθήνα αυτό γινόταν ανέκαθεν με τον Παρθενώνα: από τη χρήση του ως θρησκευτικού μνημείου, την καθιέρωσή του ως πεδίου επίσημων κρατικών εκδηλώσεων, τη χρήση λαμπτήρων για την αναγραφή στον Βράχο του συνθήματος «Εξω οι Αγγλοι» από το ΕΑΜ τον Ιανουάριο του ’47, την υποστολή της ελληνικής σημαίας και την ανάρτηση της σημαίας του 1-1-4 τον Ιούλιο του ’62, την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας για την ομολογημένα πλαστή υπόθεση Κουκίδη τον Οκτώβριο του 2000, μέχρι τα εξώφυλλα στη συγκυρία του «Μνημονίου» ή τα πανό του ΠΑΜΕ. Η συνέχεια θα εκτυλιχθεί επί του Βράχου…»
Χρήστος Χρυσόπουλος, «Ο βομβιστής του Παρθενώνα», εκδ. Καστανιώτη.